Қазақстанда РӘТ жүргізу тәжірибесі
23.07.2020
20 шілдеде "Экономикалық зерттеулер институты" АҚ бизнес-қауымдастық өкілдері үшін ұйымдастырған "Қазақстанда реттеушілік әсерді талдауды жүргізу тәжірибесі" тақырыбында онлайн-семинар өтті. Семинарды өткізудің мақсаты реттеушілік әсерді талдауды (бұдан әрі – РӘТ) қолдану тәжірибесі және оның кәсіпкерлік қызметті реттеу саласында ұтымды шешім қабылдаудағы рөлі бойынша мәселелерді талқылау болды. Семинар барысында РӘТ енгізудің әлемдік тәжірибесіне, РӘТ жүргізу тәртібіне, РӘТ нысанын толтыру тәртібіне, қоғамдық талқылауларды өткізу тәртібіне, Қазақстанда баламалы РӘТ жүргізу тәртібіне, сондай-ақ бизнес-қауымдастықтың шешім қабылдаудағы рөліне қатысты мәселелер талқыланды. Семинарға бизнес-қауымдастықтардың өкілдері қатысты. Баяндамашылар ретінде "Экономикалық зерттеулер институты" АҚ Кәсіпкерлікті дамыту орталығының сарапшылары Айгуль Асенова және Динара Мукушева сөз сөйледі. НҚА сараптамасын жүргізуге арналған РӘТ Жаңа заңнамалық нормалар оларды реттеуге жататын тұлғалардың қызметіне қалай әсер ететінін толыққанды талдау кең таралған әлемдік тәжірибе болып табылады. Ұлыбритания, Нидерланды, Дания, Швеция, Финляндия сияқты мемлекеттер жүйелі негізде РӘТ жүргізеді, бұл рәсімді әр түрлі әсерді бағалай отырып, реттеуші актілердің барлық түрлері үшін міндетті етіп жасайды. АҚШ-та РӘТ-тан экономикалық салдары бар заң жобалары, сондай-ақ мемлекеттік агенттіктердің іс-әрекеттері арасында елеулі сәйкессіздіктерге әкеп соғатын заң жобалары өтеді. Біздің еліміздің тәжірибесі туралы айта отырып, ҚР реттеушілік әсерге талдау жүргізу тәртібі Кәсіпкерлік кодекске сәйкес әзірленген ережелерді айқындайды. Кодекс пен "Құқықтық актілер туралы" Заңға сәйкес жергілікті өкілді және атқарушы органдар кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын нормативтік құқықтық актілердің жобаларын сараптамалық қорытынды алу үшін аккредиттелген ұйымдарға жібереді. Реттеушілік әсерді тікелей талдауды мемлекеттік органдар реттеушілік құралды енгізгенге немесе реттеуді қатаңдатқанға дейін және одан кейін, сондай-ақ қайта қарау тәртібімен жүргізеді. Бұл тәжірибе оң әсер етеді, өйткені бастамашылық жобалардан елдегі бизнестің дамуына теріс әсер етуі мүмкін нормаларды алып тастауға мүмкіндік береді. Ойластырылған НҚА-бизнес пен мемлекет үшін мүмкіндіктер Өңірлік деңгейде заңнамаға қайшы келетін және кәсіпкерлік қызмет жағдайын нашарлататын нормативтік құқықтық актілердің (НҚА) жобаларын сараптау бойынша жүйелі жұмыс қандай да бір заңнамалық норманы енгізуден түсетін пайда мен шығындарды ескеруге мүмкіндік береді. Шығындар мен пайда материалдық және заңды сипатта болуы мүмкін екенін атап кеткіміз келеді. Айгуль Асенова мен Динара Мукушеваның мәліметтеріне сәйкес, жақсы ойластырылған НҚА: * бәсекеге қабілеттілікті арттыруға; * нарықтың ашықтығына ықпал етуге; * өмір сүру деңгейін жақсартуға; * қоршаған ортаны қорғауға; * айқындылықты күшейтуге және құқықтық тәртіпті сақтауға ықпал ете алады. ЭЗИ сарапшылары реттеушілік әсерді талдау НҚА реттеу саясатын әзірлеуге ғылыми негізделген тәсіл; шешім қабылдау үшін қажетті қосалқы құрал болып табылады деп санайды. РӘТ-айқын процесс Семинарда ЭЗИ баяндамашылары өздерінің сөздерінде проблеманы анықтау, мақсаттың тұжырымдалуы, баламаларды анықтау, мониторинг, деректерді тексеруді қамтитын РӘТ алгоритмі туралы айтты. РӘТ қолданудың соңғы кезеңі-қоғамдық тыңдаулар. Реттеушілік әсерді талдау нәтижелерін қоғамдық талқылау "Ашық НҚА" порталында "on-line" режимінде талқылау арқылы 3 (үш) жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады, сондай-ақ қоғам өкілдерімен және мүдделі тұлғалармен дөңгелек үстелдер, конференциялар, кеңестер арқылы талқылау жүргізіледі. Қоғамдық талқылаулардың қорытындылары бойынша "Ашық НҚА" порталында реттеуші мемлекеттік органның және (немесе) мүдделі тұлғаның интернет-ресурсында орналастырылуға жататын есеп қалыптастырылады. НҚА жобаларының сапасын арттыру бүгінде Қазақстанда кәсіпкерлерге жергілікті атқарушы органдармен өзара іс-қимыл жасауға және олардың естігеніне мүмкіндік беретін барабар құқықтық алгоритм жұмыс істеп жатқанын атап өткіміз келеді.
Қарау саны: 6310 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
