ҚББИ әдістемесінің жобасы

2021 жылғы 8-11 маусым аралығында ҚР Білім және ғылым министрлігінің Балалардың құқықтарын қорғау комитеті "Экономикалық зерттеулер институты" АҚ - мен бірлесіп, Қазақстан балаларының әл-ауқат индексі (бұдан әрі-Индекс) әдістемесінің пысықталған жобасын талқылаудың екінші раундын өткізді.

8 маусымда балалардың әл-ауқаты саласындағы сарапшылар мен үкіметтік емес ұйымдардың қатысуымен кеңес өтті.

Талқылау барысында балалар қауіпсіздігі және отбасылық даму жөніндегі сарапшы Динара Құсайын балалардың жарақаттануы мен психикалық саулығы бойынша индикаторлардың маңыздылығын атап өтті.

ҚР Денсаулық сақтау министрлігі Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығының ғылым және кәсіби даму бөлімінің бас маманы Шынар Әбдірахманова Индекстің индикаторларын әзірлеу үшін балалардың семіздігі және балалардың көкөністер мен жемістерді тұтынуы мәселелерін зерттеу бойынша пайдалы тәжірибесімен бөлісті.

9-11 маусым аралығында жергілікті атқарушы органдардың, Қазақстанның барлық өңірлерінен келген педагогтар мен ата-аналардың қатысуымен кездесулер өтті. Кездесуге қатысушылар Индекстің жаңа индикаторларымен танысты, олар талқылау мен дауыс берудің бірінші раунды аясында жұртшылықтың ескертулері мен ұсыныстарын ескере отырып қалыптастырылды.

Бұл ретте қоғамнан индексті жетілдіру бойынша қосымша ұсыныстар келіп түсуде. Мысалы, Түркістан облысы Ана мен бала мәселелері жөніндегі басқарма басшысының орынбасары Нұрхан Нарымбетова Түркістан облысында балалардың әл-ауқаты мәселелері бойынша әлеуметтік зерттеу жүргізу тәжірибесімен бөлісті. Сарапшы облыстағы ата-аналардың 65% - ы балаларына қосымша білім беру үшін кітаптар мен энциклопедиялар сатып алмайтынын атап өтті.

Іс-шаралар ZOOM платформасында онлайн форматында өтті.

Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің төртінші отырысында Қазақстан Президенті Қасым – Жомарт Тоқаев 2022 жылдан бастап ұлттық мониторинг тетігін-Балалардың әл-ауқат индексін әзірлеу және енгізу қажеттігі туралы мәлімдеді. 

\Қазақстан балаларының әл-ауқат индексін есептеу әдістемесінің жобасын әзірлеумен ҚР Ұлттық экономика министрлігі жанындағы Экономикалық зерттеулер институты ҚР Білім және ғылым министрлігінің Балалардың құқықтарын қорғау комитетімен бірлесіп айналысады. Қазақстан Республикасындағы БҰҰ Балалар Қоры (ЮНИСЕФ) жобаға техникалық қолдау көрсетеді. 

Қазақстан балаларының әл-ауқат индексі қазақстандық балалардың жалпы және жекелеген бағыттар бойынша қаншалықты қолайлы екенін анықтауға мүмкіндік береді. Өңірлер бөлінісінде әртүрлі салалардағы ұлттық саясаттың тиімділігін қадағалауға және балалардың өмір сүру сапасы қалай өзгеретінін көрнекі түрде көрсетуге, проблемалық аймақтарды олардың әл-ауқатына көрсетуге мүмкіндіктуады .

 2021 жылғы 11 мамырдан бастап пікірталастардың бірінші кезеңі шеңберінде Индекс жобасын әзірлеушілер ата-аналармен, ҮЕҰ өкілдерімен, сарапшылармен, педагогтармен және басқа да мүдделі тараптармен бірқатар қоғамдық талқылаулар өткізді. Нәтижесінде, индикаторлардың бастапқы жиынтығы жұртшылықтың ұсыныстары мен ескертулерін ескере отырып пысықталып, толықтырылды. 

Естеріңізге сала кетейік, 2021 жылдың 20 маусымына дейін Экономикалық зерттеулер институтының economy.kz платформасында индекс индикаторлары үшін дауыс беру процесі жалғасуда.

Дауыс беру және қоғамдық талқылаулар нәтижелері бойынша Индекс индикаторларының жиынтығы бекітілетін болады, ол 2022 жылдан бастап Қазақстан өңірлері бөлінісінде балалардың өмір сүру сапасын мониторингтеу құралына айналады.

 Қазақстандағы балалардың әл-ауқатын бағалау үшін ұсынылатын индикаторлар.