Жерді құтқарып қалу мүмкіндігі
06.11.2020
 «Қазақстандағы БҰҰ-ның Тұрақты даму мақсаттарын іске асыруға азаматтық қоғам институттарын тарту» 5 қарашада ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің «Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы» КЕАҚ және Экономикалық зерттеулер институтының қолдауымен «Expo&Women» халықаралық ұйымы ұйымдастырған Тұрақты даму мақсаттары бойынша республикалық онлайн-конференция өтті. Жоба серіктестері: Президент жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі Ұлттық комиссия, ҚР БҒМ Балалардың құқықтарын қорғау комитеті, Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі, Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті. ⠀ Мемлекеттік ұйымдардың өкілдері мен тәуелсіз сарапшылар 16 ТДМ (ӘЛЕМ, ӘДІЛДІК ЖӘНЕ ТИІМДІ ИНСТИТУТТАР) ең өзекті міндеттері - қауіпсіздік және адам құқықтарын қорғау саласындағы уақыт сын-тегеуріндеріне ден қою тетіктерін талқылады. 2016 жылдан бастап Қазақстанда азаматтық қоғамды дамыту саласында көшбасшы елдердің тәжірибесін ескере отырып, қазақстандық ҮЕҰ бастамасымен құрылған «Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы» КЕАҚ жұмыс істейді. Орталық үкіметтік емес ұйымдар арқылы мемлекеттік міндеттерді жүзеге асырады – әлеуметтік жобалар, олардың әрқайсысы Тұрақты даму мақсаттарын қозғайды. Биыл мұндай жобалар саны – 116.⠀ «800-ге жуық нақты азаматтық бастама шағын гранттар есебінен қолдау тапты. Гранттардың сомасы әртүрлі болып келеді. Бізде ауыл деңгейінде азаматтық бастамаларды қолдауға байланысты жобалар бар», - деп хабарлады Орталықтың басқарма төрағасы Бәтима Мукина конференцияны аша отырып. «Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы» КЕАҚ тұрақты негізде ҮЕҰ үшін мемлекеттік гранттар беруге конкурстар өткізеді. Оның қызметі шеңберінде ТДМ-16 ақпараттық-түсіндіру жұмысын жүргізу бойынша «Expo&Women» жобасы қаржыландырылды. Өзекті тақырыптар бойынша 17 республикалық онлайн-семинар ұйымдастырылды:
«Көптеген семинарлар тікелей эфирде өтті. 8 айдағы қараулардың жалпы саны 30 000 – нан астам болды, бұл, сөзсіз, Қазақстан халқы арасында осы тақырыптың қажеттілігін растайды», - деп бөлісті жоба жетекшісі, «Expo&Women» халықаралық ұйымы» ЗТБ Басқарма Төрайымы Ләззат Асқарова. ⠀ «Expo&Women» бастамашылық еткен түсіндіру іс-шаралары барысында әлеуметтік зерттеу жүргізілді, «Қазақстанда ТДМ имплементациялау жөніндегі әдістемелік ұсынымдар» әзірленді, Қазақстанның қоғам қайраткерлерінің, ТДМ көшбасшыларының қатысуымен ақпараттық бейне-ролик жасалды. Онда Лязят Кажитаевна барлық қазақстандықтарға жүгінді: «Бізде бір ғана Жер бар. Бізде В жер жоқ, сонымен бірге В жоспары да жоқ, сондықтан Біріккен Ұлттар Ұйымы бізге ұсынатын жаһандық мақсаттар бәрімізге қатысты. БҰҰ Қарарының 50-тармағында жерді құтқарудың жалғыз мүмкіндігі бар делінген. Сіздерді БҰҰ-ның жаһандық мақсаттарын өз мақсаттарыңызға айналдыруға шақырамын». БҰҰДБ және адам құқықтары БҰҰДБ әлемнің 170 елінде Тұрақты даму мақсаттарын іске асыруға көмек көрсетеді. Қазақстанда үлкен жұмыс атқарылуда. «ТДМ Ұлттық платформасын құрудағы серіктестік» жобасының жетекшісі Әйгерім Егембердиева Ұйымның біздің еліміздегі Мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған бағдарламалары туралы айтып берді. «Азаматтық қоғам институттарын ТДМ-ға тарту мақсаттарды іске асыру үшін қажетті институционалдық негіздер мен құралдарды нығайтуға ықпал етеді. ... БҰҰДБ БҰҰ-ның даму жөніндегі агенттігі ретінде ел үшін маңызды және басым салаларда ұлттық әріптестермен ынтымақтастық әлеуетін тұрақты негізде арттырып келеді. Бұл бастамалар мен жобалар бір мақсатты көздейді: тұрақты өзгерістерге қол жеткізу және нығайту», - деді ол. «ТДМ ұлттық платформасын құруға арналған серіктестіктің» арқасында Алғашқы ерікті ұлттық шолу дайындалды. Экономикалық зерттеулер институтының сарапшылары еліміздің 17 өңірінде «Миссия 2030» іскерлік ойынын өткізе отырып, дөңгелек үстелдер ұйымдастырды. ТДМ қаржыландыру бойынша Алғашқы өңірлік саммит өткізілді. «Осы іс-шаралардың әрқайсысына барлық мүдделі тараптар қатысты. Біз бұл жобаның тиімділігі кешенді болады және Үкіметтің мақсаттарды ұлттандыру бойынша қабылдаған шараларына тиімді қолдау болады деп күтеміз. ... Осы жылы БҰҰДБ АзТМЭӘК және ЮНИСЕФ – пен бірлесіп ҚР Үкіметіне ТДМ қаржыландырудың интеграцияланған ұлттық құрылымына жәрдемдесу үшін ТДМ бойынша біріккен Қордың грантын тартты»,-деп хабарлады Егембердиева ханым конференция