16.11.2023
Еліктіретін жарқын музыкалық клиптер - бұл ерекше құбылыс па, әлде мемлекет тарапынан ойластырылған қадам ба? Оңтүстік Кореяның тәжірибесін талдауды ұсынамын, өйткені бұл ел креативті экономиканың арқасында барлық әлемдік үздіктерді жарып шықты.
К-индустрия тоқсаныншы жылдардың басында Seo Taiji and Boys пайда болған кезден басталады. Олар K-pop-а ерекше белгісі болып табылатын ағылшын сөз тіркестерін біріктіре отырып, корей тілінде рэп оқып, ән айта бастады. Бірақ бұл сала 2012 жылы PSY өзінің Gangnam style хитімен бүкіл әлемді дүр сілкіндірген кезде қарқын ала бастады, бұл YouTube тарихындағы миллиардтаған қаралымға ие болған алғашқы бейнеге айналды, ол кезде K-pop көптеген адамдар үшін жаңалық болды.
Музыкамен қатар, кино елді мәдени ықпалдың жаһандық орталығы ретінде қалыптастыруда маңызды рөл атқарды. Оңтүстік Корея драмалары әр түрлі елдерде және әр түрлі құрлықта танымал бола бастады. Алғаш рет бір картина «Үздік фильм» және «Шет тіліндегі үздік фильм» номинацияларын жеңіп алды. «Паразиттер» фильмі (Оңтүстік Корея) барлығы төрт Оскар иеленді: аталған екеуінен басқа, ең үздік сценарий мен режиссура үшін. Бұған дейін Пон Джун-хо таспасы Канн кинофестивалінің жеңімпазы болды. Ал «Кальмар ойыны» сериалы Netflix тарихында ең танымал телешоу деп жарияланды.
Стримингтік сервис өзінің корейлік контентін айтарлықтай арттыруға шешім қабылдады. Ол Оңтүстік Кореядан 25 фильм мен сериал шығарады. Netflix мұндай қуатты инвестицияларды әлі бірде-бір ұлттық киноға салған емес. Forbes мақаласына сәйкес, Netflix алдағы төрт жыл ішінде Оңтүстік Кореяда фильмдер мен телешоулар шығаруға 2,5 миллиард АҚШ долларын инвестицияламақшы. Басқа стримингтік арналар – Disney +, HBO Max – корейлік контентке белсенді инвестиция сала бастады.
Оңтүстік Корея креативті экономиканы қысқа мерзімде қалай дамытуға болатынның тамаша мысалы болып табылады. Бұл сандарда қалай көрінетінін қарастырайық. 2022 жылы контент индустриясындағы сатылымдар мен жұмыспен қамту өткен жылмен салыстырғанда 7,6%-ке және 1,6%-ке өсіп, сәйкесінше 108,6 млн доллар және 657 мың адамға жетті. Осының арқасында корейлік контент нарығының көлемі әлемде 7-орынға ие болды
(2022 жылғы жағдай бойынша, Кореяның контент жөніндегі агенттігі).
Ұлттық экономиканың өсуінен басқа, K-индустриясы елдің жұмсақ күшін қалыптастыруда және дипломатиялық қатынастарды нығайтуда маңызды рөл атқарады. Музыка мен мәдени өнімдер Оңтүстік Кореяның әлемдік аренада оң қабылдауын қалыптастырады және басқа елдермен мәдени және экономикалық байланыстардың дамуына ықпал етеді. Осылайша, 2021 жылы BTS бойз-бэндінің мүшелері БҰҰ Бас Ассамблеясының Нью-Йорктегі 76-шы сессиясында Оңтүстік Кореяның мәдениет мәселелері жөніндегі елшілері ретінде сөз сөйледі.
Олардың сөйлеген сөздері тарихи болды және БҰҰ-ның ресми YouTube арнасында сөйлеген сөздерінің бейнежазбасы Бас Ассамблеяның алдында сөйлеген атақты адамдардың қатысуымен ең көп қаралған бейнеролик болды. 2022 жылы бойз-бэнд Ақ үйге шақырылды, онда олар президент Джо Байденмен кездесу өткізді және азиялық шығу тегі бар американдықтарға жауыздықпен байланысты қылмыстардың өсуі сияқты маңызды мәселелерді талқылады.
Сондай-ақ, корей тілін үйренуге бүкіл әлемдегі адамдар арасында танымалдылықтың артуынан саланың әлемдік ықпалы көрінеді. Duolingo Language Report есебіне сәйкес, корей тілі бірнеше жылдан бері бүкіл әлемде үйрену үшін ең танымал 10 тілдің қатарына кіреді, сонымен қатар Duolingo-да ең жылдам дамып келе жатқан тілдердің бірі болып табылады.
Креативті индустрияның дамуы қазіргі экономикада маңызды рөл атқарады деген қорытынды жасауға болады. Креативті салалар экономикалық өсуге ықпал етіп қана қоймай, сонымен қатар мәдени алмасу мен сыртқы экономикалық байланыстарға әсер етеді. Мәдениет, өнер және бизнес арасындағы бұл симбиоз елдерге жұмыс орындарын ұлғайту, инновацияларды ынталандыру және өмір сапасын арттыру сияқты көптеген артықшылықтарға қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Креативті индустрияны қолдау және оған инвестиция салу үкіметтер мен кәсіпкерлер үшін маңызды стратегиялық қадамдар болып саналуы мүмкін. Оңтүстік Кореяның тәжірибесін Қазақстанда, әсіресе музыка, кино, бейнелеу өнері және басқа да Креативті экономика салаларында қолдануға болады деп санаймыз.
Айнұр Магзи
консультант
Барлық мақалалар