Рейтинг көрсеткіштері не туралы айтады?
29.04.2024
Халықаралық сауда туралы тақырыпты жалғастыра отырып, "креативті тауарлар экспорты " көрсеткішіне назар аударайық. Алдымен біз қандай өнімдерді креативті деп санай аламыз? ЮНКТАД мәліметтері бойынша креативті салалар негізгі ресурстары креативті және зияткерлік капитал болып табылатын тауарлар мен қызметтерді жасау, өндіру және тарату циклдерімен сипатталады. Олар креативті құрамдас бөлігі бар және нарықта кейіннен сату үшін экономикалық құндылығы бар материалдық игіліктер мен материалдық емес зияткерлік немесе көркем қызметтерді өндіруді қоса алғанда, қызметтің әртүрлі түрлерін қамтиды. Олардың құрамына материалдық тауарларды, сондай-ақ креативті компоненті бар және нарықта кейіннен сату мақсатында экономикалық құндылығы бар материалдық емес зияткерлік немесе көркемдік қызметтерді өндіруді қамтитын әртүрлі қызмет түрлері кіреді. Анықтама үшін: ЮНКТАД келесі ішкі санаттарға жататын 197 шығармашылық өнімдердің тізімін жасады:
Креативті тауарлар экспорты Жаһандық Инновация индексіне (WIPO) кіреді, ол шығармашылық тауарлар экспортының жалпы құны (ағымдағы АҚШ долларымен) сауданың жалпы көлеміне пайыздық қатынасы ретінде есептеледі. 2023 жылғы зерттеуге сәйкес, Қазақстанның шығармашылық тауарларының экспорты жалпы сауданың 0,2 процентің құрап, 132 елдің арасында 82 орынға ие болды.  ЮНКТАД мәліметтері бойынша, креативті тауарлардың жаһандық экспорты 2010 жылы 419 миллион доллардан 2020 жылы 524 миллион долларға дейін өсті, ал креативті қызметтердің жаһандық экспорты сол кезеңде 487 миллиард доллардан 1,1 триллион долларға дейін өсті. Дегенмен, Creative Economy Outlook 2022 есебіне сәйкес, дамушы елдер дамыған елдерге қарағанда креативті тауарларды көбірек экспорттайтыны баса көрсетілген. Осылайша, Жаһандық Инновация индексі аясында креативті тауарлар экспортының ең көп үлесі бар жетекші елдер тізіміне Гонконг (12,7%), Қытай (11,3%), Чехия (10,8%), Мексика (10,1%) кірді. ), Малайзия (8,7%) және Таиланд (8,5%) елдері кіреді. Сондай-ақ баяндамада дамушы елдер креативті қызметтердің саудасында бірқатар кедергілерге тап болғаны атап өтіледі: сауда шектеулері, іргелі дағдылар мен қажетті инфрақұрылымның жоқтығы. Қазақстандағы креативті индустрия әлі қалыптасу кезеңінде және креативті индустрияның жалпы ішкі өнімге қосқан үлесі 1%-ке жетпейді. Креативті индустрияның дамуын шектейтін негізгі кедергілер адам ресурстарының тапшылығы мен сапасының төмендігі, сонымен қатар креативті кәсіпкерлікті дамыту үшін инфрақұрылымның жоқтығы және т.б. болып табылады. Осы орайда Елбасы экономикалық өсудің тағы бір нүктесі ретінде креативті индустрияны дамытуға жағдай жасау қажеттігін атап өтті. Осылайша, креативті индустрияларды дамытудың 2021-2025 жылдарға арналған тұжырымдамасы шеңберінде креативті индустриялардың Қазақстан экономикасына қосқан үлесін 5%-ке дейін ұлғайту, креативті индустриялардағы жұмыспен қамтуды 4%-ке дейін ұлғайту және креативті индустриялардағы ШОБ субъектілері санының 2025 жылға қарай 1,5 есе өсуі жоспарлануда.
Қарау саны: 344 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
