Рейтинг көрсеткіштері не туралы айтады?

Осылайша, GII халықаралық сауда контекстінде әртүрлі қызметтерді жіктейтін EBOPS 2010 жүйесін пайдалана отырып, мәдени және креативті қызметтерді анықтайды.

EBOPS 2010 сәйкес шығармашылық қызметтерге ақпараттық қызметтер жатады; жарнама, маркетингтік зерттеулер және қоғамдық пікірді сұрау; аудиовизуалды және ілеспе қызметтер; және мәдени мұра және ойын-сауық қызметтері.

Негізгі деректер көздері ДСҰ мен БҰҰ-ның Сауда және даму жөніндегі конференциясы коммерциялық қызметтер саудасы бойынша деректер базасы болып табылады.

2023 жылғы рейтингте Қазақстан 90-орынға ие болды (132 елдің арасында), ал елдің маңыздылығы жалпы сауданың 0,1% деңгейінде өзгеріссіз қалды.

Жыл сайын бұл көрсеткіш бойынша деректер 2 жылға кешіктіріліп пайдаланылады. Осылайша, 2023 рейтингі 2021 жылға арналған ақпаратты ұсынады.

Қазақстанның 2023 жылғы рейтингтегі позициясының 1 тармаққа төмендеуі жекелеген елдердегі жағдайдың жақсаруымен түсіндіріледі, мысалы, 2022 жылғы рейтингте 90-шы орында тұрған (Қазақстаннан кейін) Ямайка 0,09% көрсеткішпен көтерілді. 77-орынға көтеріліп, мәдени-шығармашылық қызмет экспортының үлесін 0,14%-ға дейін ұлғайтты.

Үздік үштікті бұрынғысынша Мальта (14,3%), Люксембург (5,6%) және Сингапур (4,9%) бастап тұр.

Creative Economy Outlook 2022 есебінде шығармашылық қызметтердің экспорты креативті тауарлар экспортынан айтарлықтай асып түсетіні атап өтіледі. Бұл құбылыс цифрландыруға көшу процесімен түсіндіріледі. Осылайша, бұрын маңызды болған көптеген тауарлар қазір онлайн қызметтер мен дүкендер түрінде ұсынылады, бұл өз кезегінде экономикалық және коммерциялық мағынада тауардан қызмет көрсетуге ауысады.

ЮНКТАД соңғы 20 жылда креативті экономика тауарлары мен қызметтерінің экспортының өсімі басқа салалардың экспортынан жиі асып түсті деп есептейді. Негізгі тенденцияларға тауарлар мен қызметтердің қосылған құнындағы шығармашылық белсенділік нәтижелері үлесінің артуы және цифрлық технологияларды ауқымды енгізу жатады.

Шығармашылық салалар, ең алдымен, жастар үшін жұмыс орындарының айтарлықтай санын құрады және әлемдегі ең ірі экономикалардағы даму драйверлерінің бірі болып саналады. Жапонияда еңбекке жарамды халықтың 10-14%-і осы секторда жұмыс істейді, Ұлыбританияда – шамамен 10%, Австралияда – 8%, Германияда – 7%, Франция мен Корея Республикасында – әрқайсысында 4%. Кейбір сарапшылардың пікірінше, 2030 жылға қарай креативті экономиканың әлемдік ЖІӨ-дегі үлесі 10%-ке жетуі мүмкін.