Қазақстан - Өзбекстан: стратегиялық жақындасу және экономикалық серіктестіктің жаңа серпіні
13.11.2025
Қазақстан мен Өзбекстан саяси диалогты күшейтіп, экономикалық әріптестікті нығайта отырып, елеулі стратегиялық жақындасуды көрсетіп жатыр. Көшбасшылардың тұрақты сапарлары, үкіметаралық комиссиялардың белсенді жұмысы және өңіраралық байланыстарды кеңейту жаңа бірлескен бастамаларға негіз құра отырып, сенім мен прагматизм ахуалын қалыптастырады. Бір мезгілде екі ел де синхронды реформалар жүргізіп, жасыл экономиканы, цифрлық сервистерді дамытады және өнеркәсіпті жаңғыртады, мұның бәрі ұзақ мерзімді өзара іс-қимыл үшін платформаны нығайтады.
Экономикалық ынтымақтастық қарқынды дамып келеді. 2025 жылғы қаңтар-қыркүйекте Өзбекстанның сыртқы сауда айналымы 59,8 млрд АҚШ долларға жетті (өткен жылға қатысты +22,9%), ал Қазақстан 2025 жылғы қаңтар-тамызда 90,2 млрд АҚШ долларына сыртқы сауда жасады. Екі жақты тауарлық байланыстар маңызды болып қала береді. Өзбекстан Қазақстаннан 2,4 млрд АҚШ долларына өнім импорттады және Қазақстанға 1 млрд АҚШ долларына өнім экспорттап, 3,4 млрд АҚШ долларына жалпы тауар айналымын қамтамасыз етті, бұл бір жыл бұрынғы көрсеткіштен476 млн АҚШ долларына көп. Бұл өсім кооперацияны нығайтуды, тұрақты өндірістік тізбектерді қалыптастыруды және инвестициялық мүмкіндіктерді кеңейтуді көрсетеді. Секторлық ынтымақтастық барған сайын практикалық мәнге ие болып отыр. Қазақстан Өзбекстан үшін ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеуде, құрылыс материалдарында, логистикада және сервистік қызметтерде қызығушылық тудырады. Сонымен қатар, Қазақстан Өзбекстанның машина жасау, тоқыма, құрылыс және энергетика салаларындағы жобаларына белсенді қатысады. Бірлескен индустриялық аймақтар мен кооперациялық кластерлер трансшекаралық логистиканы күшейтіп, жаңа жұмыс орындарын құра отырып, өсу нүктелеріне айналады.
Осы
тұрғыда Қазақстан мен Өзбекстан
шекарасында өнеркәсіптік және логистикалық
өзара іс-қимылдың жаңа платформасына
айналатын "Орталық Азия" халықаралық
өнеркәсіптік кооперация орталығы
құрылады. Орталық "Атамекен"
(Қазақстан)
және "Гулистан" (Өзбекстан)
өткізу пункттерінің жанында орналасады
және әр жағынан 50 гектардан 100 гектарға
жуық аумақты қамтиды. Жоба жаңа өндірістер
құруды ынталандыруға, қайта өңдеуді
дамытуға және логистикалық байланыстарды
тереңдетуге бағытталған. Қазақстан
тиісті келісімді 2025 жылғы 27 наурызда
ратификациялады.
Жаңартылатын энергетика, жасыл технологиялар және цифрландыру саласындағы бірлескен жобаларға ерекше назар аударылады. Екі мемлекет те энергия жүйелерін жаңғырту және көміртекті реттеуді енгізу бойынша ауқымды жобаларды іске асырып жатыр. 2025 жылы тараптар жасыл энергияны дамыту және беру туралы Қазақстан, Өзбекстан және Әзірбайжан стратегиялық шартын ратификациялауды қоса алғанда, келісімдер пакетіне қол қойып, іске асыра бастады. Бұл құжат жаңа логистикалық және инвестициялық мүмкіндіктерді қалыптастыра отырып, Еуропаға жаңартылатын электр энергиясын экспорттау үшін "жасыл дәліз" құруды көздейді. Eco Expo Central Asia 2025 көрмесінде де маңызды келісімдерге қол жеткізілді. Қазақстан Республикасының "Халықаралық жасыл технологиялар және инвестициялық жобалар орталығы" КЕАҚ және Өзбекстан Республикасының Қалдықтарды басқару және дөңгелек экономиканы дамыту агенттігі өнеркәсіпте ең үздік қолжетімді технологияларды (BAT) енгізу, экологиялық тиімді шешімдер тізілімін құру және клинтех саласында стартап-акселерацияны дамыту туралы меморандумдарға қол қойды. Білім беру мен инновациядағы ынтымақтастық экономикалардың өзара толықтырылуын күшейтеді, Өзбекстан STEM-тәсілдерді және халықаралық академиялық әріптестікті белсенді дамытады, Қазақстан цифрлық экожүйелерді, АКТ-шешімдерді және жоғары технологиялық сервистерді ілгерілетеді. Бірлескен бағдарламалар мен тәжірибемен алмасу кадрлық әлеуетті қалыптастырады және өңірдің ғылыми-инновациялық дамуын ынталандырады. Қазақстан Президентінің Өзбекстанға жоспарланған сапары стратегиялық әріптестікке жаңа серпін беруге бағытталған. Тараптар энергетика, агроөнеркәсіп, логистика және мемлекеттік қызметтерді цифрландыру саласындағы бірлескен жобаларды үйлестіру жоспарларын нақтылайды деп болжанады. Екі елдің әлеуетінің үйлесуі орнықты кеңістікті қалыптастырады, өсу және стратегиялық әріптестікті нығайтады, бүкіл өңірдің дамуына жаңа мүмкіндіктер ашады.
Қарау саны: 141 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
