07.06.2023
Елдегі азық-түлік және азық-түліктік емес инфляция төмендегенін көрсетті. Бұл ретте азық-түлік инфляциясы үшінші ай қатарынан төмендеуде.
2023 жылдың мамырында елдегі инфляция мынадай болды:
- өткен жылдың мамыр айымен салыстырғанда 15,9% (сәуірде 16,8%);
- ағымдағы жылдың сәуіріне қатысты 0,6% (сәуірде 0,9%).
Жылдық мәнде:
- азық-түлік тауарларына бағалар 16,5%-ке өсті (ағымдағы жылдың сәуіріне қарай 0,5%);
- азық-түліктік емес тауарларға бағалар 17,2%-ке (ағымдағы жылдың сәуіріне қарай 0,5%);
- ақылы қызметтер 13,5%-ке қымбаттады (ағымдағы жылдың сәуіріне қарай 0,7%).
Инфляция динамикасына дәстүрлі түрде негізгі үлес қосқан азық-түлік тауарлары – 43,4% (яғни, жалпы инфляцияның 15,9%-нен 6,9%-і азық-түлік тауарларына тиесілі).
Алайда, өткен жылдың мамырымен салыстырғанда, азық-түлік тауарларының үлесі ең жоғары болған кезде, инфляцияның жалпы динамикасындағы үлесі 11,8 п.т-қа 55,2%-тен 43,4%-ке дейін төмендеді. Ағымдағы жылғы сәуірден бастап төмендеу 1,1 п. т. құрады.
Азық-түліктік емес тауарлардың үлесі ағымдағы жылғы сәуірдегі ең жоғары 32,1% көрсеткіштен мамыр айында 32,0%-ке дейін азайды. Ақылы қызметтер инфляцияның 24,3%-ін құрайды, бұл 2021 жылдың қазан айынан бергі ең жоғары көрсеткіш.
Азық түлік тауарларының ішінде өткен жылдың мамырына қатысты ең жоғары баға тауарларда байқалды:
- қияр-53,4% (сәуірде 50,9%);
- күріш-44,9% (сәуірде 43,9%);
- шақпақ қант-42,7% (сәуірде 51,7%);
- консервіленген сүт-42,6% (сәуір айында 44,5%);
- пияз - 31,9% (сәуірде 35,3%);
- қызанақ-30,4% (сәуір айында 25,7%);
- минералды су-28,5% (сәуірде 31,4%);
- макарон өнімдері – 27,7% (сәуірде 30,5%);
- тоқаш және ұн өнімдері-27,4% (сәуір айында 30,4%);
- сұлы жармасы-26,9% (сәуір айында 29,6%);
- ұнтақ жармасы-24,5% (сәуір айында 28%);
- қаймақ-24,3% (сәуірде 33,5%);
- пастерленген сүт-23,2% (сәуір айында 24,5%).
Тек қырыққабат пен сәбізге бағаның жылдық төмендеуі (19,1%) тіркелді.
Азық-түліктік емес тауарлар тобында 2022 жылғы мамырға қатысты бағаның ең жоғары өсімі келесілерге тиесілі болды: кеңсе тауарларына – 67,5%, жуу және тазалау құралдарына – 40,5%, жеке пайдалануға арналған тауарларға – 27,8%, жиһаз бен тұрмыстық заттарға-24,6%, ыдыс-аяққа-19,5%, киім мен аяқ киімге-16,4%, құрылыс материалдарына – 15,7%. Дизель отыны 35,8% -ке өсті (сәуірде 34,9%).
Өткен жылдың мамыр айымен салыстырғанда ақылы қызметтер саласында тұрғын үйді жалға алу бағасы 25,7%-ке, кешенді демалысты ұйымдастыру 21%-ке, санаторийлер қызметтері 16,9%-ке, қоғамдық тамақтану қызметтері 16,7%-ке, демалыс және спорттық іс-шаралар саласындағы қызметтер 16,5%-ке, шаштараздар мен жеке қызмет көрсету мекемелерінің қызметтері 16%-ке, денсаулық сақтау 15,8%-ке, білім 14,1%-ке, қонақ үйлер 12,9%-ке өсті. Әуе жолаушылар көлігі қызметтері 28,9%-ке және теміржол қызметтері 28,6%-ке қымбаттады.
Қоқыс шығару тарифтері өткен жылдың мамырымен салыстырғанда 29,5%-ке, тұрғын үйді күтіп ұстау үшін төлем 19,9%-ке, орталық жылыту 10%-ке, электр энергиясы 8,6%-ке және ыстық су 6,4%-ке өсті.
Инфляцияның негізгі драйвері азық-түлік және алкогольсіз сусындар (бағаның өсуінің 42,8%-і тауарлардың осы санатына тиесілі) және тұрғын үй қызметтері (11,9%), киім мен аяқ киім (9,4%), басқа тауарлар мен қызметтер (8,8%) болып қала береді.
Азық-түлік тауарларының ішінде барлық тауарлар мен қызметтер бағасының өсуіне негізгі үлес нан-тоқаш өнімдері мен жармаларға (баға өсімінің 10,5%) және ет пен ет өнімдеріне (9,7%) тиесілі. Сондай-ақ, азық-түлік инфляциясына сүт өнімдерінің (5,5%) және жұмыртқаның (2,1%) бағасы айтарлықтай әсер етеді.
Салтанат Санатова, ведущий эксперт центра макроэкономических исследований и прогнозирования
Барлық мақалалар
