6,7 млн қазақстандықтың табысы

2022 жылғы 1 қаңтардан бастап ең төмен күнкөріс деңгейі (бұдан әрі - ЕКД) және айлық есептік көрсеткіш (бұдан әрі - АЕК) мөлшерінің артуы мемлекеттік бюджеттен зейнетақы мен жәрдемақы алатын 5,1 млн адам кірісінің өсуіне алып келеді, ал ең төмен жалақының (бұдан әрі - ЕТЖ) ұлғаюы экономиканың барлық салаларында жұмыс жасайтын 1,6 млн адам табысының өсуін қамтамасыз етеді деп хабарлайды Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің баспасөз-қызметі.

"Азаматтарға қолдау көрсету үшін мемлекеттік бюджеттен жүзеге асырылатын әлеуметтік төлемдердің мөлшерін белгілеу үшін Қазақстанда ЕКК және АЕК қолданылады. Ең төменгі күнкөріс деңгейі мен айлық есептік көрсеткіш мөлшері инфляцияның болжамды деңгейін ескере отырып, жыл сайын белгіленеді. Осылайша, Үкімет халықтың өмір сүру деңгейін төмендетудің алдын алу бойынша тұрақты шаралар қабылдауда", — деп түсіндірді ведомствода.

Мәселен, 2020 жылы елдегі эпидемиологиялық жағдайға байланысты ЕКД мен АЕК мөлшері екі рет, жалпы алғанда 10% - ға ұлғайтылды. Биыл олар 5%-ға индекстелді, нәтижесінде ЕКД және АЕК мөлшері  34 302 теңге және тиісінше 2 917 теңгені құрады.

2022 жылға арналған республикалық бюджетте мемлекеттің әлеуметтік міндеттемелерін орындауға 4 трлн теңге, оның ішінде зейнетақы мен барлық әлеуметтік жәрдемақылардың мөлшерін индекстеуге — 190,4 млрд теңге көзделеді. Бұл 4,2 млн адамның табысын арттырады, оның ішінде:

— 2,3 млн-ға жуық зейнеткер ынтымақты зейнетақы мөлшерін 7% - ға (инфляция деңгейінен 2% - ға оза отырып) және базалық зейнетақы төлемін 5% - ға жалпы сомасы 138,3 млрд теңгеге арттырады;

— 1,9 млн әлеуметтік жәрдемақы алушылар, олардың мөлшері жалпы сомасы 52,1 млрд теңгеге 5% - ға арттырылады.

Сондай-ақ, ЕКД арттыру атаулы әлеуметтік көмек алатын 900 мыңнан астам адамның кіріс деңгейіне де оң әсерін тигізеді.

Мемлекет басшысының тапсырмасын орындау үшін 2022 жылғы 1 қаңтардан бастап ЕТЖ мөлшері ағымдағы 42,5 мың теңгеден 60 мың теңгеге дейін ұлғайтылатын болады. Осылайша, ең төменгі жалақы мөлшерінің өсуі 41% құрайды.

Еңбек кодексіне сәйкес жұмыс берушілер жұмыскерлерге еңбекақыны ЕТЖ төмен емес деңгейде қамтамасыз етуге міндетті болады. Бұл шара әртүрлі меншік нысанындағы кәсіпорындардың барлық салаларында жұмыс істейтін 1,6 млн адамның ақшалай табыстарының өсуіне алып келеді.

Бірінші кезекте ЕТЖ көтерілуі "жалақысы төмен" қызметкерлерге қатысты болады.

Екіншіден, жалақы деңгейін белгілеу кезінде ЕТЖ көрсеткішін пайдаланатын жұмыс берушілер де қызметкерлердің басқа санаттарының жалақысын қайта қарайтын болады.

Бұдан басқа, Үкімет бюджет саласы қызметкерлерінің жалақы деңгейін арттыру жөнінде дәйекті шаралар қабылдауда. Мәселен, 2020 жылдан бастап педагогтардың жалақысы кезең-кезеңімен артып, 2023 жылға қарай ол екі есеге артады. 2021 жылы медициналық және әлеуметтік қызметкерлердің жалақысын кезең-кезеңімен арттыру басталды. Нәтижесінде, 4 жыл ішінде олардың жалақысы екі есе артады.

2022 жылдан бастап жоғарылауға әсер етпеген санаттардың жалақысы өседі. Олар-мұрағатшылар, кітапханашылар, музейтанушылар, орманшылар, техникалық қызметкерлер және т.б. — шамамен 588 мың адам. Қазір дайындық жұмыстары жүріп жатыр.

Жалпы, 1,2 млн-ға жуық азаматтық қызметшінің жалақысы көтеріледі.

Сонымен қатар, ағымдағы жылдың үшінші тоқсанының қорытындысы бойынша халықтың атаулы табысы өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 15,4% – ға, ал инфляцияны ескергенде-6% - ға өсті.

2021 жылдың үшінші тоқсанында орташа жалақы 243 667 теңгеге жетті, бұл өткен жылдың үшінші тоқсанымен салыстырғанда 19% - ға жоғары. Бұл ретте инфляцияны ескере отырып, нақты мәнде жалақының өсуі 9,8% - ды құрады.