ERI сарапшысы Бейсенғазин ҚазТБУ-да қонақ дәрісін өткізді
28.11.2022
"Экономикалық зерттеулер институты" АҚ (ERI) Басқарма төрағасының орынбасары Қуаныш Бейсенғазин Қазақ технология және бизнес университетінің (ҚазТБУ) бітіруші курс студенттері мен профессор-оқытушылар құрамы үшін қонақ дәрісін өткізді.
"Климаттың өзгеруі және елдердің декарбонизация жөніндегі ұжымдық қадамдары" тақырыбындағы дәріс аясында олар жаһандық климаттың өзгеруінің негізгі себептерін, осы процестің салдарын, елдердің климаттың өзгеру қаупін жою бойынша қабылдаған қадамдарын ашты. Дәріс тыңдаушылардың үлкен қызығушылығын тудырды, содан кейін ERI тәжірибешілерінің мұндай дәрістері тұрақты болады деген шешім қабылданды. ERI мен ҚазТБУ арасындағы ынтымақтастықты нығайту жөніндегі әрі қарайғы қадамдар талқыланды.  ДӘРІСТІҢ НЕГІЗГІ ТЕЗИСТЕРІ: Гавайи аралындағы Мауна-Лоа тауының басында орналасқан NOAA фондық атмосфералық обсерваториясының мәліметтері бойынша, Жер атмосферасындағы көмірқышқыл газының мөлшері 2022 жылы ең жоғары деңгейге жетті-миллионға 421 бөлік. Ауадағы СО2 деңгейінің жоғарылауы көлік және электр энергиясын өндіру қажеттіліктері үшін қазба отындарын жағу кезінде, цемент өндірісінде, ормандардың кесілуіне байланысты (ағаштар көмірқышқыл газын сіңіретіндіктен), ауыл шаруашылығында және басқа да көптеген адам әрекеттерінде болады. Басқа парниктік газдармен бірге атмосферадағы CO2 планетаның бетінен шығатын және шағылысатын жылуды ұстайды және сәйкесінше планетаның орташа температурасының тұрақты жоғарылауы байқалады. 2022 жылға арналған орташа жаһандық температура 1850-1900 жылдардағы орташа индустрияға дейінгі кезеңнен шамамен 1,15 °C жоғары деп бағаланады. Температураның жоғарылауы жердің мұз қабатының еруіне және мұхиттағы су деңгейінің жоғарылауына әкеледі. БҰҰ Метеорологиялық агенттігінің мәліметтері бойынша, соңғы 30 жылда теңіз деңгейінің көтерілу жылдамдығы екі есе өсті. Онжылдықтың басынан бастап теңіз деңгейі жылына 5 мм-ге көтеріледі. Осыған байланысты көптеген жағалаудағы қалалар мен аралдық мемлекеттер осы ғасырдың соңына дейін су астында қалуы мүмкін. Мәселен, мысалы, Тувалу жаһандық жылыну мен теңіз деңгейінің көтерілуінен толық су басу қаупіне байланысты өзінің цифрлық нұсқасын жасауды жоспарлап отыр. Алаңдаушылықтың негізгі себебі климаттың өзгеруіне байланысты экстремалды ауа-райының жиілігі мен тереңдігін арттыру болып табылады. Теріс мысалдарға 2022 жылдың жазында Пәкістанда 1700 — ден астам адам қаза тауып, 7,9 миллион адам эвакуациялауға мәжбүр болған су тасқыны жатады. Сондай-ақ, Шығыс Африкадағы төрт жылдық құрғақшылық үлкен зиян келтірді, нәтижесінде 18 миллионнан астам адам аштыққа ұшырады. Еуразияның ең ұзын және суы мол өзені Янцзы ең төменгі деңгейге дейін кеуіп қалды. 2022 жылы Еуропада ауа-райының қолайсыздығынан кем дегенде 15 000 адам қайтыс болды. Бұл төтенше ауа-райы жағдайлары адамдардың өміріне зиян келтіреді және ЖІӨ-нің тікелей жоғалуына әкеледі. Мәселен, Пәкістандағы су тасқынынан келтірілген залал 10 млрд.доллар деңгейінде бағаланады, бұл жеткілікті кедей ел үшін ауыр жүк болып табылады. Осыны түсінген әлем елдері Париж келісімі аясында климаттың өзгеруіне қарсы белсенді қадамдар жасауға міндеттенді. Атап айтқанда, әлемдік қауымдастық осы ғасырда жаһандық температураның көтерілуін 2 С шегінде ұстап, көрсеткішті 1,5 С дейін төмендетуге тырысты. Париж келісімі елдерге өздерінің төмен көміртекті даму стратегияларын әзірлеуді ұсынады. Қазақстан климаттың өзгеруіне қарсы күрес жөніндегі әлемдік қоғамдастықтың белсенді қатысушысы болып табылады. Біздің еліміз 2060 жылға дейін көміртегі бейтараптығына қол жеткізу ниетін мәлімдеді және тиісті стратегияны әзірледі.
Қарау саны: 2757 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
