Президент көміртекті бейтараптыққа қол жеткізу жөніндегі халықаралық конференцияда сөз сөйледі

Қасым-Жомарт Тоқаев Нұр-Сұлтанда өткен "Париж келісімі мен Қазақстанның көміртегі бейтараптылығы мақсаттарына қол жеткізу жолдары" атты халықаралық конференцияға қатысты, деп хабарлады Ақорданың баспасөз қызметі. 

Президент өз сөзінде БҰҰ Бас хатшысы Антонио Гутерриштің көміртегі шығарындыларының нөлдік деңгейіне жетуге шақыруын қолдап, климатпен байланысты жағдай біздің заманымыздың өткір мәселелерінің бірі болып қалатынын атап өтті.

Мемлекет басшысы климаттың өзгеруін бағалау туралы үкіметаралық сарапшылар тобы дайындаған алтыншы бағалау баяндамасында айтылған алаңдатарлық тұжырымдарға тоқталды. Осы есепке сәйкес, көмірқышқыл газының шығарындыларының қазіргі деңгейінде 1,5 және 2 градусқа болжанатын жаһандық жылыну осы ғасырда асып түседі.

Президенттің пікірінше, Орталық Азияда үдей түскен жылыну процесі алаңдаушылық тудырып, шұғыл әрекет етуді талап етеді.

"Бұл әсіресе су және азық-түлік қауіпсіздігі мен қауіпсіздігін сақтау тұрғысынан өзекті. Қазақстан жылына 7 млн тоннаға дейін бидай экспорттай отырып, азық-түлік бидайы мен ұнының жетекші өндірушілерінің ондығына кіреді. Алайда, теріс сценарий іске асырылған жағдайда, 2030 жылға қарай бидайдың өнімділігі шамамен 40% - ға төмендеуі мүмкін. Қазақстан Орталық Азиядағы жалғыз экспорттаушы ел екенін ескере отырып, бұл бүкіл өңірдің азық-түлік қауіпсіздігіне сөзсіз қауіп төндіреді. Бұл климаттың өзгеруімен күресу біздің ортақ ісіміз екендігінің қарапайым практикалық мысалы. Бұл өте маңызды іс", - дейді ол.

Қасым-Жомарт Тоқаев табиғи қазбаларға едәуір тәуелділікке қарамастан, Қазақстан осы ғасырдың ортасына қарай алғашқы жүз елдің қатарында көміртек бейтараптығына қол жеткізгенін атап өтті.

Ол сондай-ақ экономика мен өнеркәсіпті төмен көміртекті трансформациялаудың базалық тәсілдерін көздейтін Қазақстанның 2060 жылға дейінгі көміртегі бейтараптылығы доктринасын әзірлеу туралы хабарлады. Оның пікірінше, Доктрина түпкілікті нұсқада прагматикалық, ұтымды болуға және ел экономикасының шұғыл қажеттіліктерін, оның ерекшелігі мен құрылымын ескеруге тиіс.

"Қазірдің өзінде Доктринаның өршіл мақсатына қол жеткізу: отын-энергетика кешенін жаңғыртуды, индустриялық және агроөнеркәсіптік саясатты қайта қарауды, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықтағы, құрылыстағы және адамдардың өмір салтындағы жаңа тәсілдерді талап ететіні анық. 2060 жылға қарай жаңартылатын және баламалы энергия көздерінің үлесі елдің жалпы энергия балансының 80% - дан астамға жетеді. Көміртектік бейтараптық сценарийі мәлімделген мақсаттарға қол жеткізу үшін мемлекеттің, бизнестің және жалпы қоғамның белсенді бірлескен күш-жігерін болжайды. Оны табысты іске асыру 2030 жылдың мақсатына ғана емес, яғни 1990 жылғы деңгейден шығарындыларды 15% - ға төмендетуге, сондай-ақ 2060 жылға қарай парниктік газдардың нөлдік теңгеріміне қол жеткізуге мүмкіндік береді. Нәтижесінде атмосфераға 9 млрд тоннадан астам СО 2 – нің түсуіне жол берілмейді", — деді Мемлекет басшысы.

