Бизнес-мектептердің онлайн-форумы
09.06.2021
2021 жылғы 9 маусымда сағат 15.00-де «BusinessNEXT: бизнес-мектептердің экономика мен қоғамдағы жаңа рөлі» онлайн-форумы өтті. Іс-шараны ұйымдастырушы – «Экономикалық зерттеулер институты» АҚ (ERI). Оқиға 1961 жылы 11 мамырда ERI құрылуының 60 жылдық мерейтойына орайластырылған.
Форумның негізгі күн тәртібі — жаңа қалыпты жағдайда бизнес көшбасшыларын даярлаудың білім беру моделін қайта жүктеу.
«Жаңа қалыптылық» (New normal) —кез-келген түбегейлі өзгерістен кейін тұрақтандырылған жағдайды білдіретін қазіргі кездегі танымал терминдердің бірі. Бүгінгі таңда «жаңа қалыптылық»‑COVID 19 пандемиясының адам өмірінің әртүрлі аспектілеріндегі әсерін анықтайды, бұл жақын уақытта қалыптан тыс болған нәрсе үйреншікті жағдайға айналады дегенді білдіреді.
Форумның түйінді мәселелері:
Экономикалық зерттеулер институтының Басқарма төрағасы Руслан Сұлтанов форумды аша отырып, Экономикалық зерттеулер институты Қазақстанның экономикалық жүйесінің қалыптасуы мен дамуына сарапшылық қолдауды қамтамасыз ете отырып, отандық іргелі және қолданбалы экономиканың дамуына қомақты үлес қосқанын атап өтті. «Біздің қызметіміздің маңызды бағыттарының бірі қоғамның экономикалық және әлеуметтік дамуының қуатты қозғалтқышы болып табылатын сапалы кәсіпкерлікті дамытуға жәрдемдесу болып табылады. Біз осы салада 20 — дан астам зерттеулер жүргіздік, бұл оны дамыту бойынша тиімді ұсыныстар әзірлеуге мүмкіндік берді», - деп атап өтті Руслан Сұлтанов. Оның айтуынша, бизнес-мектептер қоғам өмірінде ерекше экономикалық рөл атқарады, өйткені кәсіпорындардың және жалпы экономиканың бәсекеге қабілеттілігі кәсіби басқарушы кадрларды даярлау сапасына байланысты. Жаңа жағдайларда шағын және орта кәсіпкерліктің (ШОК) өсуінің негізгі шарты жетекші рөлдердің бірі бизнес-мектептерге бөлінген бизнес көшбасшыларын даярлаудың білім беру моделін қайта жүктеу болады.
Бизнес ортасындағы өзгерістер және бизнес-мектептердің жаңа рөлі туралы өз сөзінде профессор, э.ғ. д., Назарбаев Университеті Жоғары бизнес мектебінің деканы Патрик Дюпарк айтып берді.
Үш фактор қазіргі әлемде бизнесті жүргізу тәсілін айтарлықтай өзгерте алады, деді профессор Дюпарк. Бұл цифрландыру және үлкен деректер; нарықтар мен БАҚ-тың жаһандануы (жаһандық жеткізу тізбектерін қоса алғанда); неғұрлым ірі сауда блоктарының пайда болуы (ЕАЭО, ЕО, АСЕАН, TPP, CPTPP және т.б.).
«Бұл өзгерістер сұраныс құрылымын өзгерту арқылы жаңа шындықты анықтайды және осылайша жаңа кәсіпорындардың пайда болуына және жаңа нарықтар ашатын ескі кәсіпорындардың жұмысының басқа форматына мүмкіндік жасайды», — деді Патрик Дюпарк.
Оның айтуынша, VUCA (Өзгермелі (Volatile), тұрақсыз (Uncertain), күрделі (Complex), екіұшты ( Ambiguity) әлем) ортасында көшбасшыларға жақындап келе жатқан өзгерістерге тез әрекет қажет болған жағдайда ұйымды басқару мүмкіндігі қажет. Бизнес-мектептер ғылыми тәсіл мен талдамалық техникаларды пайдалана отырып, көшбасшыларды жаңа болмыс қатерлеріне төтеп беруге үйретуі тиіс. Soft skills: көшбасшылық дағдылар мен дағдарыс-менеджментті; заманауи цифрлық құзыреттерді дамыту да маңызды.
