Экономикалардың әлемдік климаттық күн тәртібіне

07.04.2022

Экономикалардың әлемдік климаттық күн тәртібіне әсерін өлшеудің салыстырмалы немесе абсолютті көрсеткіштері? 

Әлемдік климаттық күн тәртібінің маңыздылығын ескере отырып, белгілі бір елдің климаттың ластануы үшін жауапкершілік деңгейі туралы қызу пікірталас жүріп жатыр.

Деректерді талдау парниктік газдар шығарындыларының (бұдан әрі – ПГ) көшбасшылары 2010 — 2019 жылдары ПГ жалпы әлемдік мәндерінің 62,5% - ын қалыптастырған және ұқсас кезеңде шығарындылардың жыл сайынғы оң өсімі бар Қытай, АҚШ, ЕО елдері (+Ұлыбритания), Үндістан, Ресей және Жапония сияқты елдер екенін көрсетеді (АҚШ пен ЕО-дан басқа) (1-кесте).


Алайда, ірі дамушы елдер (мысалы, Қытай және Үндістан) абсолютті көрсеткіштерді салыстыруға келмейді деп санайды және одан да көрнекі сипаттамаларды қарастырған жөн: жан басына шаққандағы ПГ шығарындыларының деңгейі, ЖІӨ-дегі ПГ шығарындыларының деңгейі. Мысалы, жан басына шаққандағы ПГ шығарындыларының көлемі бойынша көшбасшылар (қарастырылып отырған елдер арасында) — АҚШ, Қазақстан және Ресей, ал Қытай мен Үндістанның ұқсас көрсеткіші екі есе төмен.


Анықтамалық:
жан басына шаққандағы ПГ шығарындылары бойынша абсолютті көшбасшылар — Катар (бір адамға 66 тонна CO2 баламасы), Бахрейн (37), Кувейт (33), БАӘ (29), Австралия (23), Сауд Арабиясы (22) және т. б.

 

ЖІӨ-ге қатысты ПГ шығарындылары бойынша да ұқсас жағдай, мұнда қаралатын елдер арасында ЖІӨ-нің 1 000 АҚШ долларына ПГ шығарындыларының ең жоғары қарқындылығы Қазақстанда (0,8), Қытайда (0,65), Ресейде (0,59) (2-кесте) бар. 

 

Анықтамалық: ЖІӨ — ге қатысты ПГ шығарындылары бойынша абсолютті көшбасшылар-Венесуэла (ЖІӨ-нің 1 000 АҚШ долларына 20 тонна ПГ), Түрікменстан (1,4), Ирак (0,88), Иран (0,84), Ливия (0,78) және т. б.

 

Тағы бір көзқарас: ең үлкен тарихи шығарындылары бар елдер (негізінен ЭЫДҰ елдері) климаттық ауыртпалықтың ең көп үлесін көтеруі керек. Яғни, ПГ шығарындыларын азайтудың басым бөлігі бірінші кезекте осы елдерге тиесілі болуы тиіс. 1970 – 2018 жылдар кезеңінде шығарындылардың 80%-дан астамы тиесілі топ-25 елге ПГ шығарындыларының жиынтық көлемі бойынша ЭЫДҰ-ның 13 елі кіреді (1-сурет).


1-Сурет:

Осылайша, бүгінде климаттың ластануындағы елдердің жауапкершілік деңгейін анықтаудың бірыңғай тәсілі жоқСонымен қатар, экологияның шекарасы жоқ екенін ұмытпаңыз және оны тек бірлескен халықаралық күш-жігермен сақтауға болады.

 



Қарау саны: 4735
Сақталған: 24.12.2024






... күте тұрыңыз

Хорошая погода, не так ли?

Таратылымға жазылу


Операция сәтті аяқталды.



ҚАТЕ!