2021 жылы тікелей инвестициялар нарығы ковидке дейінгі деңгейден жоғары
fDi Markets және UNCTAD деректері бойынша тікелей шетелдік инвестициялардың (ТШИ) жаһандық ағындары 2021 жылы бағалау бойынша 77% - ға 2020 жылы $929 млрд-тан $1,65 трлн-ға дейін ұлғайып, айтарлықтай өрлеу көрсетті, деп атап өтті "Экономикалық зерттеулер институты" АҚ (ERI) сарапшысы Ернар Серік.
ТШИ көрсеткіші 2021 жылы 2019 жылдың ковидке дейінгі деңгейінен ($1,5 трлн) асып түсті.
- Әлемдік инвестициялардың ең көп өсуі дамыған елдерде байқалды. 2021 жылы дамыған елдерге ТШИ көлемі $777 млрд жетуі мүмкін, бұл 2020 жылғы инвестициялардың өте төмен деңгейінен 3 есе артық. Еуропада инвестициялар өсімінің 80% - дан астамы шеткері елдердегі капитал салымдары ағынының өсуіне байланысты болды. Сондай-ақ, трансшекаралық бірігу мен жұтылудың (M&A) өсуі есебінен АҚШ-қа ТШИ ағынының екі еседен астам ұлғаюы күтілуде.
- Дамушы елдерге ТШИ ағыны 30% - ға ұлғайды және $870 млрд жуық құрады. Шығыс және Оңтүстік-Шығыс Азия елдеріне ТШИ өсімі 20% ($542 млрд дейін) құрады. Орталық Азияда ТШИ күтілетін өсімі — 59%, бұл ретте көлемі төмен деңгейде — шамамен $10 млрд.
- Жаһандық ТШИ-дің салалық құрылымында жоғары сұраныс пен жеткізілімдердің жеткіліксіз деңгейі 2021 жылы микросхемалар өндірісі бойынша жаңа қуаттарға инвестициялардың бұрын-соңды болмаған көлемін ынталандырды. Бұл ретте мұнай мен газ алғашқы он сектордан-тікелей шетелдік инвестицияларды алушылардан шығып қалды.
- Қараша айында Samsung Electronics компаниясы 2021 жылы ең ірі ТШИ жобасын жариялады, ол кезде жаңа микросхема зауытына $17 млрд инвестиция ұсынды. Тайваньдық TSMC және американдық Intel Жапонияда 7,1 миллиард доллар және Малайзияда 7 миллиард доллар тұратын жобаларды жариялады. Жалпы, fDi Markets деректері бойынша жартылай өткізгіш секторға ТШИ көлемі 2021 жылы рекордтық $56,6 млрд жетті (2020 жылмен салыстырғанда+271,3%).
- Тек жаңартылатын энергетика секторы мен коммуникация секторы жартылай өткізгіштерге қарағанда ТШИ-ді көбірек тартты. ЖЭК секторы үшінші жыл қатарынан пандемия энергетикалық ауысуды жеделдеткендіктен ТШИ-дің ең ірі алушысы атағын растайды. 2021 жылы ЖЭК секторы шамамен $80 млрд ТШИ тартты, бұл 2020 жылға қарағанда 8% - ға аз. Коммуникация саласындағы шетелдік инвестициялар көлемі $64,4 млрд құрады, цифрлық бум бұлтты инфрақұрылымға ірі инвестициялық жобалар туралы жариялаған Amazon, Huawei, Cloudfare және Alphabet үшін жол ашты.
- 2021 жыл сутегі жылы болды. Шетелдік инвесторлар жасыл сутегі өндірісі және басқа да байланысты қызметтер саласында құны $29,7 млрд болатын 100-ден астам жобаны жариялады.
- Мұнай-газ саласындағы инвестициялық ағындар жедел қарқынмен қысқаруда. 2021 жылы бұл сектор бар болғаны $16,2 млрд тартты, бұл 2020 жылғы көрсеткіштерден үш есе төмен (47,6 млрд USD).