Форумның келесі спикері Қазақстандағы жетекші EdTech «BTS Education» компаниясының бас директоры және білім беру саласындағы танымал ұлттық сарапшы Саясат Нұрбек корпоративтік оқытудағы құзыреттердің салалық бейіндерін және кәсіптен тыс дағдыларды қалыптастыру тәсілдерімен бөлісті.
Ол «Қазақстанның жаңа кәсіптері мен құзыреттіліктерінің атласы» (бұдан әрі – атлас немесе ЖКА) және BTS Education әзірлейтін «EduNavigator» кәсіби бағдар беру платформасы жобалары туралы айтып берді.
Атласта экономиканың тоғыз басым саласы: тау-кен металлургия кешені, мұнай-газ саласы, ауыл шаруашылығы, көлік және логистика, машина жасау, АКТ, энергетика, туризм және құрылыс бойынша еңбек нарығын сындарлы түрде өзгертетін негізгі технологиялық үрдістерге талдау жасалған. Құжатта кәсіптердегі таяудағы 5-10 жылға арналған өзгерістер болжанып, сондай-ақ 239 жаңа, 95 трансформацияланатын және 129 жойылып бара жатқан кәсіптер айқындалды. Спикердің айтуынша, Атлас әр үш жыл сайын жаңартылып отырады.
«Бүгінгі таңда Атлас негізінде білім беру стандарттарына бірқатар жаңалықтар енгізілуде. Мысалы, Хромтау тау-кен техникалық жоғары колледжінің базасында «Тау — кен өндіру өнеркәсібі мен пайдалы қазбаларды өндіруге арналған ұшқышсыз ұшу аппараттарының операторы" жаңа мамандығы бойынша оқыту басталды», - деп толықтырды Саясат Нұрбек. «Татарстан Республикасы Ғылым Академиясының Перспективалық экономикалық зерттеулер орталығы» МБУ директорының ғылым жөніндегі орынбасары Леонид Ельшин форумға қатысушылармен экономиканың жекелеген секторлары мен басқару модельдерінің дамуына блокчейн технологиялардың әсерін бағалау деректерімен бөлісті (Ресей Федерациясы мысалында).
«Blockchain әлемнің ондаған аймақтарын өзгертеді. Кәсіпкерлер үшін сәтті жіберіп алмау және жаңа шындыққа уақтылы дайындалу өте маңызды, әйтпесе сіз тез өзгеретін нарықтың сыртында бола аласыз», – деді Леонид Ельшин.
Аталған нарықтың кеңеюінің салдарын түсіну үшін ықтимал салдарлар мен тәуекелдерді болжауға мүмкіндік беретін тиісті әдістемелік құралдарды әзірлеу орынды және өзекті болып табылады.
«Жаңа технологияларды түсінетін кадрларға сұраныс артып, білім беру мекемелерінің міндеті – оларды дайындау мүмкіндігін қамтамасыз ету болады», – деп атап өтті спикер. Экономикалық білім берудің болашағы туралы экономика ғылымдарының докторы, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Экономика және бизнес жоғары мектебінің деканы Римма Сағиева айтып берді. Оның айтуынша, жаңа шындық жағдайында оқыту тәсілдерін өзгерту қажеттілігі туындайды. «Бүгінгі таңда бәсекелестіктің артуына байланысты еңбек нарығында жеке тұлғаға жоғары талаптар қойылуда. Сондықтан экономикалық білім жеке тұлғаның әлеуметтік-талап етілетін қасиеттерін дамытып қана қоймай, экономикалық қызметтің адамгершілік-құндылық себептерін де қалыптастыра алады", — деп атап өтті Римма Сагиева. «Мен әрдайым студенттеріме экономист мамандығы мәңгілік екенін айтамын, өйткені біздің қажеттіліктеріміз әрқашан болған. Бизнес-білім міндетті түрде іргелі экономикалық зерттеулермен және soft skills-тің дамуымен сүйемелденуі тиіс», - деп қорытындылады спикер. Жаңа басқарушы кадрларды даярлаудағы бизнес-білімнің рөлі туралы э.ғ. к., М.С. Нәрікбаев атындағы ҚАЗГЗУ МВА Бизнес-мектебінің басшысы Жамал Аяпова және М.С. Нәрікбаев атындағы ҚАЗГЗУ MBA бизнес мектебінің оқытушысы Самат Панов айтып берді. Жұмыс берушілер, MBA курстарының тыңдаушылары, мемлекет және бизнес-мектептердің өздері рөл атқаратын бизнес-білім берудің негізгі стейкхолдерлері даярлау бағдарламаларын тұрақты өзектендіруге мұқтаж. Сонымен бірге, бизнесті оқыту бағдарламаларын жасаушыларға зерттелетін дағдылар мен білім саласын кеңейту емес, бизнестің қазіргі қажеттіліктерін ескеретін және үнемі өсіп келе жатқан бәсекелестік жағдайында өмір сүруге қабілетті менеджерлерді дайындауға ықпал ететін материал әзірлеу міндеті қойылады.
