ERI қатысуымен Ұлттық аккредиттеу орталығының

7 маусымда Қазақстан Республикасы Сауда және интеграция министрлігі Техникалық реттеу және метрология комитетінің Ұлттық аккредиттеу орталығы "Аккредиттеу: Экономикалық өсу мен қоршаған ортаның тұрақтылығы" тақырыбында бейнеконференция форматында дөңгелек үстел өткізді. Іс-шара Дүниежүзілік аккредиттеу күніне орайластырылды. 

Талқылауға халықаралық ұйымдардың, мемлекеттік органдардың, бизнес-қоғамдастықтың, қоғамдық бірлестіктердің, аккредиттеу субъектілерінің өкілдері, сондай-ақ өзге де мүдделі тұлғалар қатысты.

Дөңгелек үстел спикерлерінің бірі ретінде "Экономикалық зерттеулер институты" АҚ Басқарушы директоры Бауыржан Мұқан сөз сөйлеп, қатысушыларға Қазақстандағы циркулярлық экономиканың дамуы, оның маңызды бағыттары мен қазіргі сын-тегеуріндері туралы әңгімеледі.

Спикердің айтуынша, дөңгелек экономика саласындағы жобаларды сәтті жүзеге асыру үшін үш маңызды құрамдауыш қажет:

1. Ресурстарды тұрақты басқару- елдің өз экономикасын циклдік жағына өзгертудегі тиімділігін көрсетеді.

2. Әлеуметтік мінез-құлық-азаматтардың тұйық цикл экономикасына хабардарлығын, қатысуы мен тартылуын көрсетеді.

3. Іскерлік операциялар- тұйық циклді экономика қағидаттарына сәйкес бизнес-модельдерді өзгерту және бейімдеу жөніндегі экоинновациялық қызметті көрсетеді.

Циркулярлық экономика саласындағы жобаларды табысты іске асыру мәселесінде Еуропа мен Азияның дамыған елдері дәстүрлі түрде көш бастап келеді. Осылайша, Германия циркулярлық экономикаға байланысты патенттер саны бойынша әлемде бірінші орын алады (1260 патент); Финляндия — циркулярлық экономикаға көшу үшін ұлттық жол картасын жасаған әлемдегі алғашқы ел; Жапонияда электрлік және электронды өнімдердің көпшілігі қайта өңделеді, алынған материалдардың үлесі шамамен 90% құрайды.

Спикер сондай-ақ климаттың өзгеру қаупінің артуы аясында шешілуі қажет қазіргі сын-қатерлерді атап өтті:

• Әлем халқының өсуі. БҰҰ болжамдары бойынша, 2100 жылға қарай оның саны 11,2 млрд адамға жақындайды. Адамдардың осындай көлемін ресурстармен қамтамасыз ету үшін 3-4 Жер планетасының ресурстары қажет болады.

• Әлемдегі урбандалудың өсуі. Сарапшылардың есептеуінше, оның деңгейі 2050 жылға қарай 68% - ды құрайды. Бұл елдерге азық-түлік қауіпсіздігі, тұрақты ауыл шаруашылығын дамыту және қалалардың экологиясын жақсарту бойынша жұмыс жүргізу қажет дегенді білдіреді. Қазіргі таңда Қазақстан Орталық Азиядағы ең урбандалған ел болып табылатынын атап өту маңызды. Болжамдар бойынша, 2025 жылға қарай қала халқының үлесі 62,6% - ды құрайды.

• Урбандалудың жоғары деңгейі адамдардың ұтқырлығын арттыру үшін автомобильдерді сатып алудың өсуіне әкеледі. Мәселен, 2040 жылға қарай көлік саны 400 млн данаға өседі, бұл қазіргі шығарындылар кезінде қалалардағы атмосфералық ауа сапасын едәуір нашарлатады.

Экономиканың кез — келген саласы үшін ең маңызды мәселе-тұщы су деңгейінің төмендеуі. Бұл проблема Қазақстан үшін өте өзекті, өйткені климаттың өзгеруі 2040 жылға қарай су көлемін 50% - ға қысқартады және ел экономикасын, әсіресе ауыл шаруашылығын айтарлықтай әлсіретуі мүмкін.

Қазақстанның ауыл шаруашылығы елді орнықты даму жолына көшірудің жоғары әлеуетіне ие. Мәселен, халықаралық ұйымдардың есептеулері бойынша Қазақстанда пайдаланылатын егістіктің 46% (11,5 млн га) және жайылымдардың 70% - ы экологиялық жағдайы бойынша органикалық егіншілік пен мал шаруашылығын жүргізуге жарамды. Қазіргі уақытта органикалық дақылдар 300 мың гектардан астам жерді иеленіп отыр, оның 22 миллион гектары ауыл шаруашылығында өсіріледі. 

Дөңгелек үстел шеңберінде сондай-ақ экономикалық өсудің тұрақтылығын, қоршаған ортаны қорғауды, климаттың өзгеруін, CORSIA бағдарламасын (халықаралық авиация үшін көміртегі шығарындыларын өтеу және азайту жүйесі) іске асырудағы аккредиттеудің рөлі мен маңыздылығы туралы мәселелер талқыланды. Осылайша, аталған жүйені енгізудің үш кезеңі ұсынылды, тараптар осы бағытты дамыту үшін бірлескен қадамдар туралы келісті.

"Жасыл Даму" акционерлік қоғамының өкілдері Қазақстан аумағында әрекет ететін климаттың жаһандық өзгеруінің халықаралық келісімдеріне ҚР қатысуына қатысты мәселелерді көтерді. Парниктік газдар шығарындыларын есептеу әдістемесі, көміртегі бірліктерінің сауда жүйесінің операторларын анықтау мәселелері қаралды.