02.02.2024
Ашық кеңістіктерде кәсіпкерлік субъектілерінің өмір сүру деңгейінің төмендігі туралы жиі айтылады, бұл ретте, отандық бизнес ұлттық экономиканы дамытудың локомотиві болуға және 2030 жылға қарай ЖІӨ-ге 40%-ға дейін үлес қосуды қамтамасыз етуге арналған.
Шын мәнінде, ресми статистикаға сәйкес, шағын кәсіпкерлік субъектілерінің шамамен 70%-ы он жылға дейін "өмір сүреді", ал орта және ірі кәсіпорындар, керісінше, 11 жыл және 25+ жыл аралығында шоғырланған.
Егжей-тегжейлі есеп бойынша, 2024 жылдың басында 4 мыңнан астам шағын кәсіпорын қызметтің бірінші жылында, 6,5 мыңнан астамы екінші жылында, шамамен 31 мыңы 3 жыл және 5 жыл аралығында жабылып қалды. Бұл бір жыл ішінде барлық таратылған шағын кәсіпорындардың шамамен 50%-ын құрайды. Орта және ірі компаниялар арасында "пайда болу" кезеңінде жаппай тарату байқалмайтынын атап өтеміз.
Ерте таратудың негізгі себептерінің бірі, әсіресе бенчмаркинг объектілерімен салыстырғанда, орнықтылығы аз сипатталатын шағын кәсіпкерлік субъектілері арасында мемлекеттік қолдаудың қолданыстағы жүйесі болып табылады. Осылайша, қолдау шаралары қазірдің өзінде-ақ қалыптасқан бизнеске көбірек бағытталған, ал ісін жаңа бастаған кәсіпкерлерге шектеулі шаралар жиынтығы ұсынылады.
Мысалы, кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі 2021-2025 жылдарға арналған Ұлттық жоба («Бизнестің жол картасы» бағдарламасы) шеңберінде ісін жаңа бастаған бизнес пайыздық мөлшерлемелерді субсидиялауға және кредиттер бойынша кепілдендіруге үміткер бола алады.
Бұл ретте, тұрақты және жаңадан бастаушы бизнесті қолдау шарттары іс жүзінде бірдей.
Әрбір кәсіпкерлік субъектісі өзінің өмірінде бірнеше кезеңнен өтетінін, оның ішінде пайда болу, өсу, жетілу/тұрақтылық және құлдырау немесе жабылу кезеңін қамтитынын ұмытпаған жөн. Әр кезеңнің өзіндік ерекшеліктері бар және осыны ескере отырып, қолдау шараларының әртүрлі түрлері қажет.
Өмірлік циклдің барлық кезеңдерінен өту және кәсіпкерліктің табысты дамуына жәрдемдесу үшін кәсіпкерлікті қолдау тәсілін қайта қарау және өмірлік циклдің әрбір кезеңінің ерекшеліктерін ескеру қажет.
Бұл кәсіпкерлікті дамыту үшін қиындықтарды ойдағыдай жеңуге, сондай-ақ қолайлы бизнес-ахуалды құруға ықпал етеді.
Гульназ Қасымбаева
Аға сарапшысы
Барлық мақалалар
