Рейтинг көрсеткіштері не туралы айтады?
18.03.2024
Біздің «Рейтинг көрсеткіштері не туралы айтады?» айдарының үшінші бағытын біз креативтік тауарлар мен қызметтерге арнауды шештік. Бүгін ұлттық көркем фильмдер шығару туралы сөйлесейік. Бұл көрсеткіш жаһандық инновациялар индексі (Global Innovation Index, WIPO) шеңберінде 15-69 жас аралығындағы миллионға шаққанда түсірілген ұлттық көркем фильмдердің саны ретінде қарастырылады. Анықтама үшін: көркем фильм 60 минут немесе одан да көп уақытқа созылатын фильм ретінде анықталады, кинотеатрларда коммерциялық көрсетілімге арналған көркем, анимациялық және деректі фильмдерді қамтиды. Тек теледидарлық хабар тарату үшін жасалған көркем фильмдер, сондай-ақ кинохроника және жарнамалық Фильмдер алынып тасталады. GII үшін ақпарат көзі OMDIA деректері және БҰҰ Экономикалық және әлеуметтік мәселелер департаментінің халық бөлімінің «Әлемдік халықтың болашағы 2022» баяндамасы болып табылады. 2023 жылғы GII рейтингінде 2021 жылғы деректер ескерілді. GII 2022 деректері бойынша Қазақстанда 15-69 жас аралығындағы миллионға шаққанда өндірілген ұлттық көркем фильмдердің саны 1-ді құрады және ел 81 елдің ішінде 61-орынды иеленді (GII-ге 132 ел қатысады, бұл ретте осы көрсеткіш бойынша 51 елде деректер жоқ). Шығарылған ұлттық көркем фильмдердің саны бойынша көшбасшылары-Исландия (37,9), Латвия (15,5), Эстония (13,1), Швейцария (11,7) және Словения (11,3) болып табылады. Осы көрсеткіш бойынша рейтингтің аутсайдерлері Вьетнам (0,26), Зимбабве (0,21), Алжир (0,1), Перу (0,08) және Пәкістан (0,04) болды. Рейтинг деректері көрсеткендей, жыл сайын миллионға шаққандағы ұлттық көркем фильмдердің саны азайып келеді.  ҚР БЖС деректері жасалған Фильмдер санының да, кинофильмдер шығаруды жүзеге асыратын кинематографиялық ұйымдар санының да тұрақсыз динамикасын көрсетеді. 2020 жылы фильм өндірісінің күрт төмендеуі пандемиямен байланысты, бұл сонымен қатар киносеанстарға бару мен көрсетілген қызметтерден түсетін кірістердің төмендеуіне әкелді. Өндірілген фильмдер арасында негізгі үлесті (85,2%) қысқаметражды фильмдер алады. Анықтама үшін: ҚР «Кинематография туралы» Заңына сәйкес ұзақтығы елу екі минуттан кем емес фильм толықметражды фильм, елу екі минуттан аз – қысқаметражды фильм болып табылады.  Мемлекет отандық киноиндустрияны креативті индустрияның перспективалы секторы ретінде қолдау үшін шаралар қабылдауда. 2019 жылдан бастап 103 жоба қаржыландырылды, оның ішінде 19 млрд теңгеге сомасына 98 фильм өндірісі аяқталды, кинотеатрларға, телевизиялық және онлайн прокатқа тек 23 картина шығарылды (2023 жылға дейін түсірілген 27 фильм 2024 жылы прокатқа шығады). Бұл ретте мемлекеттік қаражатқа түсірілген фильмдерді жалға беру тиімділігі төмен болып қалуда. Мәселен, кассалық алымдар көлемі 1,5 млрд теңгені құрады, бұл ұлттық фильмдер шығаруға жұмсалған соманың 7,9% -. ғана құрайды. Анықтама үшін: мысалы, «Патриоттар уақыты» көркем фильмін шығаруға 1 млрд теңге бөлінді, ал прокаттан алынатын алымдар 137,5 млн теңгені құрады – бюджеттің 13,7% - ы ғана. Отандық киноиндустрияны дамытуға бюджетті тиімді бөлу жан-жақты әлеуметтанулық және маркетингтік зерттеулер жүргізуді, атап айтқанда фильм жанры бойынша көрермендердің қалауын, көрермендердің гендерлік, тілдік, жас құрылымын және т. б. талап етеді. Сонымен қатар, кинотеатрларды, оның ішінде ауылдық жерлерде ашу есебінен отандық фильмдерді ілгерілету үшін жағдай жасау қажет. Кинозалдардың жетіспеушілігі тек ауылдық жерлерде ғана емес, облыс орталықтарында да байқалады. Атап айтқанда, ҚР БЖС деректері бойынша Алматы және Ұлытау облыстарында кинотеатрлар жоқ. Алматы облысында 2023 жылдың басында 1 505,9 мың халық тұрды, сонымен бірге Астана қаласында-1 354,6 мың халық, онда 11 кинотеатр жұмыс істеді және көрсетілген қызметтерден түскен табыс 6 224,8 млн теңгені құрады. Тұтастай алғанда, киноиндустрияны дамыту бойынша дәйекті және тиімді саясат жүргізу креативті индустрияларды дамытудың 2021 - 2025 жылдарға арналған тұжырымдамасымен жоспарланған Қазақстан экономикасына креативті индустриялардың үлесін 2025 жылы 5% - ға дейін ұлғайтуды қамтамасыз етуге тиіс. Тұжырымдама аясында негізгі мақсатты секторлар кино, дизайн және сән, музыка, цифрлық ойын-сауық және басқаларын қоса алғанда, шығармашылық индустриядағы ең жылдам дамып келе жатқан бағыттарды анықтады. Креативті индустрияларды дамыту білімді, дағдылар мен құзыреттерді қалыптастыру және тарату, тиімді инфрақұрылымды қалыптастыру және креативті индустриялар қызметін регламенттеу негізінде қамтамасыз етілетін болады.
Қарау саны: 509 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
