Қазақстан Ұлттық Банкі "2022 жылғы сәуірдегі қаржы нарығындағы жағдай туралы" кезекті шолуын жариялады.

Ұлттық Банктің ақша-кредит саясаты саласындағы операциялары

2022 жылғы 25 сәуірде Ұлттық Банк базалық мөлшерлемені инфляциялық қысымның өсуін ескере отырып + / — 1,00 п.т. пайыздық дәлізімен жылдық 0,5 п. т. – 14% - ға дейін көтерді.

Ақша нарығында ақша-кредит саясатының операцияларын жүргізу кезінде таргеттелетін (нысаналы) мөлшерлеме болып табылатын TONIA индикаторы 2022 жылғы сәуірде пайыздық дәліз ішінде қалыптастырылды. TONIA – ның орташа өлшенген мәні сәуірде жылдық 13,8% - ды құрады (2022 жылғы наурызда-14,1%).

Ақша-кредит саясатының құралдары. 2022 жылғы сәуір айының соңында ақша нарығындағы Ұлттық банк операцияларының теріс сальдосы (Ұлттық Банктің ашық позициясы) 2,3 трлн теңгені құрады.

Кері репо операциялары арқылы өтімділікті ұсыну бойынша операциялар көлемі 237,8 млрд теңгені құрады, тікелей репо арқылы екі алып қою – 70,6 млрд теңге.

Депозиттік аукциондар арқылы алынатын өтімділік көлемі 534,3 млрд теңгені, Ұлттық банктегі банктік депозиттер арқылы 257,9 млрд теңгені құрады.

Айналыстағы қысқа мерзімді ноттардың көлемі 2022 жылғы сәуір айының соңында бір айда 21,1% - ға ұлғайып, 1 734,9 млрд теңгені құрады.

2022 жылғы сәуірде Ұлттық Банктің жалпы сомасы 1 362,7 млрд теңгеге 6 нота аукционы өткізілді, оның ішінде сомасы 1 302,7 млрд теңгеге 1 айлық нотаны орналастыру бойынша 5 аукцион (орташа алынған кірістілік-13,54%), сомасы 60,0 млрд теңгеге 3 айлық ноталар бойынша 1 аукцион (кірістілік – 13,67%).

Ұлттық Банктің қысқа мерзімді ноттарын өтеу көлемі 2022 жылғы сәуірде 866,9 млрд теңгені құрады.

ҚР Қаржы министрлігінің мемлекеттік бағалы қағаздары

2022 жылғы сәуірде Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі 256,7 млрд теңге сомаға 1 жылдан 5 жылға дейін өтеу мерзімі бар қысқа мерзімді (МЕККАМ) және орта мерзімді (МЕОКАМ) мемлекеттік бағалы қағаздарды 12 орналастыруды жүзеге асырды. Олар бойынша орташа алынған кірістілік жылдық 12,64% - дан 13,97% - ға дейін құрады.

Қаржы министрлігінің айналыстағы бағалы қағаздарының көлемі 2022 жылғы сәуірде 2,2% - ға, 11 398,2 млрд теңгеге дейін өсті.

2022 жылғы сәуір айының соңында кірістіліктің тәуекелсіз қисығы қысқа және орта мерзімді сегменттегі МБҚ кірістілігінің өсуін, сондай - ақ ұзақ мерзімді сегменттегі кірістіліктің төмендеуін көрсете отырып, өткен айдың соңына қарағанда жоғары өсті.

Валюта нарығы

2022 жылғы сәуірде теңгенің биржалық бағамы бір АҚШ доллары үшін 443,85 – 472,81 теңге ауқымында өзгерді. 2022 жылғы сәуір айының соңында теңгенің АҚШ долларына биржалық бағамы бір айда 4,6% - ға нығайып, бір АҚШ доллары үшін 445,62 теңгені құрады.

Теңге – АҚШ доллары валюта жұбы бойынша операциялардың жалпы көлемі бір айда 11,6 млрд долларды құрады, оның ішінде Қазақстан қор биржасындағы биржалық сауда – саттық көлемі – 1,9 млрд доллар, биржадан тыс валюта нарығындағы операциялар көлемі-9,7 млрд доллар. Биржадан тыс нарықтағы операциялардың жалпы көлемінде бір еншілес банктің үлесі 70,4% – ды немесе 8,2 млрд долларды (2022 жылғы наурызда-78,6% - ды немесе 5,1 млрд долларды) құрады, бұл олардың валюталық тәуекелдерден меншікті капиталын хеджирлеумен байланысты болды. Бұл операциялар банк тобының ішінде жүргізіледі және ішкі валюта нарығындағы шетел валютасына сұраныс пен ұсыныстың арақатынасына әсер етпейді.

2022 жылғы сәуірде халық нетто-негізде 226,1 млрд теңгеге баламалы сомаға қолма-қол шетел валютасын сатып алды. Өткен аймен салыстырғанда бұл шығыстар 1,6 есе өсті (2022 жылғы наурызда – 140,6 млрд теңге), 2021 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда (170,7 млрд теңге) нетто-сатып алу көлемі 32,5% - ға ұлғайды. Шығыстардың негізгі көлемі АҚШ долларын – 83,7% немесе 189,2 млрд теңге, ресей рублін – 5,3% немесе 11,9 млрд теңге, еуроны – 10,9% немесе 24,6 млрд теңге сатып алуға бағытталды. Валюталардың түрлері бойынша бөлгенде бір айда АҚШ долларын сатып алуға арналған шығыстар 2,9 есе өсті (өсім 1,8 есе г/г), ресей рублін сатып алуға арналған шығыстар 4,9 есе төмендеді (төмендеу 4,9 есе г/г) және еуроны сатып алуға арналған шығыстар 1,5 есе өсті (өсім 2,9 есе г/г).

Халықаралық резервтер және ақша агрегаттары

Ұлттық Банктің жалпы халықаралық резервтері 2022 жылғы сәуірде 0,8% - ға өсіп, 33,4 млрд долларды құрады.

Алтын-валюта резервтерінің өсуі алтын портфелінің ұлғаюы және Қаржы министрлігінің Ұлттық Банктегі шоттарына қаражаттың түсуі есебінен болды. Алтын портфелі басым құқықты іске асыру шеңберінде алтын сатып алуға байланысты 200 млн доллардан астам өсті. Оң факторлардың әсері ЕДБ-нің Ұлттық Банктегі корреспонденттік шоттарынан қаражаттың жылыстауымен ішінара жойылды.

2022 жылғы сәуірде ақша массасы 1,8% – ға төмендеп, 28 984,2 млрд теңгені құрады (жыл басынан бері – 3,7% - ға), айналыстағы қолма-қол ақша 1,6% - ға, 3 106,6 млрд теңгеге дейін (жыл басынан бастап-3,6% - ға) өсті.

Толық шолу >>