ЭЫҰ-ның 14-ші саммиті

Бейсенбі күні, 4 наурызда бейнеконференция форматында Экономикалық ынтымақтастық ұйымының 14-ші саммиті өтті.

Іс-шараға Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев, Пәкістан Премьер-Министрі Имран Хан, Түркия Президенті Реджеп Тайип Эрдоган, Түрікменстан Президенті Гурбангулы Бердымухамедов, Ауғанстан Президенті Ашраф Гани, Әзербайжан Президенті Ильхам Алиев, Иран Президенті Хасан Рухани, Қырғызстан Президенті Садыр Жапаров, Тәжікстан Президенті Эмомали Рахмон, Өзбекстан Президенті Шавкат Мирзиёев, Экономикалық ынтымақтастық ұйымының Бас хатшысы Хади Сулейманпур қатысты.

Келіссөздер барысында бірлескен экономикалық, гуманитарлық және сауда ынтымақтастығын күшейту жөніндегі шаралар талқыланды.

Қасым-Жомарт Тоқаев өз сөзінің басында бауырлас түрік халқына және Түркия Президенті Режжеп Тайип Ердоганға елімізге пандемиямен күресте көрсеткен көмегі үшін алғысын білдірді. Мемлекет басшысы атап өткендей, "қазіргі күрделі уақытта біздің елдеріміз жаһандық деңгейде өзара көмек пен қолдаудың қаншалықты маңызды екеніне тағы да көз жеткізді".

Түрік Rönesans Holding Қазақстанның жеті қаласында өз клиникаларының құрылысын бастағанын атап кеткен жөн. Orhun Medical Қазақ ұлттық онкология және радиология институтымен бірлесіп, биыл Алматыдағы Томотерапия орталығын іске қосуды жоспарлап отыр.

ҚР Президентінің баяндамасында пандемияның теріс экономикалық салдарын еңсеруге баса назар аударылды.


Мемлекет басшысы ЭЫҰ-мен ынтымақтастықты Қазақстанның сыртқы саясаты басымдықтарының бірі деп атады. Оның пікірінше, ұйым аясындағы өзара іс-қимылдың негізі ірі инфрақұрылымдық және әлеуметтік жобалар болуы тиіс.

Ең перспективалы жобалардың бірі-Қытаймен бірлесіп қалыптасатын Транскаспий халықаралық көлік бағыты. Атап айтқанда, 2019 жылдың қараша айында Қазақстан, Қытай, Әзірбайжан, Грузия және Түркияны байланыстыратын Сиань-Стамбул-Прага бағыты бойынша контейнерлік пойыз іске қосылды. Өткен жылдың сәуір айында алғашқы контейнерлік құрам Сиань – Измир бағыты бойынша өтті. Ол 16 күнде шамамен 7000 км қашықтықты жүріп өтті.

"Бұл біздің өзара әрекеттесуіміздің жақсы мысалдары. Алайда, тұрақты прогресті қамтамасыз ету үшін әлі де көп жұмыс істеуіміз керек. Биылғы жылы бізге Қазақстан-Түрікменстан-Иран теміржол бағытының толық қуатына шығуын қамтамасыз ету қажет. Басқа да жаңа бағыттар пысықталуда. Түркістаннан Ташкентке жоғары жылдамдықты теміржол Қазақстанның да, Өзбекстанның да туристік әлеуетін арттырады, жол жүру уақытын екі сағатқа дейін қысқартады және бизнесмендер арасындағы байланыс пен біздің елдеріміздің әлеуметтік байланыстарын жеңілдетеді деп күтілуде", - деді Қасым-Жомарт Тоқаев.

Сондай-ақ, баяндамада Қазақстанның Ауғанстандағы инфрақұрылымдық жобаларға қатысуы туралы ақпарат ұсынылды. Ресей және өзбек серіктестерімен бірге біздің еліміз Мазари-Шариф – Кветта және Мазари-Шариф – Пешавар темір жолдарының құрылысына қатысады. Ауғанстанмен екіжақты сауданың өсуі өткен жылы 55% - ды құрады.

Біздің өңір үшін тағы бір маңызды басымдық – азық-түлік қауіпсіздігі.

Президент Қазақстан ЭЫҰ-ның ауыл шаруашылығы саласындағы барлық бастамаларын қолдайтынын атап өтіп, мүше мемлекеттерді штаб-пәтері Нұр-Сұлтан қаласында орналасқан Азық-түлік қауіпсіздігі жөніндегі ислам ұйымына (IOFS) қосылуға шақырды.

"Біз көтерме дистрибьюторлық және логистикалық орталықтардың ұлттық желісін құру бойынша жұмыс істеп жатырмыз. Азық – түлік қауіпсіздігі мен қол жетімділік-бұл ортақ мәселе, сондықтан тиімді логистиканы құру үшін күш-жігерімізді біріктіру үлкен әлеуетке ие деп санаймыз. Қазақстан мен Өзбекстан шекарада сауда-экономикалық ынтымақтастықтың халықаралық орталығын құруда", - деді Мемлекет басшысы.

Қасым-Жомарт Тоқаев пандемияға қарамастан ынтымақтастықтың перспективалы бағыттарының бірі болып қала беретін туризм саласының әлеуетіне тоқталды. "Қазақстан туризм саласының үлесін 2025 жылға қарай ЖІӨ-нің 8% - на дейін жеткізуге ниетті. Біз Орталық Азия елдері мен бүкіл түркі әлемі үшін қасиетті Түркістан қаласын белсенді дамытудамыз. Тек 2020 жылдың өзінде Түркістандағы қалалық инфрақұрылымға, туризм мен логистикаға салынған ішкі инвестициялар шамамен 1 миллиард долларды құрады. Түркістан Қазақстанның инвесторлар мен сіздің елдеріңіздің туристері үшін тартымды болуы мүмкін туристік бағыттарының ТОП-10 – на кірді", - деді Президент.

Сөз соңында Президент Экономикалық ынтымақтастық ұйымының тиімділігін арттыру жөнінде бірқатар ұсыныстар айтты. Оның айтуынша, Қазақстан Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңестің төрағасы ретінде ЭЫҰ мен АӨСШК арасындағы экономика саласындағы ынтымақтастықты дамытуға жәрдемдесуге дайын. Бұл құрылымдар арасындағы өзара іс-қимыл көлік және логистика, ауыл шаруашылығы, қаржы, энергетика, туризм, цифрлық технологиялар және басқа да салаларда неғұрлым перспективалы болып көрінеді.