ERI сарапшысы: Су саласына сертификатталған мамандар қажет

Жер халқы тез өсіп, таза ауыз суға деген қажеттілік артып келеді. ЮНЕСКО-ның болжамы бойынша суды тұтыну алдағы 30 жыл ішінде жылына 1% - ға өседі^[1].

"Ресми деректер бойынша, ҚР су ресурстары шамамен 100 текше км құрайды, оның 44% — дан астамы елден тыс жерлерде, яғни Қытайдан, Өзбекстаннан, Ресейден және Қырғызстаннан трансшекаралық өзендердің ағуы есебінен қалыптасады. Қазақстан көрші елдердің аумағынан трансшекаралық өзендер ағынына тәуелділік индексі бойынша^[2] Израиль және Португалия сияқты елдермен бір қатарда тұр", — деп мәлімдеді "Экономикалық зерттеулер институты" АҚ Орталығының жетекші сарапшысы Айша Окушева.

Оның айтуынша, су дағдарысы теріс әлеуметтік және экологиялық салдарға әкелуі мүмкін.

"Қазіргі таңда Үкімет су дипломатиясы мәселелері бойынша көрші елдермен ынтымақтастықты дамыту бойынша жүйелі негізде жұмыс жүргізуде және оны тасымалдау кезінде су шығынын азайту бойынша шараларды жүзеге асыруда. Трансшекаралық өзендер саласындағы шектес мемлекеттермен ынтымақтастық трансшекаралық өзендерді пайдалану және қорғау жөніндегі қолданыстағы келісімдер шеңберінде жүргізіледі және бұл — басым бағыттардың бірі", - деп толықтырды Айша Окушева.

Осы жылдың басында су ресурстарын басқару жүйесін жетілдіру үшін ҚР Премьер-Министрінің төрағалығымен су кеңесі құрылды. Кеңес су шаруашылығы саласындағы саясаттың ұлттық басымдықтары мәселелері бойынша ұсынымдар мен ұсыныстар әзірлейді.

Қазақстан халқына "Әділ мемлекет. Біртұтас ұлт. Берекелі қоғам" атты Жолдауында Президент Үкіметке сарапшыларды тарта отырып, су кеңесінің жұмысын жандандыруды тапсырды.  Су саласын дамыту үшін үш жылдық жоба дайындалады.

Сарапшының айтуынша, елімізде "Су ресурстары және суды пайдалану" мамандығы бойынша білікті кадрлардың және инженер-гидрогеологтардың тапшылығы өткір сезілуде, кадрларды қайта даярлау және біліктілігін арттыру жүйесі жоқ.

"Экономика салаларында және халықтың су ресурстарын пайдаланудағы ағымдағы жағдайды сақтай отырып, 2030 жылға қарай су тапшылығына байланысты әлеуметтік-экономикалық даму қарқынының төмендеу қаупі бар",-деп түйіндеді ERI сарапшысы.

[1] БҰҰ-ның су ресурстарын әлемдік дамыту туралы баяндамасы, 2022ж.,

[2] Қазақстанның су ресурстарын басқарудың мемлекеттік бағдарламасы және "Мемлекеттік бағдарламалар тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 19 наурыздағы № 957 Жарлығына толықтыру енгізу туралы