06.03.2024
ҚР Президентінің «Жетіген ауылына облыстық маңызы бар қала мәртебесін беру және оны Алатау деп қайта атау туралы» Жарлығы еліміздің әкімшілік-аумақтық жүйесіндегі дәйекті өзгерістердің тағы бір буыны болды.
Мемлекет басшысының бұл шешімінен туындаған елеулі қоғамдық резонанс заңды және түсінікті болып табылады.
Анықтама: елді-мекен 1857 жылы Қапал трактісіне (қазіргі Іле трактісі) қойылған Кутентай деп аталатын пошта пикетінің орнында шаруалар қонысы ретінде 1873 жылы құрылды және Николаевка ауылы деп аталды. Алматы қаласынан шамамен 60 км қашықтықта орналасқан. 2009 жылғы санақ бойынша ауыл халқының саны 15,6 мың адамды құрады. Жаңа қаланың жалпы ауданы 88 мың га, ал халқы 52,7 мың адамды құрайды, Арнайы экономикалық аймақтың аумағы 96,5 мың гектарға дейін кеңейтілді.
Қоғамның және жергілікті халықтың осы оқиғаға деген жалпы қызығушылығы, атап айтқанда, Алматы қаласы мен Алматы облысында жинақталған бірқатар әлеуметтік-экономикалық, инфрақұрылымдық мәселелерді шешудің көптен күткен қажеттілігінен туындайтын мәселенің өзектілігімен байланысты. Алматыдан Қапшағайға қарай серік қалаларды салу және дамыту жобасы 2006 жылы Алматы мен Алматы агломерациясын дамыту мәселелерін, ең алдымен, халықтың көптігі мәселесін шешеді, оңтүстік мегаполистегі тұрғын үй тапшылығы мен жылжымайтын мүлік бағасын төмендетеді деген болжаммен әзірленгенін атап өткен жөн, көптеген азаматтар тұратын саяжай кенттерінің мәселесі де әлі шешілмеді, маятниктік көші-қон мәселесі де өз шешімін күтуде.
Жоба бірнеше рет қайта қаралды, оған өте маңызды және елеулі өзгерістер енгізілді. Бүгін, бұл Алматы - Қонаев тас жолы бойымен 4 тақырыптық ауданды қамтитын және «Батыс Еуропа - Батыс Қытай» халықаралық автомобиль дәліздерінің, Орталық Азия өңірлік экономикалық ынтымақтастық (ОАӨЭЫ) шеңберіндегі дәліздердің, солтүстік-оңтүстік және «Жібек Жолы» стратегиялық бастамасына геостратегиялық түрде енгізілген «G4 City» ақылды қаласының жобасы болып табылады. G4 City Жаңа Жібек Жолының бойында орналасқан жаңа экономикалық және туристік орталық болады деп жоспарлануда. Әр түрлі бағалаулар бойынша, 2050 жылға қарай G4 City-де шамамен 2 миллион тұрғын тұрады және шамамен 1 миллион жұмыс орны құрылады деп болжануда.
Қазіргі уақытта жобаны іс жүзінде іске асыру басталды, ел басшылығының, үкіметтің, жергілікті биліктің жоспарлары осыған байланысты өте маңызды. Өзінің болашағы мен ауқымдылығына байланысты жобаға қатысты ел халқының үміттері өте жоғары. Өйткені, жобаның басты мақсаты азаматтардың өмір сүру сапасын едәуір арттыру, қоғамның әлеуметтік құрылымын сапалы өзгерту, өз елінің дені сау, белсенді, білімді азаматтарының жаңа буынын қалыптастыру болып табылады. Ең алдымен, бұл елдегі демографиялық ахуалды жақсарту, адами капиталды дамыту үшін жағдай жасау, сондай-ақ елдің серпінді дамуы үшін жағдай жасау.
Автожол желісі мен көшелерді, инженерлік-әлеуметтік инфрақұрылым объектілерін жаңғырту, жаңа жұмыс орындарын құру арқылы жұмыспен қамту көрсеткішін арттыру, инвестициялар мен технологияларды тарту арқылы жаңа кәсіпорындар құру, кәсіпкерлік белсенділікті арттыру, өңірдегі экономикалық жағдайды жақсарту сияқты компоненттер басымдыққа ие жергілікті халықтың өңірдегі ахуалын жақсартуға ерекше үміт артып отыр.
Әрине, жоба әлеуметтік инфрақұрылымды дамытуға қойылатын талаптарды сақтай отырып, Алматыны орталықсыздандыру, жаңа индустриалды аудан құру, тұрғын үй орамдарын ұтымды орналастыру мәселесін шеше алады.
Қоғамның және халықтың белсенді бөлігінің өз басым бөлігіндегі мәселелері жалпы дұрыс идеяның қалай жүзеге асырылатынына байланысты. Күмәнді білдіруге негіз бар сияқты.
Осылайша, мысалы, өткен жылдың желтоқсан айында жобаны әзірлеушілердің қатысуымен сараптамалық дөңгелек үстелдер өткізілді, бұнда, Urbanforum.kz сайтында жазылғандай, «
Алатау қаласының Бас жоспарының тақырыптық бөлімдері, ақылды қаланы дамытудың басымдықтары мен стратегиялық бағыттары, оның агломерациялық және өңірлік байланыстары, қазіргі және болашақ тұрғындар үшін перспективалар, аумақтардың табиғи-экологиялық әлеуетін сақтау үшін жаңа шешімдер талқыланды».
Мұндай іс-шаралар имидждік және түсіндіру жұмыстары ретінде қажет екені түсінікті. Алайда, мұндай талқылаулар қазірдің өзінде бекітілген жоспар мен жобаның басталуында қаншалықты өзекті екендігі туралы сұрақ туындайды.
Жоба бойынша имидждік жұмысты құру мен ұйымдастыруда, сонымен қатар, біздің ойымызша, ағылшын тілінен шыққан объектілердің тұжырымдамаларының, қарыз алуының және белсенді импорттық терминдері мен атауларының шамадан тыс өршілдігіне ұмтылудың қалыптасқан үрдісін ескеру қажет.
Габит Матаев
ӨЗО бас ғылыми қызметкері
Барлық мақалалар