Өңірлер: апта оқиғалары (2025 жылғы 22-28 қыркүйек)

ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінің қолдауымен дәнді және дәнді-бұршақты дақылдарды терең өңдеу бойынша интеграцияланған агроөнеркәсіптік кешеннің құрылысы басталды. Жобаны Tiryaki Agro Holding түрік холдингі «Қазақстанның астық консорциумы» ЖШС және «ADOtex» ЖШС қазақстандық компанияларымен бірлесіп құрған Kazak Protein компаниясы іске асырып отыр. Инвестициялардың жалпы көлемі - 320 млн доллар, 400-ге жуық жаңа жұмыс орны ашылады.

Жобаны іске асыру екі кезеңнен тұрады, бірінші кезең – 2027 жылы аяқталатын бидайды терең өңдеу бойынша, екінші кезең – 2028 жылы іске қосылатын бұршақ дақылдарын терең өңдеу бойынша жобалар. Өндірістік қуаты жылына 250 мың тонна бидай мен 80 мың тонна бұршақ дақылдарын құрайды. Жобаны 2028 жылы аяқтау жоспарланып отыр.

Қайта өңдеу нәтижесінде глютен, крахмал, лизин, құрама жем, өсімдік протеиндік изоляттары және т. б. өнімдер шығарылады. Дайын өнімді ішкі нарыққа да, экспортқа да шығару жоспары бар.

Ақтөбе облысы. Өңірде қалдықтардан хром алудың инновациялық технологиясы – ERG Green флотациялық учаскесі іске қосылды. Жоба ондаған жылдар бойы жинақталған өнеркәсіптік шламды құнды ресурсқа айналдыруға, табиғатқа жүктемені азайтуға және экономикалық қайтарымды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Жаңа өндіріске 20,6 млрд теңгеден астам инвестиция салынды.

2023 жылы Дөң КБК-да шламды қайта өңдеу бойынша бұрын болмаған зауыт іске қосылып, бағдарламаның бірінші кезеңі іске асырылды. Мұнда қалдықтар гравитациялық әдіспен байытылып, құрамында кемінде 48,5% хром бар концентрат алынады. Алайда, содан кейін де құнды өнімі бар қалдықтар алынады, оларды қайта өңдеу үшін ультра жұқа фракциямен жұмыс істей алатын жаңа флотациялық учаске құрылды.

Жалпы, бағдарлама аясында компания 14,5 млн тоннаға жуық бұрыннан жинақталған шламды қайта өңдеуді жоспарлап отыр.

Жамбыл облысы. Елбасының тапсырмасы бойынша Тараздың индустриялық аймағы алаңында ауыл шаруашылығы техникасын шығаруға маманданған жаңа кәсіпорынның құрылысы басталды.

Жобаның инвесторы – «Kaz FM World agriculture machinery» ЖШС (Nuode Network Technology Co., Ltd, ҚХР). Өндіріс алаңы 5 га жерді иеленеді. Әр түрлі модификациядағы тракторларды, сондай-ақ тіркеме жабдықтарын шығаруды жолға қою жоспарланып отыр.

Құрылысқа салынған инвестициялардың жалпы көлемі 10 млрд теңгені құрайды. Іске қосылғаннан кейін кәсіпорын жыл сайын 2 мыңға дейін техника өндіре алады және 55 жұмыс орнын ашады.

Ағымдағы жылдың сегіз айында өңірдің негізгі капиталына 391,7 млрд теңге инвестиция тартылды, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 32,4%-ке артық болып отыр. 2025-2027 жылдары облыста жалпы құны 300 млрд теңгеден асатын 20 ауқымды агрожоба іске асырылатын болады.

Бұл бастамалар өндірісті жаңғыртуға, инновациялық технологияларды енгізуге және өңірдің экспорттық мүмкіндіктерін кеңейтуге бағытталған.

Алматы. Ағымдағы жыл басынан 647 шағын және орта бизнес жобасына жалпы сомасы 97,7 млрд теңгеге мемлекеттік қолдау көрсетілді. Бюджеттен субсидиялауға, кепілдік беруге және кредиттеуге 50,6 млрд теңге бағытталды, оның 18 млрд теңгесі республикалық бюджеттен және 32,6 млрд теңгесі жергілікті бюджеттен бөлінді.

Бірыңғай кешенді бағдарлама бойынша 51,3 млрд теңге сомасына 309 жоба қаржыландырылды, оның ішінде 242 жоба 47,8 млрд теңгеге субсидия, тағы 67 жоба 3,5 млрд теңгеге кепілдік алды.

Бұдан басқа, қалада кепілдік қорлары арқылы қарыздарға кепілдік беру тетігі іске асырылуда: 15,2 млрд теңгеге 122 жоба мақұлданды, оның ішінде 7,9 млрд теңгеге кепілдіктер берілді.

