"Қазақстандағы атом энергетикасы: сараптамалық пікірлер және стратегиялық шешімдер" дөңгелек үстелінің баспасөз хабарламасы
04.10.2024
2024 жылғы 4 қазанда Экономикалық зерттеулер институты ғимаратында "Қазақстандағы атом энергетикасы: сараптамалық пікірлер мен стратегиялық шешімдер" тақырыбында дөңгелек үстел өткізілді. Ашық диалогқа энергетика, орнықты даму және экология саласындағы жетекші қазақстандық сарапшылар, бизнес-қоғамдастықтың, мемлекеттік және квазимемлекеттік секторлардың өкілдері, сондай-ақ БАҚ өкілдері қатысты.  Іс-шараға Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Атом энергетикасы және өнеркәсіп департаментінің, "Қазақстандық атом электр станциялары" ЖШС, "Атамекен" ҰКП, "Қазақмыс корпорациясы" ЖШС, "Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ, "Ядролық физика институты" РМК, "Қазақстандық атом электр станциялары" ЖШС, "Қазақстан атом электр станциялары" ЖШС, "KEGOC" АҚ өкілдері қатысты. "Экономикалық зерттеулер институты" АҚ (бұдан әрі – ERI) Басқарма Төрағасының орынбасары Ерділда Таутенов іс-шараның модераторы болды.  Іс-шараның бірінші бөлімінде ERI Климаттың өзгеруі орталығының директоры Айдын Бакдолотов атом энергетикасының экономикалық әсеріне қатысты сөз сөйледі. Қазіргі уақытта әлемнің 32 елінде 416 энергетикалық реактор жұмыс істейтіні атап өтілді. Бұл ретте, ағымдағы жылғы қыркүйектің соңындағы жағдай бойынша 10 ел өздерінің алғашқы АЭС салу туралы шешім қабылдады (Нигерия, Бангладеш, Польша, Египет, Гана, Сауд Арабиясы, Түркия, Өзбекстан, Кения, Иордания) және олар құрылысқа дайындық кезеңінде немесе құрылыс кезеңінде тұр. Сонымен қатар, 16 ел алғашқы АЭС құрылысын қарастыруда (Алжир, Филиппиндер, Сальвадор, Сенегал, Эстония, Қазақстан, Марокко, Нигер, Эфиопия, Индонезия, Шри-Ланка, Судан, Таиланд, Тунис, Уганда, Замбия және т.б.).  Бакдолотов Айдын атом энергетикасының негізгі экономикалық артықшылықтары келесі болып табылатынын атап өтті:
Экономикалық тиімділік тұрғысынан атом электр станциясының құрылысы экономикаға едәуір мультипликативті әсер етеді. Халықаралық валюта қорының бағалауы бойынша мұндай әсер 3,0-4,0 аралығында өзгереді, бұл атом электр станцияларын салуға және пайдалануға инвестицияланған әрбір теңге экономикалық өнімнің 3-4 теңгеге өсуін тудыратынын білдіреді. Бұл әртүрлі салаларда инновацияларды енгізуге, ғылымды қажет ететін сабақтас бағыттарды (мысалы, медицина, өнеркәсіп, материалтану және т.б.) дамытуға және жаңа жұмыс орындарын құруға байланысты. Өз сөзінде Тимур Жантикин, "Қазақстандық атом электр станциялары" ЖШС Бас директоры, атом энергетикасының басқа да маңызды сипаттамаларын атап өтті:
 Дөңгелек үстелде Қазақстандағы атом энергетикасын дамыту перспективаларына байланысты басқа да маңызды аспектілер қарастырылды. Талқыланған мәселелердің бірі елдегі кадрлық әлеуеттің жеткіліктілігі мен дайындығына қатысты болды. Қазіргі уақытта қазақстандық жоғары оқу орындарында атом энергетикасы саласында мамандар даярлауға бағытталған кафедралар жұмыс істеп жатқаны атап өтілді. Осы кафедраларда оқитын студенттер зерттеу реакторларында тәжірибеден өтеді, бұл оларға практикалық дағдыларды алуға және құзыреттілік деңгейін арттыруға мүмкіндік береді. Бұл болашақта АЭС жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін қажетті кадрлық резервтің бар екендігін көрсетеді. Талқыланған тағы бір аспект елдің энергетикалық жүйесінің теңгерімдік сенімділігін қамтамасыз ету үшін энергия көздерін сегменттеу қажеттілігіне қатысты болды. Энергетика секторының тұрақтылығы үшін 2035 жылдан тыс көкжиектерді қамтитын энергетикалық жүйені дамытуды ұзақ мерзімді жоспарлау қажет екендігі атап өтілді. Дөңгелек үстелге қатысушылар энергетиканың даму бағытын нақты көрсету және энергия тұтыну құрылымындағы, технологиялық жетістіктердегі және экологиялық талаптардағы ықтимал өзгерістерді ескеретін сценарий жоспарларын қалыптастыру маңызды екенін атап өтті. Ақпараттық науқанның тиімділігін қамтамасыз ету қажеттілігі талқылаудың тағы бір тақырыбы болды. Қатысушылар атом энергетикасының артықшылықтары мен қауіпсіздігі туралы хабардарлықты арттыру үшін қоғамдық пікірмен белсенді жұмыс істеу маңызды екенін атап өтті. Ашық және ашық ақпараттандыру қоғамдық алаңдаушылықты азайтуға және жобаны оң қабылдауды қалыптастыруға ықпал етуі тиіс. Қорытындылай келе, дөңгелек үстелге қатысушылар Қазақстанда уранның едәуір қорының болуын талқылады, бұл елді атом энергетикасы нарығында перспективалы ойыншы етеді. Қолда бар уран ресурстары АЭС отын қажеттіліктерін ұзақ мерзімге қамтамасыз ету үшін сенімді негіз бола алатындығы атап өтілді.
Қарау саны: 102 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
