«Өңірлер: апта оқиғалары» (2–8 желтоқсан 2024 ж.)

Атырау облысы.
2024 жылдың қаңтар–қазан айларында облысқа 1,7 трлн теңге инвестиция тартылды, бұл елдегі барлық инвестициялардың 13%-ын құрайды. Тікелей шетелдік инвестиция көлемі 1,1 млрд долларды құрады. Теңіз кен орнында «Болашақ» жобасы аяқталып жатыр, оған биыл 840 млрд теңге бөлінді. Сонымен қатар, өңірдің басқа салаларын дамытуға инвестиция салу артты. Биыл 17 инвестициялық жоба жүзеге асырылып жатыр, оның сегізі іске қосылды. Олардың жалпы құны 46,1 млрд доллардан асады. Жыл соңына дейін 24,2 млрд теңге тұратын тағы тоғыз жобаны іске қосу жоспарлануда. Елдің батысында мұнай-газ-химия кластерін дамыту аясында жылына 1,25 млн тонна полиэтилен өндіретін «Силлено» зауыты, жылына 1 млрд текше метр газ өндіретін Ескенедегі газ зауыты салынып жатыр, сондай-ақ каучук шығаратын «Бутадиен» зауыты мен газ өңдеу кешенін іске қосу жоспарлануда.

Жамбыл облысы.
Өңірде шағын және орта бизнес (ШОБ) субъектілерінің өнім көлемі 23,9%-ға артып, 330 млрд теңгеге жетті. Секторда жұмыспен қамтылғандар саны 164,6 мың адамды құрады, ал ШОБ-тың жалпы өңірлік өнімдегі үлесі – 23,5%. Кәсіпкерлікті қолдауға 2024 жылы 16,6 млрд теңге бөлінді. 2025 жылы өнім көлемін 1,2 трлн теңгеге дейін арттыру күтілуде. Қант қызылшасының өнімділігі 650 ц/га құрап, соңғы жылдардағы көрсеткіштерден екі есе асып түсті. Жалпы 600 мың тонна өнім жиналып, оның 340 мың тоннасы қайта өңдеуге жіберілді. Қызылша қабылдау кезіндегі кезектерді болдырмау үшін қосымша алаңдар ашылды, ал Тараз қант зауытының жаңғыртылуы басталды.

Қостанай облысы.

Тобыл қаласында «Астана» және «Бәйтерек» жаңа тұрғын үй шағын аудандарының құрылысы басталды. Құрылыс алаңының ауданы 176 га, мұнда биіктігі 5-тен 24 қабатқа дейінгі 154 үй салу жоспарланған. Жаңа пәтерлерде шамамен 60 мың адам тұра алады. Шағын аудандар «ақылды» аялдамалармен, бейнебақылаумен, спорт алаңдарымен және демалыс аймақтарымен жабдықталады. Мектептер, балабақшалар, спорт сарайы және аурухана қарастырылған. Жастар «Қостанай жастары» ипотекалық бағдарламасы арқылы пәтер сатып ала алады. Сондай-ақ әлеуметтік осал топтарға арналған 933 жалдамалы пәтер салу жоспарлануда.

Қарағанды облысы.
Ұзындығы 363 км болатын «Қарағанды–Балқаш» автожолының реконструкциясы аяқталды. Бұл учаске «Орталық – Оңтүстік» (Астана–Қарағанды–Алматы) стратегиялық көлік дәлізіне кіреді және транзит пен туризм үшін маңызды. Жол I-б техникалық санатына ауыстырылып, төрт жолақты қозғалысқа арналған. 11 көпір, 32 жол өткелі және 18 демалыс аймағы салынды. Өткізу қабілеті тәулігіне 18 мың көлікті құрайды, ал жазғы маусымда бұл көрсеткіш 25 мыңға дейін артады деп күтілуде. 2025 жылы ұзындығы 513 км болатын «Қарағанды–Жезқазған» жолының реконструкциясы EPCM механизмі бойынша басталады.