Сонымен қатар, «Даму» қоры өнеркәсіп, көлік, туризм, білім беру, денсаулық сақтауды қоса алғанда, басым салаларда ШОБ-қа арналған «Өрлеу» жеңілдетілген кредит беру бағдарламасын іске қосты. Осы бағдарлама бойынша 12,1 млрд теңгеге 13 жоба қаржыландырылды.

Алматы облысы. Мемлекет басшысының 2025 жылғы Жолдауында айтылған тапсырмалар аясында Алатау қаласын заманауи смарт-қала ретінде дамыту бойынша жүйелі қадамдар жүзеге асырылып жатыр: жасанды интеллект технологиялары бар 300 бейнекамера орнатылды және 6 ақпараттық-бағдарламалық кешен енгізілді. Бұл шаралар қалалық инфрақұрылымды басқарудың қауіпсіздігі мен тиімділігін арттырады.

IT және жасанды интеллект қаланы дамытудың негізгі драйверлері ретінде қарастырылады. Технологиялық серпіліс орталығы болуға арналған Алатау қаласындағы арнайы экономикалық аймақ орталық элементке айналады. Мұнда технопарктер, инкубаторлар және стартап-платформалар құрылады, жоғары оқу орындары мен колледждермен бірлесіп IT-мамандарды даярлау, сондай-ақ отандық және шетелдік компаниялармен келіссөздер жүргізіледі.

Негізгі міндет –- инфрақұрылымның жасалуын тез аяқтау, білім беруді жаңа технологиялардың талаптарына бейімдеу және жас таланттарға өзін-өзі жүзеге асыруға мүмкіндік беру. Жасанды интеллект – бұл қызметтердің сапасы мен өндіріс тиімділігін арттыратын бүгінгі шындық және экономиканың нақты драйвері.

Негізгі қағида – болашақты бүгіннен бастау. Өңір алғашқылардың бірі болып, жаһандық нарықта бәсекеге қабілетті болу үшін өзгерістерге дайындалып жатыр.

Алматы. 2025 жылғы қаңтар-шілде айларында Алматының туристік инфрақұрылымына инвестициялар көлемі 92,2 млрд теңгеге жетті, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 62%-ке артық.

Қаражат жаңа орналастыру объектілерін салуға, қолданыстағы объектілерді жаңғыртуға және қызмет көрсету сапасын арттыруға бағытталған, бұл шаралар Алматы қаласының халықаралық туристік аренадағы позициясын нығайтады.

Инвестициялар мен салық түсімдерінің өсуі туристік индустриясы қала экономикасын дамытудың негізгі қозғаушы күшінің біріне айналғанын көрсетеді. Бұл құралдар инфрақұрылымды, сервисті дамытуға және қазіргі заманғы сапа стандарттарын қалыптастыруға мүмкіндік береді.

Туризмнің дамуы қонақтардың Алматы қаласына деген қызығушылығының артып келе жатқанын ғана емес, сонымен қатар қалада жүргізіліп жатқан жүйелі жұмысты да байқатады: бизнес үшін жаңа мүмкіндіктер жасалып жатыр, қызметтер спектрі кеңейіп, қызмет көрсетудің заманауи стандарттары енгізіледі. Мұның бәрі Алматы қаласының өңірдегі негізгі туристік орталықтардың бірі ретіндегі мәртебесін нығайтады.

Павлодар облысы. «Druzhba Mining» ЖШС Май ауданындағы «Дружба» кен орнында титан-цирконий концентратын шығаратын кәсіпорын салуға ниетті.

Жобаның жалпы құны 27 млрд теңгеден асады. Жобаны іске асыру кезең-кезеңімен жүргізілетін болады: 2025-2026 жылдары бірінші кезекті, 2026-2027 жылдары екінші кезекті іске қосу жоспарланып отыр. Толық қуатқа шығу жыл сайын 77 мың тоннадан астам концентрат өндіруге және өңір тұрғындары үшін 200-ге жуық жаңа жұмыс орнын құруға мүмкіндік береді.

Жобаның инфрақұрылымдық құрамдас бөлігі қуаты 5 МВт-қа дейінгі электр беру желісін салуды, 70 шақырымдық топырақ автожолын салуды, Ертіс өзенінен су құбырларын және ұңғымаларды тартуды, сондай-ақ Көктөбе ауылында темір жол кірме жолдары мен тұйық жолдарды салуды көздейді. Қазіргі уақытта компания геологиялық барлау жұмыстарын жүргізіп, жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеп жатыр.

Жоба өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуы үшін стратегиялық маңызға ие, оның іске асырылуы өңірге заманауи өндірісті, жаңа жұмыс орындарын және бюджетке қосымша түсімдер алуға мүмкіндік береді.

