ҰБО: нақты жағдайлар. Нидерланд

2006 жылы Нидерландтың Ұлттық Байланыс Орталығы (ҰБО) бірнеше үкіметтік емес ұйымдардан, соның ішінде «Fenceline қауымдастығы: адам қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау», «Milieudefensie (Нидерландтың Жер достары)» және Халықаралық Жер достары ұйымынан шағым қабылдады. Шағым Pilipinas Shell Petroleum Corporation (PSPC), яғни Royal Dutch Shell компаниясының филиппиндік еншілес кәсіпорнының қызметіне қатысты болды.

Шағымданушылар компанияны Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының (ЭЫДҰ) іскерлік мінез-құлық стандарттарын бұзды деп айыптады. Бұл стандарттарға парақорлықпен күрес, ақпарат ашықтығы, еңбек және өндірістік қарым-қатынастар, сондай-ақ жалпы саясат кіреді.

Royal Dutch Shell – PSPC-тің бас компаниясы және әлемдегі ең ірі мұнай-газ компанияларының бірі. Ол 70-тен астам елде қызмет етеді және 80 000-нан астам қызметкері бар. PSPC-тің Филиппинде ұзақ тарихы бар және мұнайды өңдеу мен сату саласында көшбасшы болып табылады. Алайда, жергілікті тұрғындар мен экологтар халық тығыз орналасқан аудандағы мұнай базасының адамдар денсаулығы мен қоршаған ортаға қауіптілігіне алаңдаушылық білдірді.

Шағымданушылар бірқатар бұзушылықтарды атап өтті. Олардың пікірінше, PSPC жергілікті билік органдарын манипуляциялап, мұнай базасын пайдалану кезінде туындайтын экологиялық және медициналық қауіптерді жасырды. Сондай-ақ, қауіп-қатерді азайтуға бағытталған нақты шаралар қабылданбады.

ҰБО екі тараппен, сарапшылармен, Ұлыбританияның ҰБО-мен және басқа халықаралық ұйымдармен кеңес өткізді. Медиация рәсімін ұсынды. Алайда, бұл процесс бірқатар қиындықтарға тап болды, соның ішінде Филиппинде жүріп жатқан сот талқылауы және 2007 жылы ҰБО құрамының өзгеруі.

2008 жылы ҰБО фактілерді анықтау миссиясын ұйымдастырды. Эксперттер PSPC қызметін тікелей объектіде бағалады. Миссия маңызды кезеңге айналды, өйткені ол жағдайды орнында зерттеп, жергілікті тұрғындар мен компания өкілдерімен мәселелерді талқылауға мүмкіндік берді. 

ҰБО миссиясы PSPC мұнай базасының 1914 жылдан бері жұмыс істеп келе жатқанын анықтады. Бастапқыда бұл аймақ аз қоныстанған болатын. Бірақ уақыт өте келе Пандакан ауданы халық тығыз орналасқан тұрғын үй және коммерциялық аймаққа айналды, бұл денсаулық пен қауіпсіздікке төнетін қауіптерді күшейтті. Үкімет қаулылары бұл аумақты коммерциялық аймақ ретінде қайта жіктеді және мұнай терминалдарының қызметін тоқтатуды талап етті. 

ҰБО PSPC-ке қосымша шаралар қабылдауды ұсынды. Атап айтқанда, жергілікті қауымдастықтармен ақпараттандыру және өзара әрекеттесу бағдарламаларын кеңейту ұсынылды. Сондай-ақ, тәуелсіз экологиялық қауіпсіздік зерттеуін жүргізудің маңыздылығы атап өтілді, бұл компанияға деген қоғамдық сенімді арттыруы мүмкін еді. 

Ауқымды мәселелерді шешу үшін ҰБО PSPC-ке басқа мұнай кәсіпорындарымен ынтымақтастық орнатуды ұсынды. Бұл халықтың денсаулығы мен қауіпсіздігіне қауіптерді азайтуға және аймақтың тұрақты дамуын қамтамасыз етуге бағытталған ұзақ мерзімді стратегияларды әзірлеуге көмектесер еді. 

Сонымен қатар, Филиппин Жоғарғы соты PSPC мұнай базасын Пандаканнан көшіруді міндеттеді, бұл шағымданушылардың талаптарын ішінара қанағаттандырды. Дегенмен, компанияның көшіру мәселесін медиация күн тәртібіне енгізуден бас тартуы тараптар арасында толық келісімге қол жеткізуге кедергі келтірді. 

Соған қарамастан, ҰБО істі қарауды аяқтап, PSPC-тің экологиялық қауіпсіздік стандарттарын енгізгенін және жергілікті қауымдастықтардың қажеттіліктеріне назар аударғанын атап өтті. 

Медиация процесі сәтті болмағанымен, ҰБО жұмысы PSPC қызметімен байланысты негізгі мәселелерді анықтап, талдауға мүмкіндік берді. Бұл іс барлық мүдделі тараптардың ашықтығы мен қатысуының тұрақты шешімдерге қол жеткізу үшін маңыздылығын, сондай-ақ корпоративтік қақтығыстардағы ЭЫДҰ Нұсқаулықтарының маңыздылығын көрсетті.