25.04.2024
Ауылдық аумақтарды дамыту және ауыл тұрғындарының әл-ауқатын арттыру бойынша қолдау шаралары әртүрлі құралдарды қамтуы мүмкін.
Бұл инфрақұрылымға қолжетімділік теңсіздігін жою жөніндегі шаралар, ауыл тұрғындарының білімін қолдау және дағдыларын дамыту жөніндегі шаралар, ауыл бизнесін қолдау жөніндегі шаралар, халықтың ұтқырлығын арттыру жөніндегі шаралар және т. б. болуы мүмкін.
Ауылдағы табысы төмен және тұрмыс сапасы төмен адамдарға қарсы күрестің тағы бір құралы халықтың ерікті түрде қоныс аударуын ынталандыру болып табылады.
Егер Қазақстанда өңірлер арасында да, өңірлер ішінде де ерікті қоныс аударуды қолдау жөніндегі нүктелік шаралар іске асырылып жатса, онда жаппай қоныс аударудың мысалдары аз. Дәл осы басылымда олар туралы айтылады.
Айта кету керек, ауыл тұрғындарын бір уақытта көшіру өте қымбат және ұзақ процесс. Экономикалық зерттеулер институтының сарапшылары Қазақстандағы халықты жаппай көшіру бойынша ең жарқын кейстерді еске түсіруге шешім қабылдады.
Тунгуш ауылы (Батыс Қазақстан облысының Бөрлі ауданы)
- Қоныс аударушылар саны: 850 адам;
- Қоныс аударудың себебі – экологиялық: Ауыл Қарашығанақ мұнай-газ кен орнының санитарлық-қорғау аймағына жақын орналасқан. Кен орнын пайдалану ауыл тұрғындарының денсаулығына кері әсерін тигізді, малдың жаппай қырылу жағдайлары тіркелді;
- Қоныс аудару бағыты: Орал қаласы;
- Қоныс аудару нәтижелері: Тунгуш ауылының тұрғындарын қоныстандыру 2003 жылы жүзеге асырылды. Бастапқыда қоныс аударатын халық үшін тиісті инфрақұрылымы бар жеке ауыл салу жоспарланған болатын. Алайда кейінірек олар үшін Орал қаласында көппәтерлі үй салынып, халықтың көшуі ұйымдастырылды. Тунгуш ауылдық округінің өзі жойылды;
- Қоныс аударуға арналған шығындар: 434 млн. теңге;
- Қаржыландыру көзі: Қарашығанақ Петролиум Оперейтинг Б. В.
Березовка және Бестау ауылдары (Батыс Қазақстан облысының Бөрлі ауданы)
- Қоныс аударушылар саны: 1 808 адам;
- Қоныс аударудың себебі экологиялық: 2014 жылдың күзінде Березовка ауылындағы жергілікті мектептің оқушылары сабақ кезінде жаппай есінен танып, естерін жоғалтып қала бастады. Бір күнде бірден 25 оқушы мен төрт ересек адам ауруханаға түсті. Олардың барлығы құрысуларға, бас айналуға, қысымның жоғарылауына және қатты бас ауруына шағымданды. Осы жағдайдан кейін Қарашығанақ мұнай-газ кен орнының санитарлық-қорғау аймағының аумағын кеңейту және Березовка және Бестау ауылдарының тұрғындарын көшіру туралы шешім қабылданды;
- Қоныс аудару бағыты-Ақсай қаласы, Аралтал ауылы;
- Қоныс аудару нәтижелері: тұрғындарды қоныстандыру үшін Ақсай қаласында тоғыз қабатты екі үй салынды. Сонымен қатар, Аралтал ауылында қажетті коммуналдық инфрақұрылыммен толық қамтамасыз етілген 100 тұрғын үй салынды. Көшіп келген ауыл тұрғындары үшін Аралтал ауылында 300 орындық мектеп және Ақсай қаласында балабақша салынды;
- Барлық тұрғындарға жаңа үйлерден басқа материалдық өтемақы төленді, ол 1-ден 15 млн.теңгеге дейін өзгерді;
- Ауылдардың өздері толығымен жойылды;
- Қоныс аудару шығындары: деректер жоқ;
- Қаржыландыру көзі: Қарашығанақ Петролиум Оперейтинг Б. В.
Жалғасы бар.
Нұрболат Құрметұлы
орталық директоры
Барлық мақалалар
