Жаңа Абай облысы қалай дамиды?

2022 жылдың бірінші жартыжылдығының қорытындысы бойынша облыста кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі Ұлттық жоба аясында 88 жоба субсидияланды. Жыл соңына дейін Кәсіпкерлікті қолдау бойынша 400-ден астам жобаны іске асыру жоспарлануда.

Жаңа облысты дамыту жөніндегі жоспарлар Абай облысының 2030 жылға дейінгі Даму стратегиясында көрініс табатын болады. «Экономикалық зерттеулер институты» АҚ құжатты әзірлеу кезінде әдіснамалық қолдау көрсетеді.

Абай облысы Қазақстан Президентінің 2022 жылғы 4 мамырдағы Жарлығына сәйкес 2022 жылғы 8 маусымда құрылды. Бірқатар өңірлер Шығыс Қазақстан облысының құрамынан бөлініп, жаңадан құрылған Абай облысына қосылды-бұл Семей және Курчатов қалалары, сондай-ақ Ақсуат, Абай, Аягөз, Бесқарағай, Бородулиха, Жарма, Үржар, Көкпекті аудандары.

Өңір саны шамамен 669 мың адамды құрайды (халық саны туралы неғұрлым нақты деректер ҚР СЖРА ҰСБ 2021 жылғы халық санағының деректерін түпкілікті өңдеуден кейін қайта есептелетін болады).

0-15 жас аралығындағы халықтың үлесі 27,7%, 16-63 (59) жас – 58,3%, 63+ жас – 14% құрайды.

Облыстың екі қаласында өңір халқының шамамен 54,2% - ы тұратын болады. Бұл үлес жоғарыда аталған үш жас санатына сәйкес келеді. Мысалы, аймақтағы 94 мың зейнеткердің (63+ жас) 51 мыңы Абай облысының екі қаласында тұрады. Бұл ретте еңбекке қабілетті халықтың 56,4% — ы да екі қалада, оның ішінде негізгі үлес әкімшілік орталығы-Семейде шоғырланатын болады. Бұл арақатынас өңірдегі өсімін молайту процестерінің ерекшеліктеріне әсер етеді (мысалы, Абай облысы аудандарында инвестициялық жобаларды іске асыру кезінде жұмыс қолының тапшылығы).

Соңғы 10 жылда Абай облысының саны теориялық тұрғыдан +1,6% - ға артуы мүмкін. Облыс аудандарындағы халық санының қысқаруы екі қаладағы халық санының өсуін өтеді, бұл жанама түрде ауыл халқының азаюы есебінен қалалардың іріленуінің белгісі болып табылады.

Өңірде бірегей Курчатов моноқаласы бар. Қала Қазақстанда атом энергетикасын дамыту бойынша кадрлық әлеуетке ие. Моноқаланың ерекшелігі-онда ғылыми ұйымдар, зерттеу ядролық реакторлары, сондай-ақ басқа да стратегиялық объектілер басым шоғырланған. Семей сынақ полигонының аумағы қазір ірі табиғи радиоэкологиялық зертхана болып табылады.

Ядролық сәулелену салдарын зерттеу саласындағы зерттеулер әлемдік нарықта да сұранысқа ие. Қаланың негізгі кәсіпорны - Ұлттық ядролық орталық-жыл сайын 200-ден астам коммерциялық шарттар мен келісімшарттар жасасады, олар кәсіпорын бюджетінің 80% - ын құрайды. Кәсіпорынның тұрақты серіктестері-Жапония, Франция, АҚШ, Ресей және Кореяның жетекші халықаралық ұйымдары. Шын мәнінде, бұл кәсіпорын шетелдік инвестицияларды тарту мақсатында зияткерлік еңбек нәтижелерін коммерцияландыруды үйренді.

Фото «Экономикалық зерттеулер институты «АҚ Басқарма төрағасы Руслан Сұлтановтың облыс әкімінің бірінші орынбасары Абай Айдын Кәрімовпен кездесуінен.