Жамбыл облысы.
Жыл басынан бері өңірде 727,8 млрд теңгенің өнеркәсіп өнімі өндірілді. Өнеркәсіптің аймақ экономикасындағы үлесі – 19%, ал өңдеу секторы 65,4%-ды құрайды. Химия өнеркәсібінде Қазақстанның фосфор өнімдерінің 100%-ы және минералды тыңайтқыштардың 81%-ы өндіріледі. Биыл химия кәсіпорындары 212 млрд теңге сомасына экспорт жасап, бұл өңірлік экспорттың 77%-ын құрады. 2030 жылға қарай премиум класты тыңайтқыштар өндірісін жылына 1 млн тоннаға жеткізу жоспарланып отыр. Бұл мақсатта 1 млрд доллар көлемінде инвестиция тарту көзделуде.

Солтүстік Қазақстан облысы.

Өңірде 19 цифрлық сүт-тауар фермасының 11-інің құрылысы аяқталды. Толық қуаттылыққа шыққаннан кейін бұл фермалар қосымша 70 мың тонна сүт өндіреді және 500 жұмыс орнын ашады. Қуаты жылына 6,5 мың тонна болатын екі етті құс фабрикасы іске қосылды. Петропавлда қуаты жылына 10 мың тонна болатын құс фабрикасының құрылысы жалғасуда, бұл өңірге құс етін экспорттауға мүмкіндік береді. «Еurasian Milk» ЖШС қоюлатылған сүт өндіретін цех салуда, бұл шикізатты қайта өңдеу қуатын жылына 92 мың тоннаға дейін арттырады.

Алматы облысы.
Өңірдің үш ауданында көктемгі тасқыннан зардап шеккен көпірлерге күрделі жөндеу жұмыстары басталады. Жобалық-сметалық құжаттама әзірлеу жыл соңына дейін аяқталады. 2025 жылы ұзындығы 441 км автожолды, оның ішінде 247 км орташа жөндеу жұмыстары жүргізіледі. Бұл мақсатта 30 млрд теңге қарастырылған.

Ақмола облысы.
2024 жылы өңірдегі энергетика саласын дамытуға 6 млрд теңге бөлінді. Жыл соңына дейін жалпы ұзындығы 43 км болатын үш жоба пайдалануға беріледі. Келесі жылы Косшы және Көкшетау қалаларында төрт қосалқы станцияның құрылысы басталады. Елді мекендерді газдандыру жалғасуда. Биыл төрт елді мекенге газ тартылып, келесі жылы тағы алтауы қосылады, бұл 68 мың адамды қамтиды. 2026 жылға қарай Қараөткел, Ақмол, Ақбұлақ және Тайтөбе ауылдарын газдандыру жоспарлануда.

Солтүстік Қазақстан облысы.
Өңірде телемедицина бойынша пилоттық жоба іске асырылуда. Францияның серіктес компаниясымен бірлесіп, «Лимстар» телемедициналық кешенінің 16 данасы орнатылды. Олар шалғай ауыл тұрғындарына кеңес беруге және диагноз қоюға көмектеседі. Биыл 38 медициналық нысанның құрылысы аяқталады. Облыс орталығында «Жас Өркен» және «Береке» шағын аудандарында екі емхана, сондай-ақ үш жасқа дейінгі балаларға арналған оңалту орталығы ашылды. Медициналық жабдықтарды жаңартуға 5 млрд теңге бөлінді. УДЗ аппараттары, ИВЛ, сандық рентгендер және жоғары технологиялық операцияларға арналған ангиографтар орнатылды.

