ERI сарапшысы АҚШ-тағы дефолт ықтималдылығы туралы

Қ. Бейсенғазин: АҚШ-та 100 жыл ішінде қарыз лимиті шамамен 100 есе өсті.

"Экономикалық зерттеулер институты" АҚ (ERI) Орталығының директоры Қуаныш Бейсенғазин АҚШ-тағы дефолттың ықтимал қаупіне және оның доллар мен теңгеге ықтимал әсеріне қатысты жағдайға түсініктеме берді. 

Сарапшы Zakon.kz тілшісіне  Еуроодақта, ЕАЭО-да және АҚШ-та борыштың шегі қандай екендігі туралы, сондай-ақ АҚШ-та мемлекет үшін жол берілетін борыштық жүктеменің барынша жоғары шегін неліктен белгілеу туралы шешім қабылданғаны туралы және соңғы жүзжылдықта бұл лимит қанша есе асып түскені туралы хабардар етті.

ERI сарапшысының АҚШ-та дефолттың пайда болу ықтималдығы және оның теориялық мүмкіндігінің алдын-алу туралы пікірі-Zakon.kz-тегі мақалада :

АҚШ-қа дефолт төніп тұр ма және доллар мен теңгемен не болады?

Жақында шетелдік БАҚ әлемдегі ең ірі инвестициялық банктердің бірі Goldman Sachs клиенттерге АҚШ тарихындағы алғашқы дефолт қаупі туралы ескертті, өйткені конгресс 18 қазанға дейін мемлекеттік қарыз лимиттері мәселесін шешпеуі мүмкін. Банктің мәліметінше," қарыз алу өкілеттіктерін жоғалту нақты қауіп төндіреді", бірақ экономистердің пікірінше, қысқа мерзімді болуы мүмкін. Бұл АҚШ-қа дефолт қаупін нақты төндіреді ме, сондай – ақ бұл жағдай Қазақстан экономикасына және теңге бағамына қалай әсер етуі мүмкін-осы сұрақтарға "Экономикалық зерттеулер институты" АҚ орталығының директоры Қуаныш Бейсенғазин zakon.kz-ке жауап берді.

- Көптеген елдерде аталмыш қарыздың шегі пайдаланады. Осылайша, Еуропалық Одақта ЖІӨ-нің 60% - ы қолданылады. Еуразиялық экономикалық одақта қатысушы елдер үшін қарыз шегі ЖІӨ-нің 50% деңгейінде белгіленді.

АҚШ-та тұрақты, кез-келген құжатпен белгіленген қарыз лимиті жоқ. Американдық федералды үкіметтің қарыздарының әр шығарылымын Конгресс мақұлдауы керек еді.

1917 жылы Америка Бірінші дүниежүзілік соғысқа кірді, ол мемлекеттік бюджетке ауыр жүктеме түсірді. Конгресте әрбір қарызды бекітуге мүмкіндік болмады, сондықтан мемлекет үшін рұқсат етілген қарыз жүктемесінің максималды шегін белгілеу туралы шешім қабылданды.

Келесі 100 жылда қарыз лимиті шамамен 100 есе өсті. Пандемия басталғанға дейін, 2019 жылы, қарыздың лимитін белгілеуге екі жылға мораторий алынды, содан кейін жаңа лимит 22 трлн деңгейінде бекітілуі керек еді, оның ішінде, содан бері жинақталған барлық қосымша қарыздар.

Сарапшының пікірінше, АҚШ-та дефолт ықтималдылығы өте төмен.

Егер келісімге қол жеткізілмесе, мемлекет кейбір мемлекеттік қызметтердің жұмысын тоқтата тұруы мүмкін. Бұл уақытты  және ақшаны үнемдеуге мүмкіндік береді", — деді ол.

Сондай-ақ, Қуаныш Бейсенғазин жария қарыздар осы көлемнің төрттен үш бөлігін құрайтынын атап өтті. Қалғаны-мемлекеттік құрылымдар өздеріне қарыз болатын техникалық қарыз.

Сондықтан жақын арада АҚШ-тағы қарыздық міндеттемелер бойынша дефолт күтудің қажеті жоқ. Тиісінше, егер дефолт болмаса, онда Қазақстанға да әсер етпейді, - деп түйіндеді ол.

Zakon.kz мақаласының толық мәтінін мына сілтеме бойынша оқыңыз