Әсет Ерғалиев Орталық Азия елдері ынтымақтастығының

Әсет Ерғалиев Орталық Азия елдері ынтымақтастығының перспективалық бағыттарын атады 

Бұл өңірлік жеткізу тізбектері желісін дамыту, өзара өңірлік инвестицияларды ұлғайту, ОА елдерінің көлік-логистикалық жүйесін ықпалдастыру және өңірлік туризмді дамыту.

Орталық Азия елдерінің экономикалық форумында ҚР Ұлттық экономика министрі Әсет Ерғалиев өңір елдерінің экономикалық өзара байланысының нығаюы мен Қазақстанның экономикалық дамуының негізгі бағыттары туралы айтып берді, деп хабарлады министрліктің баспасөз қызметі.

"Қазақстанның Орталық Азия елдерімен тауар айналымы соңғы 5 жылда (2016-2020 жж.) 54% - ға өсті. 2020 жылы ол Қазақстанның сыртқы саудасының жалпы көлемінің $4,7 млрд немесе 5% - дан астамын құрады. Ағымдағы жылдың 5 айында Қазақстанның өңірдегі барлық елдермен саудасы 2020 жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 35% – ға өсіп, $2,3 млрд құрады", - деді Әсет Ерғалиев.

Қазақстанның Ұлттық экономика министрлігінің басшысы Орталық Азия өңірі елдерінің экономикалық ынтымақтастығының ең перспективалы 

төрт бағытын атады:

• ·       өңірлік жеткізу тізбектерінің желісін дамыту;
• ·       өзара өңірлік инвестицияларды ұлғайту;
• ·       ОА елдерінің көлік-логистикалық жүйесін интеграциялау;
• ·       өңірлік туризмді дамыту.

Министр тауарлар номенклатурасын кеңейту және өзара сауда сапасын арттыру қажеттігін атап өтті. Оның айтуынша, Қазақстан өңірге дайын және өңделген өнімді түрлі салалардағы 300 тауар түрі бойынша жеткізуді ұлғайта алады.

"Өздеріңіз білетіндей, бүгінде ЕАЭО елдері бағаны тұрақтандыру, азық-түлік тізбегінің шығындарын азайту мәселелерін кешенді шешуге мүмкіндік беретін тауар өткізу жүйесін құру бойынша жұмыс істеуде. Мұндай желіні жолға қоюда күш — жігерді, оның ішінде біздің тауарларымызды үшінші елдердің ірі нарықтарына бірлесіп жеткізу үшін біріздендірілген стандарттармен біріктіру қажет, бұл да маусымаралық кезеңде өз нарықтарын қанықтыруға мүмкіндік береді", — деп атап өтті министр.

Әлемдік инфляцияның өсуіне байланысты орталық банктер пайыздық мөлшерлемелерді көтеруге мәжбүр болады, олар қор және тауар нарықтарында түзетіледі деп күтілуде. Бұл өзгерістер дамушы елдерден инвесторлардың кетуіне әкелуі мүмкін. 2020 жылы жаһандық тікелей инвестициялар 40% - ға қысқарды, биыл тағы 10% - ға қысқарту күтілуде.

"Біздің дамып келе жатқан өңіріміз үшін инвестициялардың маңыздылығын ескере отырып, осы саладағы ынтымақтастықты нығайтуды және өзара өңірлік инвестицияларды ұлғайтуды ұсынамын. Ірі инфрақұрылымдық жобаларды бірлесіп іске асыру бойынша шоғырландырылған тәсілдерді әзірлеу қажет", — деді экономикалық ведомство басшысы.

ОА елдері халықаралық теңіз жеткізу жолдарына тікелей шыға алмайтыны белгілі, сондықтан өңірдің көлік-логистикалық жүйесін әлемдік көлік жүйесіне интеграциялау маңызды бағыт болыптабылады .

Министрдің айтуынша, 2020 жылы ҚР аумағы арқылы жүк тасымалдау көлемі 22,7 млн тоннаны (+17%), транзиттік контейнерлер – 876 мың тоннаны (+30%) құрап, тек ұлғайды. Бұл елдің көлік-транзит жүйесінің орнықтылығына байланысты. Қазақстанның көлік инфрақұрылымының мүмкіндіктерін, сондай-ақ Ляньюньган портының қуатын пайдалана отырып, Орталық Азия елдері тауарларды Оңтүстік-Шығыс Азия, Австралия, Америка елдерінің нарықтарына кедергісіз және кері бағытта Еуропа мен Таяу Шығыс елдеріне өткізе алады.

Ынтымақтастықтың перспективалық бағыты өзара өңірлік туризмді дамыту және жобаға туроператорларды тарта отырып, жаңа трансшекаралық бағыттарды құру мүмкіндігі болып табылады.

Сондай-ақ, форум барысында Әсет Ерғалиев Қазақстандағы ағымдағы экономикалық жағдай туралы айтып берді.  Өткен жылы елімізде салық жеңілдіктерін, әлеуметтік төлемдерді, кредиттік жеңілдіктерді қоса алғанда, жалпы сомасы $15 млрд немесе ЖІӨ-нің 9% дағдарысқа қарсы шаралардың бірнеше топтамасы іске асырылды.

Осы шаралардың арқасында 2020 жылы ел экономикасы өсімінің 2,5% - ға дейін төмендеуін шектеп, өсу серпініне көшудің сәті түсті. 2021 жылдың бірінші жартыжылдығының қорытындысы бойынша экономика өсімі 2,2% - ға дейін жеделдеді.

"Жыл соңына қарай біз 3,5-4% өсімге қол жеткіземіз деп жоспарлап отырмыз", — деп атап өтті ҚР ҰЭМ басшысы.

Министр сондай-ақ пандемия цифрландыру процесін жеделдеткеніне назар аударды. Қазақстан электрондық үкіметті дамыту бойынша әлемде БҰҰ-ға мүше 193 елдің ішінде 29-шы орында және Жаһандық киберқауіпсіздік индексі бойынша 182 елдің арасында 31-ші орында тұр.

"Қазір Қазақстандағы мемлекеттік қызметтердің орташа есеппен 84%-ы онлайн форматта ұсынылады, бұл ретте Экономика министрлігімен – 100%", — деп атап өтті Әсет Ерғалиев.

"Біз стратегиялық мемлекеттік жоспарлау, жобалық басқару, электрондық үкіметті енгізу тәжірибесімен бөлісуге дайынбыз. Сондай — ақ, бірлескен жабдықтар өндірісін дамытуға, технологиялар трансфертін қоса алғанда, өндірістік кооперацияны ұйымдастыруға, сондай-ақ ҚР аумағында электрондық жабдықтар өндірісін оқшаулауға мүдделіміз", - деп толықтырды министр.

_______

6 тамызда Түркіменстанда өңір елдері өкілдерінің қатысуымен бірқатар іс-шаралар өтті: Орталық Азия мемлекеттері басшыларының консультативтік кездесуі, Өңір елдері көшбасшылары-әйелдерінің алғашқы диалогы, Орталық Азия елдерінің экономикалық форумы, Халықаралық көрме және Дәстүрлі тағамдар көрмесі, сондай-ақ ОА елдері Мәдениет және өнер шеберлерінің мерекелік концерті.