барысында. Оның айтуынша, осы мақсатта ұлттық министрліктердің қолдауымен 2020-2020 жылдарға арналған арнайы бағдарлама іске қосылды. Әйелдер мен балаларды қоса алғанда, халықтың осал топтарына ерекше назар аударылатын әлеуметтік жобаларды бюджеттеуді ұлғайту көзделеді. «Біз адам құқықтары туралы көп сөйлесе аламыз. Конституцияның 1 – бабы мемлекеттің ең қымбат қазынасы-адам, оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары екенін тікелей көрсететінін еске алсақ та жеткілікті», - деп атап өтті Адам құқықтары жөніндегі уәкіл Эльвира Әзімова. Оның пікірінше, ТДМ адам құқықтарын қорғаудың үлгілі тетігі болып табылады. «Егер біз 16.3 ТДМ туралы тікелей айтатын болсақ - ұлттық және халықаралық деңгейлерде құқық үстемдігіне жәрдемдесу және барлығы үшін сот төрелігіне тең қолжетімділікті қамтамасыз ету болса, Қазақстанның 2019 жылғы шілдеде БҰҰ-ға өз еркімен ұсынған алғашқы есебін еске алуға болады. Онда адам құқықтары жөніндегі уәкіл мәртебесін заңнамалық бекіту белгіленген. Бұл тәуелсіз құқық қорғау тетігі. Оның құралдары оған атқарушы биліктен тәуелсіз адам ретінде адам құқығын бұзуға байланысты мәселені шешуге мүмкіндік береді. ... Қазақстан белгілеген екінші бағыт – әйелдерге қатысты тұрмыстық зорлық-зомбылықты азайту», - деп қорытындылады құқық қорғаушы. Өкінішке орай, барлық қабылданған шараларға қарамастан, әйелдер мен балаларға қатысты зорлық-зомбылық әлі де кең таралған теріс құбылыс болып қала береді. Зорлық – зомбылықтың барлық түрлерінің таралуын қысқарту және осы құбылыстан болатын өлім-жітім көрсеткіштерін азайту-осы проблемалардың алдын алуға 16.1 ТДМ бағытталған. «Өткен жылдың 2 қыркүйегіндегі Қазақстан халқына Жолдауында ел президенті Қасым-Жомарт Тоқаев зорлық-зомбылықтан зардап шеккен балаларды, сондай-ақ олардың отбасыларын қорғау бойынша тұтас бағдарлама құруды тапсырды. Жыныстық зорлық-зомбылық, педофилия, балалар мен әйелдерге қарсы қылмыстар және тұрмыстық зорлық-зомбылық үшін жазаны қатайту. 2030 жылға дейінгі гендерлік және отбасылық саясат тұжырымдамасында әйелдер мен балаларға қатысты құқық бұзушылықтарды 2020 жылдың соңына дейінгі мерзімде 20% - ға төмендету көзделген. Қазіргі уақытта Парламент Мәжілісінде екі заң жобасы қаралуда: «Отбасылық-тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қарсы іс – қимыл туралы» жаңа Заң және «Отбасылық-тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қатысты жауапкершілікті күшейтуге бағытталған кейбір заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заң жобасы», - деп хабарлады «Nur Otan» партиясы жанындағы Отбасы, әйелдер мен балалардың құқықтарын қорғау мәселелері жөніндегі республикалық кеңестің және ҚР Президенті жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссияның мүшесі Салтанат Тұрсынбекова. Тұрсынбекова «Отбасындағы зорлық-зомбылықсыз Қазақстан» жобасының жетекшісі болып табылады. Өз сөзінде ол дағдарыс орталықтары мен «Немолчи», «Қорғау», «Родник», «Аманат», «Подруги» және т. б. әйелдер мен балаларды қолдаудың қоғамдық қорларының жұмысына ерекше назар аударды. ТДМ Хатшылығы Қазақстанда Тұрақты даму мақсаттарын іске асыру жөніндегі жұмысты үйлестіру үшін ТДМ жөніндегі Үйлестіру кеңесі жұмыс істейді. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Кеңес жұмысын үйлестіру органы болып табылады. Хатшылықтың рөлін бастамаларға сараптамалық – талдамалық қолдау көрсететін «Экономикалық зерттеулер институты» АҚ (бұдан әрі-ERI) атқарады. Кеңестің негізгі міндеттері:
Бұдан басқа, Экономикалық зерттеулер институты Қазақстанда ТДМ іске асыруды сараптамалық-талдамалық қолдаумен айналысады. Конференцияның бірінші бөлімінің соңында «Экономикалық зерттеулер институты» АҚ Басқарма төрағасының орынбасары, жоба сарапшысы Шахарбану Жақыпова ERI зерттеу жұмысының маңыздылығын, сондай-ақ мақсаттарды іске асыруға азаматтық қоғам институттарын тарту процесіне экономикалық әсерін атап өтті. «Әлеуметтік-экономикалық дамуды жақсарту үшін қандай институционалдық шаралар қабылданып жатқанын түсіну үшін іске асырылып жатқан реформаларды жалғастыру қажет: макроэкономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету, экономиканы әртараптандыру – біздің еліміздің экономикасында болып жатқан өзгерістер», – деп түйіндеді ол. Конференцияның екінші бөлімі тақырыптық сессияларға арналды. Тақырыптық пікірталас аясында азаматтық қоғамның рөлі талқыланды:
Қарау саны: 6051 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
