Тұрақты даму мақсаттары туралы

Қазіргі уақытта тұрақты даму мақсаттарына (ТДМ) қол жеткізу мониторингінің нақты тәсілдері әлі әзірленбеген. Осыған байланысты, БҰҰ-ға мүше мемлекеттерге қолданыстағы деректер мен ғылыми әдістерді ескере отырып, ТДМ-ға қол жеткізу үдерісін дәлірек бағалау үшін ерікті ұлттық шолулар (ЕҰШ) ұсыну ұсынылады.

Ерікті ұлттық шолу – бұл БҰҰ-ға мүше мемлекеттердің ТДМ-ға қол жеткізу үдерісін көрсету үшін ұсынатын есебі.
2019 және 2022 жылдары Нью-Йоркте тұрақты даму мақсаттары бойынша БҰҰ-ның Жоғары деңгейлі саяси форумында Қазақстанның бірінші және екінші ерікті ұлттық шолулары таныстырылды. 2025 жылы үшінші ЕҰШ ұсынылады деп жоспарлануда.

Қазақстанда тұрақты даму мақсаттарын (ТДМ) іске асыру үшін 2018 жылы институционалдық негіз құрылды. Бұл жүйе аясында Премьер-Министр басқаратын үйлестіру кеңесі және ТДМ-ға қол жеткізуді мониторингтеу комитеті жұмыс істейді.

Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігі саясат әзірлеу мен ведомствоаралық жұмыс топтарының қызметін үйлестіруге жауапты орган болып табылады.
2022 жылғы 11 қазандағы № 167-р Қазақстан Республикасының Премьер-Министрінің «Тұрақты даму мақсаттары жөніндегі үйлестіру кеңесі туралы» өкіміне сәйкес, «Экономикалық зерттеулер институты» АҚ Үйлестіру кеңесінің хатшылығы болып тағайындалды. Хатшылықтың қызметі сараптамалық-талдамалық жұмыстарды қамтиды, осы мақсатта арнайы құрылым – ТДМ хатшылығы құрылды. Бұл хатшылық 2030 күн тәртібін іске асыруды ғылыми тәсілдер, халықаралық ұйымдармен ынтымақтастық және озық тәжірибелер негізінде қолдайды.
ТДМ-ның іске асырылуын мониторингтеуде негізгі рөлді Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы атқарады.
2018 жылы құрылған Үйлестіру кеңесі ТДМ-ды іске асырудың бірыңғай саясатын қалыптастырумен, ведомствоаралық топтардың қызметін үйлестірумен және ерікті ұлттық шолуды дайындауға қатысумен айналысады. 2023 жылы Сенат пен Мәжіліс депутаттарының қатысуымен ұлттық тұрақты даму мақсаттары мен міндеттерін жүзеге асыруды мониторингтеу жөніндегі Парламенттік комиссия құрылды.
2024 жылғы сәуірде Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігінің жанынан ТДМ-ға қол жеткізуді мониторингтеу жөніндегі комитет құрылды, ол ұлттық және жаһандық тұрақты даму міндеттерін орындауды бақылауды күшейтті.

Тиімді жұмыс үшін келесі негізгі бағыттар бойынша бес ведомствоаралық жұмыс тобы құрылды:

1. «Адамдар» жұмыс тобы:

• ТДМ 1: Кедейшілікті жою.
• ТДМ 2: Аштықты жою.
• ТДМ 3: Денсаулық және амандық.
• ТДМ 4: Сапалы білім.
• ТДМ 5: Гендерлік теңдік.

2. «Көркею» жұмыс тобы:

• ТДМ 7: Қолжетімді таза энергия.
• ТДМ 8: Лайықты жұмыс және экономикалық өсу.
• ТДМ 9: Индустрияландыру, инновация және инфрақұрылым.
• ТДМ 10: Теңсіздікті азайту.
• ТДМ 11: Тұрақты қалалар мен елді мекендер.

3. «Жер» жұмыс тобы:

• ТДМ 6: Таза су және санитария.
• ТДМ 12: Жауапты тұтыну және өндіріс.
• ТДМ 13: Климаттың өзгеруімен күрес.
• ТДМ 14: Теңіз экожүйелерін сақтау.
• ТДМ 15: Құрлық экожүйелерін сақтау.

4. «Әлем» жұмыс тобы:

• ТДМ 16: Бейбітшілік, әділеттілік және тиімді институттар.

5. «Әріптестік» жұмыс тобы:

• ТДМ 17: Тұрақты даму мүддесіндегі серіктестік.