2021 жылы Дүниежүзілік банк "Doing Business" жобасын аяқтап, "B-READY" экономикасының іскерлік және инвестициялық ахуалын бағалау жөніндегі жаңа жобаны іске қосу туралы жариялады. Жобаның мақсаты — алынған деректердің экономикалар арасында салыстырмалы болуын, сондай-ақ әрбір экономикада өкілдік етуін қамтамасыз ете отырып, заңды және нақты шараларды теңестіру.
"Doing
Business" жобасы шағын және орта бизнес
үшін іскерлік ортаны бағалауға
бағытталғанымен, "B-READY" жобасы
тұтастай алғанда жеке секторды дамытуға
бағытталған.
"B-READY"
әдістемесі "Doing Business" әдіснамасынан
едәуір ерекшеленеді. Атап айтқанда,
"Doing Business" әдістемесі мемлекеттік
қызметтерге назар аударатын фирмалар
үшін нормативтік жүктемені талдауға
негізделсе, «B-READY» нормативтік-құқықтық
жүктемені де, нормативтік актілердің
сапасын және тиісті мемлекеттік
қызметтерді көрсетуді, сондай-ақ
нормативтік-құқықтық базаны сақтаудың
қарапайымдылығын және кәсіпкерлікке
тікелей қатысы бар мемлекеттік қызметтерді
тиімді пайдалануды бағалайды.
"B-READY"
әдіснамасы бойынша барлық индикаторлар
үш топқа топтастырылған: нормативтік
база, мемлекеттік қызметтер және
операциялық тиімділік. Сонымен қатар,
жаңа жоба бизнесті жүргізу қабілетін
ғана емес, сондай-ақ жеке секторды да
дамытудың инклюзивті және тұрақты
аспектілерін бағалайды.
"Doing
Business" әдіснамасына сәйкес сауалнама
191 елдің әрқайсысындағы ірі мегаполисте
ғана жүргізілді. Ал, "B-READY" рейтингі
компанияларды кеңірек қамтуға, жеке
фирмалардың мүдделерін ілгерілету
арқылы ғана емес, сондай-ақ жұмыскерлердің,
тұтынушылардың, әлеуетті жаңа
кәсіпорындардың және қоршаған ортаның
мүдделерін арттыру арқылы жеке секторды
жақсартуға бағытталған.
"B-READY"
алғашқы жобасы 2024-2026 жылдары іске
асырылады. Осы кезеңде жоба елдердің
географиялық ауқымын кеңейтіп, өзінің
әдіснамасын жетілдіреді.
2024
жылы "B-READY" рейтингі бойынша есепке
әлемнің барлық кіріс деңгейлері мен
географиялық аймақтарын қамтитын 50
ел кірді. 2025 жылғы қыркүйекте шығарылады
деп күтілетін екінші есеп 100-ден астам
экономиканы қамтиды. 2026 жылғы қыркүйекте
шығарылады деп күтілетін үшінші есеп
180-ге жуық экономиканы бағалайды,
орналастыру кезеңін аяқтайды және
болашақ бизнеске дайындық бағалары
үшін толық жаһандық анықтамалық нүкте
береді.
2024
жылғы "B-READY" рейтингі бойынша есепке
сәйкес "Нормативтік база"
индикаторларын бағалау бойынша көшбасшы
елдер тобына Венгрия (78,23 балл), Португалия
(78,11), Грузия (77,67), Словакия (77,29), Болгария
(76,33) кірді. "Мемлекеттік қызметтер"
индикаторлары бойынша Эстония (73,31),
Сингапур (70,40), Хорватия (70,24), Португалия
(69,53), Венгрия (69,50) көш бастап тұр.
"Операциялық тиімділік" индикаторлары
бойынша Сингапур (87,33), Грузия (84,75), Руанда
(81,31), Эстония (80,28), Гонконг (Қытай) (78,52)
көшбасшы атанды.
Орталық
Азия елдерінен 2024 жылы "B-READY"
рейтингіне Қырғыз Республикасы қатысты,
ол "Нормативтік база" индикаторлары
бойынша 28 позицияны, "Мемлекеттік
көрсетілетін қызметтер" индикаторлары
бойынша 35 позицияны және "Операциялық
тиімділік" индикаторлары бойынша 9
позицияны иеленді.
Қазақстан
2024 жылғы "B-READY" рейтингіне қатыспады.
2014-2019 жылдары "Doing Business" рейтингінде
Қазақстан жыл сайын өз позициясын
көтеріп, әлемнің 30 жетекші экономикасының
қатарына кіріп, 191 елден тұратын топта
25-орынға көтерілгенін атап өткен жөн.
Қазіргі
уақытта 2025 жылғы "B-READY" рейтингі
бойынша есеп беру үшін осы компанияларды
жинау осы рейтингке алғаш қосылған
елдерде жүргізіліп жатыр. Есеп 2025 жылғы
қыркүйекте жарияланады.