«Қазақстанда көшбасшылар жетіспейді. VUCA жағдайында шешім қабылдауға дайын құралдар жиынтығы бар маман дайындау мүмкін емес, өйткені жағдайлар үнемі өзгеріп отырады. VUCA жүйесіне бейімделе алатын және оған қарсы тұра алатын көшбасшыларды дайындау қажет», — деп атап өтті Самат Панов. Талқылау барысында «Өңдеу өнеркәсібі одағы» ЗТБ Басқарма төрағасы Марат Баққұлов Қазақстанның болашақ кәсіпкерлерін даярлау туралы өз ойымен бөлісті. «Қазақстандағы кәсіпкерлер неғұрлым қатаң жағдайда жұмыс істейді», - деп атап өтті спикер. «ISKER AZAMAT-EL TIREGI ШОБ Қауымдастығы» ЗТБ Басқарма төрайымы Жазира Дүйсенбекова мектеп оқушыларына арналған бизнес-білім туралы айтып берді. Спикер бизнес - мектептің рейтингі оның түлектерінен қайтарылатын return of investment - пен анықталатынын атап өтті. Оның айтуынша, табысты кәсіпкер Ч. Дарвиннің тұжырымымен анықталады: «Ағзаның тіршілік жасап қалуы үнемі өзгеріп тұратын жағдайларға бейімделу қабілетіне байланысты». «Бизнес-білім беру бизнес-friendly environment — бизнесті жүргізуге қолайлы орта ұсынылған кезде мектеп ортасынан басталады», — деп қорытындылады Жазира Дүйсенбекова. Экономикалық зерттеулер институты (ERI) институттың құрылғанына 60 жыл толуына орай бірнеше онлайн іс-шаралар ұйымдастырады. Ағымдағы жылдың мамыр айының соңынан қараша айына дейін келесі тақырыптар бойынша виртуалды дөңгелек үстелдер өтеді: · ЭЫДҰ Басшылық қағидаттарын түсіндіру және ҰБО қызметі туралы хабардар ету — ағымдағы жылғы мамыр айының соңында · «BusinessNEXT: бизнес-мектептердің экономика мен қоғамдағы жаңа рөлі» форумы – 2021 жылғы 9 маусым, сағат 15:00 · Ұлттық жобалар: шындық және қазіргі заман-2021 жылдың маусым айының соңы · Балалардың әл – ауқаты-елдің өркендеуінің кепілі-2021 жылдың маусым айының соңы · Өңірдегі экономикалық саясаттың перспективалары. Ынтымақтастықты тереңдету үшін ұсынымдар әзірлеу-2021 жылғы маусымның соңы · Экономикалық дамудың өзекті мәселелерін талқылау · ШЫҰ ғылыми ұйымдары консорциумының отырысы-2021 жылғы қыркүйек · ҚР пандемиядан кейінгі нақты ахуалдағы экономикалық өсуі: тәуекелдер және жаңа сын — қатерлер-2021 жылғы тамыз · Қазақстанның тәуелсіздік жылдарындағы аумақтық-кеңістіктік даму саясатын трансформациялау-2021 жылғы қазан · Нормативтік құқықтық актілер қолданылуының әлеуметтік-экономикалық салдарларына бағалау жүргізу сапасын арттыру-2021 жылғы қараша. ҚР Ұлттық экономика министрлігі жанындағы Экономикалық зерттеулер институты (ERI) — Қазақстан экономикасының кешенді даму проблемаларын зерттейтін жетекші мемлекеттік институт. 1961 жылы құрылған. ERI елдің экономикалық стратегиясының іске асырылу барысын ғылыми қамтамасыз етуді әзірлейді, экономиканың жай-күйін және оның келешекке арналған даму болжамын талдайды, тұрақты экономикалық өсуге, халықтың өмір сүру деңгейі мен сапасын арттыруға жәрдемдеседі. Қазақстандық Экономикалық зерттеулер институты (ERI) Орталық Азия өңірінің 58 талдамалық орталығы арасында алтыншы орынға ие болды.
Қарау саны: 5519 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
