ҚХР-ның 2023 жылғы экономикалық нәтижелері мен үрдістері

2023 жылы Қытай экономикасы жылдық мәнде 5,2%-ке өсіп, Үкіметтің "шамамен 5%" нысаналы көрсеткішіне жетті. Алайда, төртінші тоқсандағы өсу 2022 жылғы "негізінен төмен базаның арқасында" болғанын ескеру қажет.

Әлемнің екінші ірі экономикасы үшінші тоқсанда тоқсандық өсім 1,5 процентке қайта қаралғаннан кейін алдыңғы тоқсанмен салыстырғанда 2023 жылдың соңғы үш айында да 1 процентке өсті.

Пандемиядан кейін ұлттық қалпына келтіру үшін елеулі тежегіш болған Қытайдағы жылжымайтын мүлікке салынған инвестициялар жылдың алғашқы 11 айында 9,4% төмендегеннен кейін 2023 жылы 9,6%-ке төмендеді. Қытай экономикасының төрттен бір бөлігін құрайтын сектордағы тұрақты құлдырау елдің кеңірек қалпына келуін бәсеңдетуі және саясаткерлерге жаңа қолдау көрсету үшін қысым көрсетуі мүмкін.

Жылжымайтын мүлік саласындағы құлдырау жұмыс орындарының артуы мен құрылуының негізі болып табылатын жеке сектордың қалпына келуіне де әсер етті, өйткені бұл секторға инвестициялар өткен жылдың алғашқы 11 айында 0,5% төмендеуімен салыстырғанда 2023 жылы 0,4%-ке төмендеді.

Билік қазірдің өзінде-ақ жылжымайтын мүлік және инфрақұрылымдық жобаларды қаржыландыруға көмектесу үшін желтоқсан айында уәде етілген орталық банктің қосымша несиелендіруін ұлғайтуды қоса алғанда, шаралар арқылы секторды қолдауға тырысты.

Сонымен қатар, желтоқсан айының ортасында Бейжің мен Шанхай үй сатып алуға шектеулерді, соның ішінде бірінші және екінші үйлер үшін ең төменгі бастапқы жарна коэффициентін төмендету арқылы жеңілдетті. Алайда, бұл шаралар 2021 жылдан бері құлдырап келе жатқан сатып алу көңіл-күйін көтере алмады.

Қытайда бөлшек сауда өсімі өткен айдағы 10,1%-пен салыстырғанда желтоқсанда 7,4%-ке дейін баяулады, бұл ретте, 2023 жылы бөлшек сауда өткен жылмен салыстырғанда 7,2%-ке өсті.

Бөлшек сауданың өсуі желтоқсан айында едәуір төмендеді және негізінен автомобильдер мен тұрмыстық техника сатылымының баяу өсуінен туындаған үміттерге сәйкес келмеді, дегенмен Covid-ке сезімтал мейрамханаларда сатылымның жылдық өсуі арта берді.

Қытайдағы өнеркәсіптік өндіріс 2023 жылдың қарашасына қарағанда желтоқсанда 6,8%-ке өсті. Жылдық мәнде өндірістің өсуі 2022 жылмен салыстырғанда 2023 жылы 4,6%-ке өсті.

Өнеркәсіп өндірісінің жылдық өсуі желтоқсан айында жеделдеді және ішінара тұрақты автомобиль экспорты мен төмен база жағдайында автомобиль өндірісінің күшті өсуіне байланысты нарық күткеннен сәл асып түсті, бұл ретте, болат пен цемент өндірісінің жылдық өсуі баяулады.

Қытай жарты жылға жуық үзілістен кейін желтоқсан айында жастар арасындағы жұмыссыздық статистикасын жариялауды қайта бастады және 16-24 жас тобына арналған жаңа түзетілген айлық көрсеткіш 14,9% құрады.

Ұлттық статистика бюросы жаңа көрсеткішке "оқуды бітіргеннен кейін жұмысқа мұқтаж жастарды жұмыспен қамту мен жұмыссыздықты дәлірек көрсету" үшін студенттер кірмейді деп мәлімдеді. Жастар арасындағы жұмыссыздық мөлшерлемесін ай сайын жариялау маусым айында 21,3% рекордтық деңгейге жеткеннен кейін шілдеден бастап тоқтатылды.

Қытай экономикасы 2024 жылы Үкіметтің қосымша қолдауын енгізу және жылжымайтын мүлік нарығының құлдырауын бәсеңдету шартымен 5%-ке өседі деп күтілуде.

 

2024 жылдың жетістігі көбінесе шенеуніктердің жылжымайтын мүлік нарығындағы жағдайды өзгерту жөніндегі әрекеттерінің қаншалықты тиімді болатынына байланысты. Өткен жылдардағы қорқынышты шығындар болмаған жағдайда, жылжымайтын мүлікке инвестициялар, тұрғын үй бағасы және жаңа тұрғын үй сатылымы 2024 жылы төмендейді деп күтілуде. 2025 жылға қарай біз нарықтың дамудың қарапайым қозғаушы факторы ретінде қайта оралуын күтеміз.