"Дипломмен – ауылға!"  жобасы "Ауыл-Ел бесігі" жобасы аясында мемлекеттің әлеуметтік, көлік және инженерлік инфрақұрылымды жаңғырту жөніндегі кешенді күш-жігерін толықтырады

«Экономикалық зерттеулер институты"АҚ (ERI) Өңірлік зерттеулер орталығының (ӨЗО) сарапшылары ауылдық аумақтарды дамыту әлеуетін зерттеу шеңберінде "Дипломмен ауылға!" жобасының өткен жылғы іске асырылу нәтижелерін қорытындылады.

Қазақстандағы ауылдардың маңызды проблемаларының бірі халықтың қалаларға, әсіресе еңбекке қабілетті жастағы халықтың бір бөлігіне кетуі болып табылады.

Білікті мамандар тапшылығының болуы, ауылдық жерлерде көрсетілетін әлеуметтік қызметтер сапасының төмендігі 2009 жылы «Дипломмен ауылға!» жобасын қабылдаудың негізі болды. Жоба әлеуметтік қолдау шараларын ұсыну арқылы ауылдық елді мекендерде әлеуметтік саланың және агроөнеркәсіптік кешеннің дипломды мамандарын бекітуге бағытталған.

Өткен жылдың қазан айынан бастапкенттер, ауылдық округтер әкімдері аппараттарының мемлекеттік қызметшілері (басшылық қызмет атқаратын мемлекеттік қызметшілерді қоспағанда) жобаға жиі қатыса алады.

Ауылда кемінде үш жыл міндетті жұмыс істеген әрбір маман жақсы қолдау алады:

• біріншіден, 100 АЕК көлемінде көтерме жәрдемақы;
• екіншіден, тұрғын үй мәселесінжылдық 0,01% мөлшеріндегі сыйақы мөлшерлемесімен 15 жылға дейінгі мерзімге 1 500 еселенген АЕК мөлшерінен аспайтын сомада тұрғын үй сатып алуға бюджеттік кредит есебінен шешу;
• үшіншіден, жұмыс тәжірибесі, өйткені оның болмауына байланысты жоғары оқу орындары мен колледждердің түлектеріне жұмысқа орналасу қиынға соғады.

Жоба аясында әлеуметтік қолдауды 2009 жылдан бастап 77 мың адам пайдаланып, 19 млрд теңге сомасында көтерме жәрдемақы алды. Оның ішінде 37 мың маман тұрғын үй сатып алуға жалпы сомасы 105 млрд теңгеге бюджеттік несие алды. 

Бұл әлеуметтік сала мамандарының тапшылығы деңгейін 11,1 мыңнан 8,7 мың адамға дейін төмендетуге мүмкіндік берді (агроөнеркәсіптік кешен (АӨК) және мемлекеттік қызмет мамандарын есептемегенде, 2009 жылғы деректермен салыстыру үшін).

Ең сұранысқа ие білім беру саласы (70,4%) болып табылады, негізінен-бұл туған ауылдарына

оралған бұрынғы мектеп түлектері педагогикалық жоғары оқу орнын бітіргеннен кейін. 

Қазір ауылдық жерлерде 195,3 мың педагог қызметкер жұмыс істейді^[1], бұл ел бойынша олардың жалпы санының 59,3% - ын құрайды. Үздік үштікте денсаулық сақтау (21,5%), мәдениет және спорт (4,3%) саласының мамандары бар. Диплом алған мамандардың көпшілігі Түркістан және Алматы облыстарының ауылдарына, ең азы – Атырау облысына келді.

Жастар жылы аясында өткен жылдан бастап жобаны қаржыландыру көлемі жылына 20 млрд теңгеге дейін жеткізілді. Бұл тұрғын үй сатып алуға кредит алған мамандардың санын бес мың адамға дейін ұлғайтуға мүмкіндік берді (2010 жылы – 2,7 мың адам, 2015 жылы – 3,1 мың адам). Өңірлер бөлінісінде тұрғын үй сатып алуға кредит алу бойынша ең жоғары белсенділік Алматы, Батыс Қазақстан және Қызылорда облыстарында байқалады.

Әлеуметтік қолдау шараларын алу бойынша мемлекеттік қызметтерді Egov мемлекеттік порталы арқылы алуға болатынына қарамастан, жастардың "Дипломмен-ауылға!" жобасы туралы ақпараттылығы 42 пайызды ғана құрайды^[2].

"Дипломмен – ауылға!" жобасы "Ауыл – Ел бесігі" жобасы аясында әлеуметтік, көліктік және инженерлік инфрақұрылымды жаңғырту есебінен мемлекеттің өмір сүру жайлылығын арттыру бойынша кешенді күш-жігерін толықтырады және ауылдарға білікті мамандарды тартуға бағытталған.

"Дипломмен ауылға!" жобасы туралы ақпарат Egov.kz мемлекеттік порталында

Egov.kz сайтында бағдарламаға қатысушыларға әлеуметтік қолдау шараларын ұсыну бойынша онлайн-қызмет

Сондай-ақ мынаны оқыңыз: ERI ӨЗО сарапшылары "Ауыл-Ел бесігі" жобасының іске асырылу барысы туралы