ҚР Премьер-Министрінің төрағалығымен өткен Үкімет отырысында импортты алмастыруды дамыту мәселелері қаралды, деп хабарлады primeminister.kz сайты.

Аталған мәселе бойынша Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі Қайырбек Өскенбаев, Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Қарашөкеев және Энергетика министрі Болат Ақшолақов баяндама жасады.

ҚР ИИДМ басшысы Қайырбек Өскенбаевтың айтуынша, ведомство импортты алмастыруға баса назар аудара отырып, өңдеу өнеркәсібін дамыту мүмкіндіктеріне (өткен жылғы импорт – $38,3 млрд) талдау жүргізді. Импортқа тәуелділік деңгейін төмендету бойынша тиімді жұмыс жүргізген басқа елдердің тәжірибесі зерделенді.

Пысықталғаннан кейін өңірлердің әкімдіктерімен инвестициялық жобалар пулы қалыптастырылды, олар импортты алмастыруға және дайын өнімді экспорттауға бағытталған. Тізбе 700 — ге жуық жобаны қамтиды, оның ішінде 286-импортты алмастыратын негізгі жобалар.

Биылғы жылдың негізгі жобалары: Атырау облысында пропилен өндіру зауытының құрылысы, Қарағанды облысында автомобиль шиналарын өндіру зауыты, Ақмола облысында алтын өндіру фабрикасы және Түркістан облысында мұнай өңдеу зауыты. 

Жобаларды іске асыру қорытындылары бойынша барлығы $9,1 млрд өнім алмастырылады, шикізаттық емес экспорттың өсуі $17,2 млрд құрайды, ферроқорытпалардың әлемдік экспортында 2-ші орынға шығу, болат импортын 75% - ға қысқарту, мақта өңдеуді 100% - ға дейін арттыру, сондай-ақ еден жабындары мен геосинтетиканы импортты алмастыру 25% - ға күтілуде.

Бағдарламаны тиімді іске асыру үшін бизнесті қолдаудың жүйелі шараларын қатар жүзеге асыру және дайын өнімді өткізуді ынталандыру жоспарлануда. 

Өз баяндамасы барысында ҚР АШМ басшысы Ербол Қарашөкеев 2021 жылдың қорытындысы бойынша ішкі нарықтың азық — түлік тауарларының 29 негізгі түрі бойынша отандық өндіріс есебінен қамтамасыз етілуі-80% және одан жоғары екенін хабарлады.

Баяндамашыларды тыңдаған Премьер-Министр қазіргі геосаяси жағдайды ескере отырып, импортты алмастыру Қазақстан экономикасы үшін ерекше өзектілікке ие болып отырғанын атап өтті.

Мәселен, мемлекеттік, квазимемлекеттік секторларда және жер қойнауын пайдаланушылар арасында отандық өндірістің тауарларын, жұмыстары мен қызметтерін сатып алу үлесі 52% - ды құрайды, оның ішінде қазақстандық қамтудың нақты үлесі 40% - дан аспайды.  Өткен жылы импорт 8% - ға өсті. Бұл ретте импорттың негізгі бөлігі — қосылған құны жоғары, ал экспорты-қайта бөлінісі төмен өнім.

"Қазақстан экономикасының бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету үшін бұл үрдісті өзгерту қажет. Осыған байланысты Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша 2025 жылға дейінгі импортты алмастыру бағдарламасы дайындалуда, оның шеңберінде қазақстандық қамту үлесін 60% - ға дейін жеткізу жоспарлануда. Бұл жаңа өндірістердің дамуына серпін беріп, 116 мың жаңа жұмыс орнын құруға мүмкіндік береді", — деді Әлихан Смайылов. 

Үкімет басшысы компаниялардың ірі инвестициялық жобаларды іске асыруы кезінде олардың айналасында шағын және орта кәсіпорындар белдеуін құру мультипликативтік әсер ететінін, бұл да өңірлердің әлеуметтік-экономикалық дамуына оң әсер ететінін атап өтті.

Өңірлердің әкімдіктеріне Индустрия және Ұлттық экономика министрліктерімен бірлесіп, импортты алмастыру жобаларын іске асыру үшін инфрақұрылымды уақтылы жеткізуді қамтамасыз ету тапсырылды. 

Индустрия министрлігіне мүдделі мемлекеттік органдармен және "Бәйтерек" холдингімен бірлесіп жобаларды қаржыландыру мәселелерін пысықтау тапсырылды.

Бұдан басқа, Сауда министрлігіне СТ-KZ сертификаттарын алу тетігін қайта қарау, ал Білім министрлігіне Еңбек, Индустрия, Энергетика, Ауыл шаруашылығы, Денсаулық сақтау, Ұлттық экономика, Қаржы министрліктерімен бірлесіп, өндірісті уақтылы іске қосуды қамтамасыз ету үшін білікті кадрлар даярлау мәселелерін пысықтау қажет.