ҚР экономикасының өсуі. Қырғыз Республикасының экономикасы өсудің жеделдетілген қарқынын көрсетуде. ҚР Ұлттық статистика комитетінің мәліметтері бойынша, елдің ЖІӨ 2025 жылдың 7 айында 11,5% - ке өсті. Ең жоғары өсу қарқыны құрылыста (+37,8%), саудада (+13,2%), өндіруші салаларда (+14,6%), сондай-ақ қонақ үйлер мен мейрамханалар саласында (+29,6%) тіркелді. Негізгі капиталға инвестициялар 33,4% - ке өсті.
Кредиттік
рейтинг.
2025 жылғы ақпанда Fitch агенттігі, ал шілдеде
S&P Қазақстанның ұзақ мерзімді кредиттік
рейтингін BBB - және сәйкесінше BBB
деңгейінде тұрақты болжаммен растады.
2024 жылдың қыркүйегінде Moody's Baa1 рейтингін
берді. Әлемдік жетекші рейтингтік
агенттіктердің үшеуі де Қазақстанды
инвестициялық деңгейде бағалады.
Салыстыру үшін, Қырғызстанның B+ рейтингі
бар, бұл да инвестициялық деңгей, бірақ
бірнеше сатыға төмен.
Интеграция.
Қырғызстан Дүниежүзілік сауда ұйымына
(ДСҰ) 1998 жылы 20 желтоқсанда кірді. ЕАЭО-ға
қосылғанға дейін Қытайдан импорттың
едәуір бөлігі еуразиялық кеңістік
елдеріне қайта экспортталды. 2011 жылғы
12 сәуірде Қырғыз Республикасы Кеден
одағына және Беларусь, Қазақстан және
Ресеймен бірыңғай экономикалық кеңістікке
кіруге дайын екенін мәлімдеді. 2015 жылғы
2 тамызда Қырғызстанның Еуразиялық
экономикалық одаққа қосылуы туралы
шарт күшіне енді, нәтижесінде ел оның
бесінші мүшесі болды. Бірыңғай кедендік
аумақты құру капиталдың, жұмыс күшінің,
тауарлар мен қызметтердің еркін
қозғалысын көздейді.
Өзара
сауда.
2025 жылдың бірінші жартыжылдығының
қорытындысы бойынша Қазақстанның ЕАЭО
елдерімен сауда айналымы жалпы
төмендегенін көрсетеді, алайда Беларусьпен
және әсіресе Қырғызстанмен тауар
айналымының өсуі байқалады. Қазақстанның
ЕАЭО елдерімен сыртқы сауданың жалпы
көлеміндегі ҚР үлесі 5,5%-тен 7,3%-ке дейін
ұлғайды. Қырғызстанмен тауар айналымының
өсуі 23% -ті құрады. 2025 жылғы қаңтар-маусымда
екіжақты сауда көлемі 983,6 млн АҚШ
долларына жетті. Бұл ретте Қазақстаннан
экспорт 33,7%-ке – 567,9-дан 759,2 млн долларға
дейін өсті, ал ҚР-дан импорт 3,3%-ке –
231,9-дан 224,3 млн долларға дейін төмендеді.
Алтын,
су, темекі, мұнай өнімдері, кокс, битум
және бидай экспортының өсуі байқалды.
Смартфондар мен электр энергиясы бойынша
төмендеу тіркелді. Экспортталатын
тауарлар құнының диапазоны 10,2-ден 141,7
миллион долларға дейін. Бұл ретте әлемдік
бағалардың өсуі аясында алтын экспортының
нақты көлемі 1,7 тоннадан 1,4 тоннаға дейін
қысқарды. 2025 жылдың бірінші жартыжылдығында
Қазақстанда алтын өндірісі мен экспортының
төмендеуі байқалады: тазартылған алтын
өндірісі 2024 жылдың сәйкес кезеңімен
салыстырғанда 8,2%-ке, ал кен өндіру
6,1%-ке қысқарды. Құрамында алтын бар
концентраттар өндірісі де қысқарды.
