Рейтинг көрсеткіштері не туралы айтады?

Бүгін ISO 9001 сапа менеджменті жүйелері туралы сөз қозғалады. Бұл көрсеткіш Жаһандық инновациялар индексі (Global Innovation Index, WBP) шеңберінде ПОҚ бойынша ЖІӨ-ге берілген сертификаттар саны (млрд. АҚШ доллары) ретінде қарастырылады.

Анықтама үшін: ISO 9001 ұйым тапсырыс берушінің талаптарына да, қолданылатын заңнамалық және нормативтік-құқықтық талаптарға да сәйкес келетін өнімдер мен қызметтерді ұсыну қабілетін көрсету қажет болған кезде сапа менеджменті жүйесіне қойылатын талаптарды анықтайды. Ол жүйені, оның ішінде оны жетілдіру процесін тиімді қолдану арқылы клиенттердің қанағаттану деңгейін арттыруға бағытталған. ISO 9001 стандартының барлық талаптары жалпы болып табылады және түріне немесе көлеміне, сондай-ақ ол ұсынатын өнімдер мен қызметтерге қарамастан, кез келген ұйымға қолдануға арналған. 

Көрсеткішті қалыптастырудағы негізгі ақпарат көздері: 

GII-2023 деректері бойынша Қазақстан «ISO 9001 сапа менеджменті жүйелері» көрсеткіші бойынша ПОҚ бойынша ЖІӨ-ге 0,9 сертификат (млрд. АҚШ доллары) мәнімен 132 елдің ішінде 112 орында жайғасты. Бұл ретт, соңғы 5 жылда елдің орны мен мәні ерекше өзгермеді.

ПОҚ бойынша ЖІӨ сертификаттарының ең көп саны (млрд. АҚШ доллары) Болгарияда (37,4), Беларуссияда (34,6), Италияда (34,3), Чехияда (24,4) және Сербияда (23,6), ең аз саны Тәжікстанда (0,1), Нигерде (0,24), Эфиопияда (0,28), Гвинеяда (0,33) және Мавританияда (0,33) тіркелді.

Алайда, бұл көрсеткішті ЖІӨ-ге қатысты емес деп қарастыратын болсақ, басқа көшбасшыларды байқауға болады.

Анықтама үшін: Бұл зерттеу 1993 жылдан бастап жыл сайын жүргізіліп келеді. Зерттеу халықаралық аккредиттеу форумы (IAF) мүшелерінің аккредиттеуімен берілген ISO 9001, ISO 14001, ISO 45001 және басқа стандарттарға сәйкестік сертификаттарын қамтиды. Зерттеу сертификаттар саны және сертификатталған сайттар саны бойынша жүргізілді (бір сертификатқа бірнеше сайттар қосылуы мүмкін).

Жаңа әзірлеме ретінде 2022 жылы пайдаланушыларға аккредиттелген сертификаттау мәртебесін іздеуге және растауға мүмкіндік беру үшін халықаралық аккредиттеу форумы (IAF) құрған IAF CertSearch дерекқорынан қосымша мәліметтер ұсынылды. Бұл ынтымақтастық ISO сауалнамасына ұсынылған деректер деңгейін арттыруға және нәтижелердің дәлдігін одан әрі арттыруға мүмкіндік берді.

Зерттеу нәтижелері сондай-ақ 2022 жылы Халықаралық ISO сертификаттар санының 2021 жылмен салыстырғанда едәуір өскенін көрсетеді, мысалы, ISO 9001-12%, ISO 14001-21%, ISO 45001-29%, ISO 50001-33% және т.б.

 

Мұндай өсу пандемиядан шығуға да, әртүрлі елдердегі сертификаттар санын есептеу тәртібіндегі өзгерістерге де байланысты болуы мүмкін.

Осылайша, әлемде ISO 9001 стандарты бойынша қолданыстағы сертификаттардың жалпы саны 1 265 215 құрады.

 

ЕАЭО-ның басқа елдерінің ISO сертификаттау нарығына шолу, мысалы, ISO 9001 бойынша Ресейдегі сертификаттар саны 18%-ке, Беларуссияда 3%-ке, Арменияда 10%-ке төмендегенін, ал Қырғызстанда 33%-ке өскенін көрсетеді.

Жалпы алғанда, Халықаралық стандарттау ұйымының соңғы зерттеуін талдау 2022 жылы халықаралық сертификаттау ISO 9001 қоса алғанда, барлық стандарттар бойынша едәуір өскенін және бұл халықаралық нарықтарда бизнесті дамытудың сұранысқа ие құралы болып табылатынын көрсетеді.