Атырау облысы.
Өңірде жыл басынан бері 95,6 млрд теңгенің ауыл шаруашылығы өнімі өндірілді. Ірі қара мал басы 223,8 мың басқа жетті, ал құс саны екі есеге артты – 79 мыңнан 195 мыңға дейін. Дегенмен, су тасқыны салдарынан ауыл шаруашылығы құрылымдары тек 5,3 мың га дәнді дақылдар егіп үлгерді, бұл жоспарланған 10,3 мың га-ның жартысынан аз. Биыл ауыл шаруашылығында 90 жұмыс орнын құратын үш инвестициялық жоба жүзеге асырылуда. 2025 жылы құны 26,2 млрд теңге болатын төрт жоба іске қосылады, олар 187 жұмыс орнын ашады. Сондай-ақ, «Ауыл аманаты» ұлттық жобасы аясында 761 млн теңгеге 83 жоба іске асырылуда. Бұл бастамалар мал шаруашылығын дамытуға, шағын және орта бизнесті қолдауға және ауылдық экономиканы жақсартуға бағытталған.

Ақмола облысы.
2024 жылы өңірде «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында 7 200 орындық алты мектеп салынды. Целиноград ауданының Қоянды ауылында және Көкшетау қаласында 5 000 орындық үш мектептің құрылысы аяқталды. Косшы қаласында 1 200 орындық мектеп және Көкшетауда 446 орындық екі балабақша пайдалануға берілді. Келесі жылы тағы үш балабақшаның құрылысы аяқталады. «Ауылдық денсаулық сақтауды жаңғырту» жобасы аясында жыл соңына дейін 28 алғашқы медициналық-санитариялық көмек нысаны салынады, бұл 43 мың тұрғынды қамтиды. Степняк қаласында аудандық аурухана және Көкшетауда 630 орындық көпсалалы аурухананың құрылысы жүргізілуде.

Алматы.
2025 жылы қалада әлеуметтік салаға 806,1 млрд теңге бөлінеді, бұл қалалық бюджеттің 41%-ын құрайды. Денсаулық сақтауды қаржыландыру 2,6 есе артып, 69,4 млрд теңгеге жетеді. №4 жедел жәрдем станциясы, екі амбулатория және Бостандық ауданында 500 адам қабылдай алатын емхана салынады. Сондай-ақ, денсаулық сақтау саласындағы 20 нысанға күрделі жөндеу жүргізіледі, оның 10-ы келесі жылы аяқталады. Жедел жәрдем паркіне 50 жаңа автокөлік сатып алынады. Сирек кездесетін аурулары бар 4 мың пациент тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етіледі.

Жамбыл облысы.
Тасөткел су қоймасы келесі 2-3 жыл ішінде толық сумен толтырылады. Объектіде жер, бетон жұмыстары, ұңғымаларды тазарту, ескерту жүйелері мен бейнебақылау орнату аяқталды. Келесі жылы 500 млн текше метр су жиналады деп жоспарлануда. Бұдан бөлек, Шу ауданында ирригациялық және дренаждық жүйелер жаңғыртылуда, ал Қайнар ауылында 3 800 га егіс алқабын сумен қамтамасыз ету үшін су сорғы станциясы салынып жатыр.

Алматы.
2025 жылы қалада экологиялық жобаларға 10,6 млрд теңге бөлінеді. Негізгі бағыттар: қаланы көгалдандыру, қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау жүйесін жақсарту және табиғи нысандарды абаттандыру. Жасыл желекті көбейту мақсатында 170 мың көшет отырғызу жоспарланған, оның 110 мыңы отырғызылды. Бұл қала тұрғындарының жан басына шаққандағы жасыл аумақты 12,5-тен 12,8 шаршы метрге дейін арттырады. ҚТҚ үшін 2 000 жерге орналастырылатын контейнер алаңдары және Іле ауданында жаңа қоқыс полигонының жобасы дайындалуда. Үлкен Алматы және Қарғалы өзендерінің арналары мен «Сайран» су қоймасын абаттандыру бойынша жобалар табиғи экожүйелерді қалпына келтіруге және тұрғындарға демалыс аймақтарын құруға бағытталған.