Жамбыл облысы. Облыстың Байзақ ауданында қант зауытының құрылысы басталды. Бұл – Қазақстанда тәуелсіздік жылдары салынып жатқан алғашқы қант зауыты. Жобаның инвесторы – қытайлық Zhongkai Guoyuan Industrial Investment Co. компаниясы, технологиялық серіктес –Oushangyuan Process & Equipment Intelligent Co.

Жобаның іске асырылуы Қазақстанның қантқа деген ішкі қажеттілігін қамтамасыз етеді және елдің импортқа тәуелділігін төмендетеді. «Zhongkai Kazakhstan International Sugar Industry Company» компаниясының Бас директоры Сяо Анбаоның айтуынша, өңірдің өңдеу саласын дамыту үшін қолайлы жағдайы мен ауқымды перспективалары бар.

Қарағанды облысы. Ағымдағы жылдың 8 айында өңірге 644 млрд теңге инвестиция тартылды, бұл көрсеткіш өткен жылмен салыстырғанда 11%-ке артық болып отыр. 2025 жылы 29 жобаны, оның ішінде, жартысын өңдеу өнеркәсібінде іске асыру жоспарланып отыр. Осы жылдың міндеті – 1,5 трлн теңге сомасына инвестиция тарту.

Инвесторлар үшін «Кәсіпкер» және «Өрлеу» мемлекеттік бағдарламалары мен өңірлік қолдау шаралары әрекет етеді. «Сарыарқа» АЭА және дайын инфрақұрылымы мен салықтық жеңілдіктері бар Saran индустриялық аймағы жұмыс істейді. «Сарыарқа» ӘКК арқылы Инвесторларға қызмет көрсету орталығы жұмыс істейді.

Жыл басынан бері 9 жоба іске қосылды: қуаты 80 мың тонна әк шығаратын зауыт, кірпіш зауыты (жылына 36 млн дана), шыңдалған шыны шығаратын кәсіпорын (100 мың шаршы метр), локомотивтер мен жылжымалы құрам өндірісі (250 бірлік), құрамында алтын бар кен өндіру және жол бойындағы қонақ үй.

Инвестициялардың өсуі іскерлік белсенділікке де әсер етеді: ШОБ субъектілерінің саны 101 мыңнан асты, ал 2025 жылы субсидиялар, кепілдіктер, гранттар және жеңілдікті кредиттеу арқылы 3,8 мың кәсіпкерді қолдау жоспарланып отыр.

Алматы облысы. Ауданы 900 га құрайтын «Қазыбек бек» индустриялық аймағы ашылды. Негізгі бағыттары – металлургия, машина жасау, құрылыс материалдарын, өнеркәсіптік жабдықтарды өндіру және жүктерді сақтау бойынша қызмет көрсету. Жобаны іске асыру 2027-2029 жылдарға жоспарланған.

Индустриялық аймақты құру – экономиканы әртараптандыру және инвестициялар тарту үшін жасалған маңызды қадам. «Қазыбек бек» өңірді дамытудың жаңа драйверіне айналып, жұмыс орындарын ашады және экспорттық әлеуетті кеңейтеді.

Облыстың инвестициялық портфелінде 6,3 трлн теңге сомасына 229 жоба бар. 2025 жылы 302,7 млрд теңге сомасына 35 жаңа жобаны іске қосу жоспарланып отыр. Қолайлы географиялық орналасуы мен дамыған инфрақұрылымы өңірді елдегі ең қарқынды дамып келе жатқан өңірлердің біріне айналдырады.

Шымкент. Қаланың халықаралық әуежайы сертификаттаудан сәтті өтіп, жүктерді өңдеу кезінде ЕО авиациялық қауіпсіздік стандарттарына сәйкестігін растайтын RA3 (Regulated Agent Third Country) мәртебесіне ие болды. KZ/RA3/00004-01 тіркеу нөмірі еуропалық RA3 базасына енгізілді.

Жаңа мәртебе транзиттік пункттерде қосымша тексерусіз ЕО елдеріне тікелей жүк тасымалын орындауға мүмкіндік береді. Бұл Шымкент қаласының Орталық Азияның негізгі жүк хабы ретіндегі позициясын нығайта отырып, жеткізуді жеделдетеді, шығындарды азайтады және қаланың авиакомпаниялар мен логистикалық операторлар үшін тартымдылығын арттырады.

Әуежайды жаңғырту шеңберінде халықаралық қауіпсіздік стандарттарына сәйкес келетін ұзындығы 3500 м және ені 60 м екінші ұшу-қону жолағы салынады. Жаңа инфрақұрылым ауыр әуе кемелерін қабылдауға мүмкіндік береді және көру мүмкіндігі шектеулі болған жағдайларда рейстердің жүйелілігін қамтамасыз етеді.