«Өңірлер: апта оқиғалары» (2025 жылғы 17-25 наурыз)

Егіс алқаптарына 50 мың гектардан астам жер бөлініп, он зауыт салу жоспарлануда. 4 мыңнан астам жұмыс орнын құру көзделген, оның ішінде 3 мыңы – тұрақты жұмыс орындары.

Кластердің қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін ПВХ құбырларын шығаратын зауыт пайдалануға берілді, тоқыма фабрикаларының құрылысы басталды, суару инфрақұрылымының құрылысы жүргізілуде. Ағымдағы жылғы қазаннан бастап дайын өнімнің алғашқы өндірісін іске қосу жоспарлануда.

Түркістан облысы мақта өсіретін Қазақстанның жалғыз өңірі. Мақта-тоқыма кластерін құру өнімнің қосылған құнын арттыруға, қайта өңдеуге және елдің экспорттық әлеуетін арттыруға баса назар аудара отырып, ауыл шаруашылығы өндірісін дамытуға ықпал етеді.

Атырау облысы. Облыс орталығында халықаралық стандарттар бойынша вагон-цистерналар өндірісі басталады. Жергілікті Texol Group компаниясы ауыр өнеркәсіпке арналған жабдықтар өндірісі бойынша әлемдік көшбасшы Faccin S.p.A. итальяндық компаниясымен келісімшартқа отырды.  Мұнай өнімдері мен сұйытылған көмірсутектерді тасымалдауға арналған вагондар мен цистерналарды өндіруге арналған Baldrini жабдығы жеткізілетін болады.

Кадрларды даярлау бағдарламаларына ерекше назар аударылатын болады, бұл облыс мамандарының біліктілігін арттыруға және олардың инженерлік-технологиялық құзыреттерін дамытуға мүмкіндік береді.

Маңғыстау облысы. Өңірде аммиак пен карбамид өндіру жобасын іске асыру жоспарлануда. Зауыттың орналасқан жері Каспий теңізі арқылы өнім экспорты үшін оңтайлы жағдайларды ескере отырып таңдалды. 

Ағымдағы жылғы 4 наурызда ESTA Construction компаниясының басшылығымен кездесу барысында ҚР Премьер-министрі О.Бектенов бейінді министрліктерге екі апта ішінде Тыңайтқыштар шығаратын зауыт салу үшін инвестициялар туралы келісімге қол қоюды тапсырды. Жобаның құны - 1,35 млрд. доллар. Құрылыс мерзімі – 3,5 жыл. Құрылыс сатысында 400 тұрақты жұмыс орны және 3 мың жұмыс орны құрылады. Өндірістік қуаты жылына 700 мың тонна карбамид пен 42 мың тонна аммиакты құрайды.

Жоба газ-химия саласын дамытуға, сондай-ақ импортты алмастыруға және қосылған құны жоғары өнімді жасауға бағытталған.

Ақмола облысы. Қосшы қаласында жастар мен өңірдің белсенді тұрғындары үшін маңызды тарту нүктесі болатын заманауи комьюнити-орталық ашылды.

Ауданы 8,5 мың шаршы метр орталық бір мезгілде 1000 адамға дейін болуға есептелген. Оның инфрақұрылымына кинозал, 300 орынға арналған дәріс залы, көрме және конференц-залдар, студиялар, кітапхана және коворкинг кірді. Балалар мен жастар үшін робототехника, шахмат, хореография және қолданбалы шығармашылық бойынша үйірмелер қарастырылған.

Мұндай орталықтардың ашылуы қалалық ортаның дамуына ықпал етеді және өңір тұрғындарының білім алуына, бос уақытына және өзін-өзі жүзеге асыруына мүмкіндік береді.

Маңғыстау облысы. Ақтауда "Каспий" тұщыландыру зауытын жаңғырту аяқталды. Енді кәсіпорынның қуаты тәулігіне 20 мыңнан 40 мың текше метрге дейін ұлғайтылды, ал өндіріс автоматтандырылған басқару жүйесіне ауыстырылды.

Зауыт тек ақтауды ғана емес, Мұнайлы және Қарақия аудандарын да ауыз сумен қамтамасыз етеді. Болашақта қуаты тәулігіне 100 мың текше метрге дейін арттыру жоспарлануда.

Жамбыл облысы. Өңірде 40 заманауи ветеринариялық пункттің құрылысы басталады, оның 14-і құрылыс кезеңінде тұр. 2025 жылы саланы дамытуға 4,6 млрд. теңге бөлінді. 16,5 млн. вакцинация жүргізу, бруцеллезге 5,6 млн. қан сынамасын алу, сондай-ақ сәйкестендіру жүйесіне 1,4 млн. бас мал енгізу жоспарлануда.