Қырғызстаннан
импорт келесі позициялар бойынша өсті:
бағалы металдардың кендері мен
концентраттары, кокс пен битум, нан-тоқаш
және кондитерлік өнімдер, тракторлар.
Төмендеу шыбықтар, карбонат, пластикалық
қаптама (бөтелкелер, құтылар), керосин,
құрылыс плиткалары, әйелдер блузкалары,
уайт-спирит, сүт және кілегей сияқты
санаттар бойынша тіркеледі. Импорт
құнының диапазоны 3,4-тен 65,9 миллион
долларға дейін.
Қазақстанның ЕАЭО елдерімен тауар айналымы (млн. АҚШ долл.)
Инвестициялар.
2005 жылдан бастап Қазақстан Қырғыз
Республикасының экономикасына 1 351 млн
доллар инвестициялады. Қазақстандық
инвесторлар өнеркәсіп және шикізатты
өңдеу, көлік және логистика, ауыл
шаруашылығы, сауда және қызмет көрсету
салаларына қызығушылық танытуда. Ірі
жобалардың қатарында Ыстықкөл облысында
күн электр станциясын салу және бірқатар
қырғыз қаржы ұйымдарын сатып алу бар.
Қуаты
1860 МВт және жылдық өндірісі 5,6 млрд
кВт•сағ болатын Қамбар-ата ГЭС-1 құрылысы
энергиямен жабдықтауды және электр
энергиясының экспортын қамтамасыз
етеді. Құны 13,6 млн доллар болатын жобаны
Қазақстан, Өзбекстан және Дүниежүзілік
банк қолдады.
2025
жылдың наурыз айында «Алатау»
индустриялық-сауда-логистикалық кешені
үшін басқарушы компания – «"ROMSEY
HOLDINGS KZ» ЖШС таңдалды. Жоспарланған
инвестиция көлемі – 200 млн доллар.
Инвестор сыртқы инфрақұрылым бойынша
құжаттаманы әзірлейді. Жоба шеңберінде
майлы дақылдарды, бидайды, пластикті
қайта өңдеуді, кабель-өткізгіш және
фарфор өнімдерін өндіруді, көкөністерді
қайта өңдеуді қоса алғанда, 10 бағыт
мәлімделді. Перспективада автозауыт,
балалар тағамын өндіру, көрме кешені,
қонақ үй және басқа да объектілерді
құру да бар. Іске қосу 2026 жылдың II
тоқсанына жоспарланған.
Қырғызстан
тарапынан Қазақстан экономикасына
инвестиция көлемі аз. Тікелей шетелдік
инвестициялар бойынша ең жоғары көрсеткіш
2009 жылы 8,2 млн долларды құрады.
2025
жылғы мамырда Астанада өткен Инвестициялық
форумда Қырғызстан шамамен 200 млн доллар
сомасына сегіз жоба мен агроөнеркәсіптік
кешенді дамытудың бес бағытын ұсынды.
Ұсыныстардың қатарында құс фабрикаларын
құру, ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта
өңдеу, асыл тұқымды мал шаруашылығы мен
тұқым шаруашылығын дамыту бар. Министрдің
орынбасары Самат Насирдинов Қырғызстанның
салықтық жеңілдіктер мен инфрақұрылымдық
қолдауды ұсына отырып, Қытаймен және
өңірдің басқа елдерімен ынтымақтастыққа
дайындығын атап өтті.
Форум
барысында агроөнеркәсіптік кешенге,
энергетикаға, логистикаға және цифрлық
технологияларға инвестицияларға ерекше
назар аударылды.
Қазақстан
мен Қырғызстан өзара сауда көлемін 5
млрд АҚШ долларына дейін жеткізуге ниет
білдірді. Осы деңгейге жету үшін
өнеркәсіптік кооперацияны нығайтуға,
сауда-логистикалық байланыстарды
кеңейтуге және екі ел арасындағы көлік
байланысын арттыруға бағытталған
заманауи трансшекаралық инфрақұрылымдық
жобаларды дамытуды қоса алғанда,
кооперацияның жаңа құралдары қажет.
