Көрсеткіш "Жалғыз мүйізді компанияны бағалау"

Жалғыз мүйіз компания - бұл бағаласы 1 миллиард АҚШ долларынан асатын жеке компания. Мұндай компаниялар көбінесе қарқынды дамуды көрсетеді және инновациялық қызметті дамыту үшін өте маңызды, өйткені дәстүрлі салаларды түбегейлі өзгертеді және, техникалық тәжірибенің артықшылықтарын пайдаланып, нарықтық ұсыныс үшін әдеттегі шешімдерден ерекшеленетін жаңа шешімдер әзірлейді. 

GII-2023 шеңберінде "Жалғыз мүйізді бағалау" көрсеткіші бойынша 132 елден жалғыз мүйіз компаниялар жұмыс істейтін 47-і ғана бағаланды. 

Жалғыз мүйіз компаниялар жоқ рейтингтің 85 қатысушы елі тиісінше 48-орында жайғасты. Қазақстан да аутсайдерлер тізіміне енді.

GII де жалғыз мүйіздердің жиынтық құны ЖІӨ бойынша ауқымдалады. Осылайша, рейтингте Эстония, Израиль, Литва, Сенегал, АҚШ көш бастап тұр. Осы бес ірі жалғыз мүйіз орталықтан кейін Гонконг, Қытай (6-орын), Ұлыбритания (7-орын), Сингапур (8-орын), Үндістан (9-орын) және Финляндия (10-орын).

Экономиканың даму деңгейін оның жалғыз мүйіз компанияларының жиынтық құнымен салыстыру ол даму деңгейімен салыстырғанда анағұрлым тиімді ме екенін көрсетеді.

Бұл ретте, мәні бойынша Эстония басқа елдерден әлдеқайда озды. «Bolt» (мобильді қосымша және көлік құралдарын жалға беру арқылы такси қызметтері) және «Veriff» (Онлайн-бизнеске арналған алаяқтардан қорғауға арналған бағдарламалық жасақтама) екі ұлттық компанияның жалпы құны елдің ЖІӨ-нен 23% астамын құрайды. 

Сенегал – бұл тізімдегі жалғыз Африка елі: оның "Wave" (FinTech) компаниясының құны ЖІӨ-нен 5,7%-ті құрайды. Халықтың жартысынан көбі банк шотынсыз континентте компания миллиондаған африкалықтарға жинақтау, аударымдар және несиелер сияқты қаржы құралдарына арзан қол жеткізуге (комиссиясыз қызмет көрсетуге) мүмкіндік жасайды. 

CBInsights компания трекеріне сәйкес 2023 жылғы сәуірдегі жағдай бойынша дүниежүзі бойынша 50 түрлі елде орналасқан 1206 жалғыз мүйіз болды.

Бұл ретте, әлемдегі барлық жалғыз мүйіздердің 80%-і бес елде орналасқан, атап айтқанда АҚШ (54%), Қытай (14%), Үндістан (6%), Ұлыбритания (4%) және Германия (2%).

Шығу тегі бойынша ең құнды 25 жалғыз мүйіз компаниялардың ішінде Қытай "ByteDance" (жасанды зият), "SHEIN" (3-орын, электрондық коммерция) және "Xiaohongshu" (12-орын, электрондық коммерция) компанияларымен 1-орында тұр.

Жалғыз мүйіз компаниялардың қарқынды дамуы жағдайында технологиялық саланың нақты сегменттері ерекше көзге түседі. Бүгінгі таңда жоғары технологиялар мен бағдарламалық қамтамасыз етуге, сондай-ақ AI және деректермен жұмыс істеуге бағытталған стартаптарға басты назар аударылады.