Қасым-Жомарт Тоқаев өз сөзінде елді ауқымды газдандыру, жаңартылатын және баламалы энергетиканы дамыту әлеуеті және "жасыл қаржыландыру", сондай-ақ трансшекаралық өзендердің гидрологиялық және экологиялық проблемаларын шешу жөніндегі шаралар туралы айтты

Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша 2025 жылға дейін екі млрд ағаш отырғызылатын елді көгалдандыру бағдарламасы атап өтілді.

Қасым-Жомарт Тоқаев климат проблемаларын шешудегі өңірлік күш-жігер туралы айта келіп, конференцияға қатысушыларды Еуразиялық экономикалық одаққа мүше елдердің энергия тиімді тәсілдер мен технологияларды пайдалану, жаңартылатын және баламалы энергия көздерін енгізу, төмен көміртекті көлікті дамыту бойынша нақты күш-жігер жұмсау жөніндегі бірлескен жоспарлары туралы хабардар етті.

"Одақ аясындағы тығыз өнеркәсіптік, технологиялық және экономикалық байланыстарды ескере отырып, бірлескен іс – қимыл-табыс кепілі екені сөзсіз. Жаһандық контекст туралы да айтуға болады. Климаттың болашақ жағдайы және планетамыздың тағдыры халықаралық қоғамдастықтың іс-қимылдарының үйлесімділігіне байланысты. Қазақстан ортақ іске – жаһандық температуралық мақсатқа қол жеткізуге өз үлесін қосуға дайын", – деп атап өтті Мемлекет басшысы.

Іс-шараны қорытындылай келе, Президент Қазақстан экономикасын төмен көміртекті трансформациялауға көшу батыл шараларды, үлкен қаржылық шығындарды және, әрине, бүкіл қоғамның күш-жігерін шоғырландыруды талап ететінін атап өтті. Бұл ретте ол климаттық күн тәртібін реттеу тетіктері сауда мен инвестициялар үшін кедергі болмауының маңыздылығын атап өтті.

Қасым-Жомарт Тоқаев дамыған елдер мен халықаралық ұйымдарда төмен көміртекті трансформацияны жеделдету үшін экономикасы өтпелі мемлекеттерге технологиялық және ресурстық көмек көрсетуге жауапкершілік жүктелетінін айтты.

Осыған байланысты Мемлекет басшысы Үкіметке БҰҰ құрылымдарымен, Дүниежүзілік банкпен, халықаралық қаржы ұйымдарымен және дамыған елдердің үкіметтерімен Климаттық күн тәртібі мәселелері бойынша ынтымақтастықты жолға қоюды тапсырды.

Конференция жұмысына БҰҰ-ның жоғары лауазымды тұлғалары, халықаралық сарапшылар, іскерлік орта мен азаматтық қоғамның, қаржы институттарының өкілдері, даму бойынша әріптестер мен БАҚ қатысты. Панельдік сессияда спикерлер ретінде БҰҰ Бас хатшысының көмекшісі Мирьяна Сполярич Эггер, "Самұрық-Қазына" ҰӘҚ" АҚ Басқарма төрағасы Алмасадам Сатқалиев, Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Серікқали Брекешев, Пулитцер сыйлығының лауреаты Дэниела Эргина, ЕҚДБ "Жасыл" экономика және климаттық қызмет жөніндегі басқарушы директоры Гарри Бойд-Карпентер, ЭЫДҰ қоршаған орта басқармасының директоры Рудольфо Лэси сөз сөйледі. Іс-шараға қатысушыларға АҚШ Президентінің климат мәселелері жөніндегі арнайы өкілі Джон Керри, ал модератор ретінде overseas Development Institute талдау орталығының климат және тұрақтылық жөніндегі бағдарламасының директоры Сара Коленбрандер сөз сөйледі.

Сондай-ақ біздің Telegram-арнамыздан оқыңыз: Қазақстан климаттың өзгеруіне қарсы күрес бойынша жаһандық күш-жігерді қолдауды жалғастыруда