Өткен жылы ветеринарлық қызмет 13 млн. теңгеге ақылы қызмет көрсетті. Алайда, сала әлі де қиындықтарға тап болады, соның ішінде білікті мамандардың жетіспеушілігі. Осыған байланысты облыс әкімі мал сою алаңдарының мониторингін күшейтуді, ветеринарлық инфрақұрылым нысандарының құрылысын жеделдетуді және ветеринарларды қолдаудың қосымша шараларын енгізуді тапсырды.

Қарағанды облысы. Өңірде баламалы энергетиканың жаңа ірі нысаны пайда болады. Әкімдік "China Energy" компаниясымен Осакаров ауданында 500 МВт-қа 65 жел генераторын салу туралы меморандумға қол қойды. Бұл аудандағы екінші жел паркі, біріншісі Сарыөзек ауылында салынып жатыр. Жобаны іске асыру Қазақстанның көміртегі бейтараптығына қол жеткізуге бағытталған. Аумаққа алдын-ала талдау жүргізілді, мамандар желдің жылдамдығын зерттеп, техникалық-экономикалық негіздеме дайындауда.

Ауданда қуаты 150 МВт басқа компанияның жел паркі жұмыс істейді (21 жел генераторының 6-сы орнатылған), қуаты 500 МВт болатын үшінші жоба жоспарлануда, бұл ауданды қосымша салық түсімдерімен және жаңа жұмыс орындарымен қамтамасыз етеді.

Қостанай облысы. Рудныйда ыстық брикеттелген темір (ЫБТ) өндіретін зауыт салу жоспарлануда. Жоба ERG-мен бірлесіп іске асырылуда және 500 млрд. теңгеге бағалануда, 1 100 жаңа жұмыс орны құрылатын болады. Кәсіпорынның жоспарланған қуаты - жылына 2 млн. тонна ЫБТ шығару. Midrex заманауи технологиясы таңдалды, жоба алдындағы дайындық жүріп жатыр. Құрылысты 2025 жылдың жазында бастау жоспарлануда (инженерлік инфрақұрылым, жолдар, коммуникациялар).

ERG сондай-ақ Рудный, Лисаков қалаларында, Қашар және Октябрь кенттерінде қалалық инфрақұрылымды дамытуға 2,7 млрд. теңге инвестициялауды жоспарлап отыр.

Шығыс Қазақстан облысы. Мұнда жаңа жобалар мен цифрлық технологиялар белсенді енгізілуде. Өңір инвестиция көлемін ұлғайтуды және бизнес үшін қолайлы жағдай жасауды жалғастыруда. 2024 жылы облыс экономикасына 768,2 млрд. теңге инвестицияланды (өсім - 118,4%). Жеке инвестициялар көлемі 9,6%-ға ұлғайып, 545,9 млрд. теңгені құрады.

Сонымен қатар, бизнесті құқықтық қолдау үшін фронт-кеңсе жұмыс істейді. Тағы бір құрал – 13,8 млрд. теңгеге 42 жобаны қамтитын инвесторлардың өңірлік пулы. Бұл әкімшілік кедергілерді азайтады және прокуратураның белсенді көмегімен жаңа кәсіпорындардың іске қосылуын тездетеді.

Алматы. Оңтүстік елордада Hyundai Trans Almaty кәсіпорнын ауқымды жаңғырту жүргізілуде. Қазақстандағы алғашқы катафорез-бояу цехы пайдалануға берілді, ауданы 1 296 шаршы метр жаңа өндірістік корпус салынды, дәнекерлеу және бояу бойынша жаңа технологиялық операциялар енгізілді, рамалық конструкцияларды шығару үшін желі іске қосылды, бұл әртүрлі доңғалақ базасы мен күрделілігі бар жүк көліктері мен автобустар шығаруға мүмкіндік береді.

Зауытты жаңғырту нәтижелері: өндірістік алаңдар 3 есеге ұлғайды, қызметкерлер саны 300-ден 400 адамға дейін ұлғайды. Жаңғыртуға салынған инвестициялар көлемі 12,1 млрд. теңгеден асты, 2024 жылы компанияның салық аударымдары 2 млрд. теңгеден асты. Екі жаңа модельдің шағын түйінді өндірісі енгізілді – Hyundai Mighty EX5 және Hyundai Porter.

Ақтөбе облысы. Өңірдегі балабақшаларға кезекте тұрған балалар саны 30%-ға қысқарды. Соңғы 6 жылда облыста 15 379 орынға есептелген 175 мектепке дейінгі мекеме ашылды. Жаңа мектепке дейінгі ұйымдардың ашылуы сапалы мектепке дейінгі білім беруге қолжетімділікті кеңейтуге ықпал етті.

