Экономиканың жұмыс істеуі туралы кейбір жалпы аңыздар мен жаңылысуларды бұзатын фактілердің бірнеше мысалдары

 

Іс жүзінде: Сауда тапшылығы әрдайым жаман емес. Кейбір жағдайларда бұл өсіп келе жатқан экономикалық дамудың нәтижесі болуы мүмкін. Мысалы, көптеген дамушы елдер өздерінің өсуі үшін технологияны, жабдықты және шикізатты белсенді түрде импорттайды, бұл уақытша сауда тапшылығына әкелуі мүмкін. Бұған қоса, сауда тапшылығы ішкі өндірілмеген импорттық тауарларға деген сұранысты да көрсетуі мүмкін.

Мысалы, 1971 жылдан бастап АҚШ-тың сауда теңгерімі тапшы болды (импорт көлемі ақшалай экспорт көлемінен асып түсті). 2001 жылдан 2006 жылға дейін АҚШ-тың сауда тапшылығының күрт өсуі байқалды, ал 2005-2008 жылдар аралығында жыл сайынғы тапшылық $700 млрд-тан асты. 2021 жылы тапшылық $841,6 млрд, 2022 жылы - $951,2 млрд  құрады(ЖІӨ-ден -3,7%).

2001 жылы Қытай АҚШ-пен сауда теңгеріміндегі алшақтық бойынша Жапониядан озып кетті. АҚШ-тың Қытаймен сауда тапшылығы 2006 жылы 95%-ға жетті және $233 млрд құрады (АҚШ-тың барлық сауда тапшылығынан 28%). Қытаймен сауда тапшылығының өсу серпіні 1985 жылдан бастап байқалады.

Осылайша, сауда тапшылығы ел сұранысты қанағаттандыру үшін тауарлар мен қызметтерді белсенді түрде импорттайтын экономикалық өсу мен дамудың жоғары деңгейінің салдары болуы мүмкін. Мысалы, зерттелетін кезеңде АҚШ ЖІӨ орташа жылдық өсу қарқыны 2,97%-ды құрады, бұл АҚШ экономикасының әлемдік ауқымдағы экономикалық өсу деңгейінің айтарлықтай жоғары көрсеткіші болып табылады.

Зерттеулер көрсеткендей, сауда тапшылығы жоғары елдердің де жұмыспен қамтылуы жоғары. 1960 жылдан бастап АҚШ халқының жұмыспен қамтылу деректерін талдау зерттелетін кезең ішінде көрсеткіштің өсуін көрсетеді, 2021 жылы экономиканың барлық салаларында 150 млн-нан астам адамды құрады, ал осы кезеңде жұмыссыздық деңгейі 5,35%-ды құрады.