07.11.2023
Теория.
Д.М. Кейнстің «Жұмыспен қамту, процент және ақша туралы жалпы теориясы» туралы қысқаша баяндау өте қиын. Бірақ оның қазіргі жағдайда қолданылатын негізгі постулатын бөліп көрсетуге болады: экономикалық дағдарыс кезеңінде, қысқа мерзімді кезеңде нарықтық экономика мемлекеттің араласуынсыз тұрақтана алмайды. Тепе-теңдікті сақтау үшін Үкімет жиынтық сұранысты ынталандыруы керек, бұл ұсыныстың өсуіне әкеледі және экономика өсе бастайды.
Анықтама: Қазіргі «Неокейнсианизм» мектебін экономистер Пол Энтони Самуэлсон, Джон Хикс және Франко Модильяни басқарған еді. Неокейсиан теориясы мемлекеттік монополиялық капитализмді белгілі бір жетілдірумен кейнсианизм негізінде жасалды. Тұжырымдамадан нарықтық экономика өздігінен дами алмайды деген негізгі ой сақталады.
Жиынтық сұранысты қандай факторлар өзгертеді?
Қазіргі экономикалық теорияда «жиынтық сұраныстың детерминанттары: жиынтық сұраныстың қисығын ығыстыратын факторлар» ұғымы енгізіледі. Оларға мыналар жатады:
- Тұтыну шығыстарының өзгеруі
- Инвестициялық шығыстардың өзгеруі
- Мемлекеттік шығыстардың өзгеруі
- Таза экспортқа (экспорт – импорт) шығыстардың өзгеруі.
Осылайша, экономикалық дағдарыс басталған кезде мемлекет осы факторларға әсер етіп, пандемия кезеңіндегідей елдегі экономикалық өсуді қолдай алады деген қорытынды жасауға болады.
2023 жылғы жаһандық тәуекелдер
ДБ (06.06.23 ж.) бағалауы бойынша, пандемиямен, Ресейдің Украинаға басып кіруімен және әлемдік нарықтағы кредит беру шарттарының қатаюы аясында күрт экономикалық құлдыраумен байланысты бір-біріне әсер еткен толқулар әлемдік экономиканың өсу қарқынын 2022 жылғы 3,1%-тен 2023 жылы 2,1%-ке дейін төмендетеді. 2023 жылдың қыркүйегінде ДБ ескертеді: «Жаһандық өсу күрт баяулайды және одан әрі баяулауы мүмкін, өйткені көптеген елдер рецессияға ұшырайды».
2023 жылы ресей экономикасындағы санкциялар жағдайында бюджеттік импульс саясаты қалай қолданылады?
Менің ойымша, бұл бөлім қызықты болады, өйткені қатаң санкциялық қысымға қарамастан, Ресей ЖІӨ өсімін оң аймақта сақтауда (2023 жылдың бірінші жартыжылдығында 101,6%). Ол үшін не жасалады және ол қалай жүзеге асады?
Қазір Ресей экономикасының өсу факторлары туралы не деуге болады?
Санкциялық шектеулерге байланысты экспорттық салалар өндірісінің көлемі төмендеді. РФ экспорт статистикасы жабық, бірақ қолжетімді мәліметтерге сәйкес, 2023 жылдың 7 айында санкциялар мұнай мен табиғи газды (74,2%), көмірді (69,0%), металл кендерін (94,0%) өндіру мен жөнелтудің айтарлықтай төмендеуіне әкелді.
РФ үкіметі «Мемлекеттік шығыстар», «Халықтың тұтынуы», «Негізгі капиталға инвестициялар» факторларының өсуін қолдауға және ынталандыруға баса назар аударғаны қисынды.
Мемлекеттік шығыстардың күрт өсуі.
«РФ шоғырландырылған бюджетін және мемлекеттік бюджеттен тыс қорлардың бюджеттерін орындауға» сәйкес 2023 жылдың 1-жартыжылдығында, тіпті мемлекеттік бюджетке түсетін кірістің төмендеуі аясында (-0,6 трлн рубль), РФ үкіметі мемлекеттік шығындарды күрт арттыруда (+4,3 трлн рубль).
Бюджет ақшасы айтарлықтай көлемде қорғаныс-өнеркәсіп кешені кәсіпорындарының өндірісін қолдауға және өсіруге, соғысқа қатысқаны үшін жұмылдырылған және келісімшарт жасасқан отбасыларға төлем жасауға, аз қамтылған отбасыларға төлемдерді арттыруға бағытталады.
Барлық мақалалар
