18.07.2023
2023 жылғы 5 шілдесінде ҚР ҰБ Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейінгі ақша-кредит саясатының стратегиясына өзгерістер енгізді. Бұл өзгерістер инфляция бойынша мақсатының аралық мәндерден нүктелік мәндерге ауысуына қатысты.
Алдыңғы аралық мәндер 2023-2024 жылдарда 4-5% және 2025 жылдан бастап 3-4% аралығында болды. Орта мерзімді перспективада инфляция бойынша нысаналы бағдар жылдық инфляцияны 5%-ке жақын ұстау болады.
Берілген шешімнің артықшылықтарын бөліп көрсетуге болады:
- Нүктелік мақсатты көрсеткіш кәсіпорындар мен тұтынушыларға орталық банктің ақша-несие саясатының мақсаттарына қатысты үлкен айқындық пен анықтылықты қамтамасыз етеді. Бұл экономикадағы белгісіздік пен құбылмалылықты азайтуға көмектеседі
- Нүктелік нысаналы көрсеткіш орталық банктің өзінің саяси ниеттерін жұртшылықтың назарына жеткізуін жеңілдетуі мүмкін. Бұл жұртшылықтың сенімін күшейтуге көмектесуі мүмкін, ол ақша-несие саясатының тиімділігі үшін маңызды болуы мүмкін.
- Нүктелік мақсатты көрсеткіш инфляциялық күтулерді бекітуге көмектесе алуы мүмкін. Бұл дегеніміз, кәсіпорындар мен тұтынушылар инфляцияның мақсатты көрсеткішке жақын болып қалуын күте бастайды, бұл инфляцияны бақылауда ұстауға көмектесуі мүмкін.
Кемшіліктердің ішінен бөліп көрсетуге болады:
- Нүктелік мақсатты көрсеткіш орталық банктің экономикадағы күтпеген күйзелістерге әсер етуін қиындатуы мүмкін. Бұл, орталық банк инфляцияны мақсатты деңгейде ұстауға тырысатынына байланысты, тіпті егер бұл экономиканың әлсіздігі жағдайында ақша-несие саясатын қатаңдатуды білдірсе де.
- Нүктелік мақсатты көрсеткіш дефляция қаупін арттыруы мүмкін. Егер инфляция мақсатты деңгейден төмен түскен жағдайда, орталық банк сенімін жоғалтудан қорқып, ақша-несие саясатын зауықсыз жеңілдетуі мүмкін.
Инфляцияны таргеттеудің әмбебап тәсілі жоқ екенін ескеру маңызды. Оңтайлы тәсіл әр елдің нақты жағдайларына байланысты түрленеді. Алайда, инфляциядағы нүктелік таргет АҚШ, Ұлыбритания, Канада, Швеция, Жаңа Зеландия және т. б. бірінші деңгейдегі банктер пайдаланады.
Ұлттық Банктің инфляцияның нүктелік мақсатты көрсеткішін белгілеу шешімі дұрыс болды ма және ол орта мерзімді перспективада таргет жанында инфляцияға қол жеткізу және сақтай алатынын тек уақыт көрсетеді. Таргет шешім қабылдау кезінде нақты зәкір мен жұмыс құралы болуы керек.
Мұндай шешім, әрине, батыл және ол алдағы жылдары қалай жүзеге асырылатынын көру қызықты болады.
Барлық мақалалар
