Моноқалалар: Балқаш

Қаланың орналасуы және оның кейінгі дамуы мыс кенінің, сондай-ақ молибденнің үлкен қорын табудың нәтижесі болды (Коунрад кен орны қаладан 15 км қашықтықта орналасқан). Біртіндеп қала елдің түсті металлургиясының маңызды орталығына айналды.

Балқаш автомобиль және теміржол қатынасын, сондай-ақ Қазақстанның басқа қалаларына авиарейстерді қамтитын дамыған көлік инфрақұрылымына ие. Алайда, бұған қарамастан, ол шалғайдағы моноқала ретінде жіктеледі. Оның бірегей табиғи объект – Балқаш көлі маңында стратегиялық орналасуы рекреациялық және туристік секторды дамыту үшін елеулі әлеуетті қалыптастырады. Тұщы су мен тұзды бөліктерді біріктіретін көл биосаналуандықтың жоғары деңгейіне ие, бұл экологиялық туризмді дамыту үшін қолайлы жағдайлар жасайды. Өңірдің негізгі туристік орындары Бертіс шығанағы, сондай-ақ 2023 жылы қалалық аумақтың құрамына енгізілген Торанғалық және Шұбартұбек кенттері болып табылады (8 744 га).

2024 жылғы 1 желтоқсандағы жағдай бойынша моноқаланың халық саны 77 309 адамды құрады және соңғы төрт жылда 2,2%-ға қысқарды. Қалада облыстық көрсеткіштен (374 937 теңге) асатын орташа жалақы деңгейіне (466 500 теңге) қарамастан, көші-қонның тұрақты теріс сальдосы байқалады.

2024 жылы өнеркәсіп өндірісінің көлемі 852 089,2 млн. теңгені құрады, негізгі үлесін өңдеу өнеркәсібі алады (92,7%). Негізгі капиталға салынған инвестициялар көлемі 58 622,4 млн. теңгені құрады.

Жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің саны 2022 жылғы 5 486-дан 2024 жылы 5 991 бірлікке дейін өсті.

Қала экономикасын әртараптандыру мақсатында екі ірі инвестициялық жоба іске асырылуда:

• "Коунрад мыс компаниясы" ЖШС катодты мыс өндіру зауыты пайдалануға берілді;
• Iске асыру сатысында SX-EW әдісімен мысты үймелі шаймалау үшін металлургия зауытын салу жобасы тұр («Эдванс Майнинг Технолоджи» ЖШС).