Сонымен қатар, 2019 жылдан бері облыста 40 мектеп салынды, бұл оқушылар үшін 17 мыңға жуық орын ашуға мүмкіндік берді. Ауылдық жерлерде 282 мектеп жаңғыртылды. Бұл үш ауысымдық оқуы бар 4 апаттық және 18 мектептің мәселелерін, сондай-ақ 15 мектепте орын тапшылығын шешуге мүмкіндік берді. Жыл соңына дейін тағы 20 мектеп ашу жоспарлануда.

Ақмола облысы. Өңірде жылумен жабдықтау, су және электр желілері инфрақұрылымын дамыту, сондай-ақ газдандыру бойынша ауқымды жобалар басталды. Мәслихат сессиясында Көкшетауда 2028 жылға қарай қаланы сенімді және экологиялық жылумен қамтамасыз ететін жаңа ЖЭО салуды қоса алғанда, негізгі бастамалар айтылды. Қуаты 240 МВт электр энергиясы және 520 Гкал/сағ жылу станциясы зиянды шығарындыларды азайтуға және жылумен жабдықтау тұрақтылығын арттыруға мүмкіндік береді.

Өңірді газдандыру жедел қарқынмен жүріп жатыр, жыл соңына дейін 150 мың адам табиғи газбен қамтамасыз етілетін болады.

Ұлытау облысы. Өңірде тауық жұмыртқасының тапшылығы тәулігіне 50 мың жұмыртқа өндіретін және өнімді Қызылорда облысына, сондай-ақ Түркістан мен Шымкентке экспорттайтын Ulytau Kus құс фабрикасының арқасында шешілді.

Жоба бастапқыда фабриканы іске қосу үшін 1 млн. доллар несие ресімдеген жергілікті кәсіпкер Р.Ахтямовтың күш-жігерінің арқасында мүмкін болды, ал жұмыс "Қазақмыс" корпорациясының қаржылай қолдауымен аяқталды.

Бүгінде зауыт 95% жұмыртқа өндірумен күніне 48 мың жұмыртқа өндіреді, бұл процестерді автоматтандыру және өзінің құрама жем өндірісін енгізу арқасында мүмкін болды. 2500 шаршы метр аумақта орналасқан зауыт ресейлік жабдықтармен жабдықталған, ал құрама жем құрамын елдің жетекші зоологтары әзірлеген. Келесі қадам – жылына 7 300 тонна тауық етін өндіруге мүмкіндік беретін сою цехын іске қосу өңірдің азық-түлік қауіпсіздігін нығайтады.

Маңғыстау облысы. Бейнеу ауданында орналасқан Бекет Ата жерасты мешітіне табиғи газ өткізілді. Жоба үш айдың ішінде жеке кәсіпкердің есебінен жүзеге асырылды. Ұзындығы 3,4 км газ құбыры келушілер үшін қолайлы жағдай жасайды, сондай-ақ тарихи объектінің сақталуына ықпал етеді.

1771-1775 жж. салынған Бекет Ата мешіті Қазақстанның басты қасиетті орындарының бірі болып табылады. Бұл жартасқа ойылған және үш бөлмеден тұратын бірегей сәулет ескерткіші. Оның газға қосылуы өңір пен оның мәдени мұрасы үшін маңызды оқиға болып табылады.

Ақмола облысы. Облыс "Жайлы мектептер" ұлттық жобасы аясында мектептердің құрылысын толығымен аяқтаған өңірлер арасында бірінші болды. Бұл жетістікті ел Президенті атап өтіп, бастаманы уақтылы іске асырудың маңыздылығын атап өтті.

Өңірде 12,2 мың оқушы орнына есептелген 9 заманауи мектеп салынды. Үйлестірілген жұмыс пен бюрократиялық мәселелерді шешудің тиімді тәсілінің арқасында жобаны кідіріссіз аяқтауға мүмкіндік туды. Қаржыландыру және инфрақұрылым мәселелері қосымша конкурстарға уақыт жоғалтпай жедел шешілді. Ашықтықты қамтамасыз ету үшін прокуратура, сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет және экономикалық тергеу қызметі процеске қосылды.

Бүгінде жаңа мектептер оқушыларды қабылдауда, ал бірқатар елді мекендерде бір ауысымды оқыту енгізілді. Білім беру мекемелері балаларды қосымша дамыту үшін заманауи спорт залдарымен, хореографиялық студиялармен және үйірмелермен жабдықталған.