Қазақстанның Ұлттық байланыс орталығы (ҰБО) Хатшылығы шағын және орта бизнесті қаржыландыру және кәсіпкерлік мәселелері жөніндегі бейресми жетекші топтың (Informal Steering Group on SME and Entrepreneurship Financing) сарапшыларымен өткен жыл сайынғы кездесуге қатысты. Іс-шара онлайн форматта өтіп, оны шағын және орта бизнес жөніндегі ЭЫДҰ комитетінің (CSMEE) Хатшылығы ұйымдастырды. Негізгі мақсат - шағын және орта бизнестің (ШОБ) қаржылық ресурстарға қолжетімділігін кеңейтуге бағытталған өзекті үрдістерді, саясаттарды және құралдарды талқылау.
Кездесудің
негізгі бөлігі ЭЫДҰ-ның «ШОБ пен
кәсіпкерлікті қаржыландыру жөніндегі
индикаторлар жинағының» (OECD Scoreboard on SME
and Entrepreneurship Finance) жаңа шығарылымына (2026
басылымы) дайындық бағыттарына арналды.
Бұл – мүше елдердегі ШОБ-тың қаржыға
қолжетімділігін салыстырмалы талдау
мен мониторинг жүргізуге арналған
негізгі салыстырмалы шолудың бірі.
Индикаторлар жинағы 40-тан астам
көрсеткішті қамтиды.
Оның ішінде дәстүрлі банк несиелерінен
бастап балама көздер, яғни факторинг,
краудфандинг, жеке капитал және венчурлік
қаржыландыру бар. Сандық
деректермен қатар, есеп мемлекеттік
саясаттарға, қолдау шараларына,
нормативтік өзгерістерге және
кәсіпкерлікті қаржыландыруға әсер
ететін институционалдық реформаларға
шолу жасайды.
Сонымен
қатар инвесторлар базасын кеңейту,
институционалдық инвесторларды тарту
және кеш кезеңдегі қаржыландыру
раундтарын арттыру бойынша жүйелі
шаралар қаралды. Франция (Tibi бастамасы),
Ұлыбритания (British Growth Fund) және Германия
(WIN Initiative) ұсынып отырған ұлттық тәжірибелер
талқыланды. Бұл бастамалар инновациялық
ШОБ пен стартаптарға жеке капиталдың
инвестицияларын ынталандыруға
бағытталған. Венчурлік капитал нарығын
дамыту экономиканы әртараптандыру мен
технологиялық бәсекеге қабілеттілікті
арттырудың маңызды факторы ретінде
атап өтілді.
Қаржылық
инклюзияның гендерлік аспектілеріне
арналған бөлек сессия өтті. Әйелдер
кәсіпкерлігін қаржыландыру жөніндегі
бастама (WE-Fi Code - Women Entrepreneurs Finance Initiative)
аясында гендерлік деректерді жинау
жөніндегі нұсқаулық таныстырылды. Ол
әйелдердің қаржыландыруға қолжетімділігін
көрсететін индикаторларды жіктеу мен
мониторингтеудің әдістемесін қамтиды.
Құрал әйелдер кәсіпкерлігінің
статистикалық есебін жетілдіруге
арналған – оған мақұлданған несиелер,
қайтару шарттары, гранттарға және
венчурлік инвестицияларға қатысу
деректері кіреді. Қатысушылар мұндай
деректерді ұлттық жүйелерге енгізудің,
соның арқасында неғұрлым дәл және
инклюзивті қаржылық шараларды әзірлеудің
маңызын
атап
өтті.
Қазақстан
ҰБО Хатшылығы үшін іс-шараға қатысу
ЭЫДҰ елдерінің ШОБ-тың қаржылық
инклюзиясын бағалаудағы озық тәсілдері
туралы білімді жаңартуға, сондай-ақ
ұлттық талдамалық құралдарды дамытуға
арналған методологиялық
бағдар
алуға маңызды мүмкіндік болды. Кездесу
барысында ұсынылған деректер, оның
ішінде венчурлік қаржыландыру, гендерлік
талдау және қаржыландыруға инклюзивті
қолжетімділікті қолдау тетіктері
бойынша материалдар ұлттық есептер мен
талдамалық құжаттардың тиісті бөлімдерін
әзірлеу кезінде, соның ішінде ЭЫДҰ-ның
Жауапты бизнес жүргізу қағидаттарының
орындалуын мониторингтеуде ескеріледі.
Қазақстан ҰБО үшін бұл бағыттарды
аймақтық ынтымақтастық контекстіне
енгізу – әсіресе Орталық Азия елдерінде
ЭЫДҰ стандарттарын ілгерілету шеңберінде
- ерекше мәнге ие. Өйткені өңірде ШОБ-тың
қаржылық ресурстарға орнықты әрі тең
қолжетімділігі барған сайын өзекті
болып
келеді.
